Γοργογύρι: Ένα χωριό όπου συμβαίνουν… μαγικά πράγματα-Κάδοι μετατρέπονται σε έργα τέχνης και καρκαντζάλια αναστατώνουν το δάσος…

Κάποτε υπήρχε ένα χωριό το οποίοι οι κάτοικοι αποφάσισαν να το ομορφύνουν. Πήραν χρώματα και κουβάδες, κοπίδια και κορμούς, πρόσθεσαν πολύ κέφι και φαντασία, έβαλαν κι το μαγικότερο όλων των υλικών, την αγάπη για τον τόπο τους και για προσφορά κι άρχισαν να το αλλάζουν και να το ομορφαίνουν μέρα με τη μέρα. Κάπως έτσι οι κάδοι απορριμμάτων απέκτησαν εντυπωσιακή όψη, ενώ ένας απίθανος τεράστιος καλικάντζαρος περιφέρεται στο δάσος του Κεφαλοπόταμου μέχρι να έρθουν τα Χριστούγεννα και να βρει τη θέση του στην πλατεία του χωριού.  Κι αν αναρωτιέστε που συμβαίνουν όλα αυτά τα απίθανα; Στο ημιορεινό, μαγευτικό και πανέμορφο (όπως το χαρακτηρίζουν οι κάτοικοι) Γοργογύρι.

Ο Σπύρος Γκοβίνας με τη βοήθεια τη 18χρονης Άλκηστης Ραρρά, άλλαξαν την εικόνα των καδών του Γοργογυρίου. Χρησιμοποιώντας λίγο μεράκι, αρκετή φαντασία και μπόλικη αγάπη για το χωριό. Αυτά τα τρία συστατικά έριξαν στη ζωγραφική παλέτα κι έκαναν μία όμορφη εικαστική παρέμβαση.

Ο κ. Γκοβίνας είχε την ιδέα να ζωγραφίσει ορισμένους κάδους απορριμμάτων, με έναν στόχο: να φαίνονται πιο όμορφοι και να αποτρέπουν, ταυτοχρόνως, τους πολίτες από τη ρίψη απορριμμάτων γύρω τους. Μόνος του συγκέντρωσε τα υλικά, βοηθήθηκε από τον πρόεδρο της Κοινότητας κ. Κ. Τσιούνη για τη μεταφορά τους, από τον Δήμο Τρικκαίων και την Κοινότητα ζήτησε και πήρε μόνο τη σχετική άδεια και η συνέχεια ανήκε στη φοιτήτρια Αρχιτεκτονικής κ. Ραρρά.

Με όμορφο σχεδιασμό και χρώματα, οι κάδοι βάφτηκαν και ζωγραφίστηκαν σε χρόνο ρεκόρ. Από την Τετάρτη 5 Σεπτεμβρίου 2018 κοσμούν σημεία του χωριού, δείχνοντας στον επισκέπτη, πόσο σημαντική είναι η συνεισφορά της τοπικής κοινωνίας… στον εαυτό της.

Ο καλκάντζαρος

Μετά την εικαστική παρέμβαση στις προσόψεις των κάδων απορριμμάτων με ξεχωριστές ζωγραφιές την σκυτάλη πήρε ο γνωστός καλλιτέχνης ξυλογλυπτικής Άγγελος Πατσιατζής. Εδώ και 15 μέρες εργάστηκε ακούραστα για να μετατρέψει έναν κορμό δέντρο σε καλκάντζαρο δημιουργώντας ένα πρωτότυπο γλυπτό. Έχοντας στο πλευρό του πολλούς κατοίκους της περιοχής αλλά και συναδέλφους που τον επισκέφθηκαν από μακριά έστησε το εργαστήριό του Κεφαλοπόταμο Γοργογυριου και καλλιτέχνησε στον κορμό ενός πεσμένου δέντρου έναν καλικάντζαρο ή Καρκάντζαλο (όπως συνηθίζουν να τον ονομάζουν στην περιοχή) ύψους 4 μέτρων. Ο Άγγελος Πατσιατζής εμπνεύστηκε για την κατασκευή του τεράστιου γλυπτού του από τα Καλικαντζάρια, την τοπική χριστουγεννιάτικη γιορτή.

Αποφάσισε να προχωρήσει στη δημιουργία του γλυπτού μετά από μία πρόταση που του είχε γίνει από φορέα της Κρήτης για συμμετοχή σε μία έκθεση γλυπτικής. Ο ίδιος, τρέφοντας μεγάλη αγάπη για το μέρος όπου ζει, θεώρησε ότι έπρεπε το έργο του να το δημιουργήσει για τον τόπο του. Μετά από σκέψη κι αφού προβληματίστηκε εάν έπρεπε να φιλοτεχνήσει ένα γλυπτό για τον Ασκληπιό μιας και θεωρείται ότι η συγκεκριμένη περιοχή θεωρείται ότι πρόσφερε στον Ασκληπιό τα βότανα που χρησιμοποιούσε για θεραπευτικούς λόγους, και στον Καλικάντζαρο. Τελικά αποφάσισε να δημιουργήσει προς τον παρόν, χωρίς να αποκλείει στο μέλλον να δημιουργήσει κι ένα αντίστοιχο γλυπτό του Ασκληπιού, τον Καλικάντζαρο ο οποίος θα παραμείνει στον Κεφαλοπόταμο, στο σημείο όπου φιλοτεχνήθηκε και θα μεταφερθεί τα Χριστούγεννα στην πλατεία του Γοργογυρίου.

Το έθιμο

Πληροφορίες για το έθιμο μας δίνει ο Σπυρίδων Επίκουρος Γκοβίνας, κάτοικος της περιοχής. “Το έθιμο αυτό είναι τόσο παλιό που για να μάθουμε την ιστορία του θα έπρεπε να υπάρχει κάποιος κάτοικος που να ήταν τώρα τουλάχιστον 200 ετών. Όπως αναφέρει και ο Αλέξανδρος Χ. Μπέης στο βιβλίο του με τίτλο “ΤΟ ΓΟΡΓΟΓΥΡΙ” το έθιμο είναι πολύ παλιό και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα με μικρότερη βέβαια συμμετοχή λόγω υπογεννητικότητας.

Φανερώνουν με την παρουσία τους- τους καλικάτζαρους, που κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, για να περιπαίξουν με τους ανθρώπους ανέβαιναν πάνω στη γη και κατέβαιναν πάλι στα έγκατα της γης την ημέρα, που φέρνει γύρω στο χωριό ο παπάς, με τον σταυρό πριν τα φώτα. Όλοι οι χωριανοί περιμένουν με την άφιξη του νέου έτους να περάσουν από το σπίτι τους τα καρκατζάλια για το καλό του χρόνου».

Όπως μας πληροφορεί, την πρωτοχρονιά ομάδες νεαρών και μεγαλύτερων, ντύνονταν και ντύνονται καρκατζάλια, περίπου 15 μέρες πριν αρχίζει η προετοιμασία, ήτοι συγκέντρωση κυπριών, κουδούνια, τσιοκάνια, κάπες, κοντοκάπια, μπουραζάνια και τις μάσκες προσώπου τις οποίες τις έφτιαχναν, και συνεχίζουν να τις φτιάχνουν μόνοι τους, η  με την βοήθεια της γιαγιάς. «Όλοι αυτή η διαδικασία έχει μια ιεροτελεστία η οποία περνάει από γενιά σε γενιά, δεν υπάρχει αγόρι στο Μαγευτικό και Πανέμορφο Γοργογύρι που να μην έχει ντυθεί καρκατζάλος, μάλιστα για πρώτη φορά, και τελευταία ίσως, πριν λίγα χρόνια είχαν ντυθεί και 5 κοπέλες!! Δεν λέμε ονόματα για να μην δημιουργηθεί σκάνδαλο!

Ένας από τους πιο πιστούς και παραδοσιακούς καρκατζαλαίους ήταν και ο πεθερός του καλλιτέχνη Αγγέλου Πατσιατζή ο οποίος αποφάσισε στη μνήμη του πεθερού του, και προς τιμήν όλων των καρκατζαλαίων που συνεχίζουν το έθιμο, να φιλοτεχνήσει τη μορφή ενός καρκατζάλου».

Ήδη ο καλλιτέχνης πλησιάζει στο τέλος και σύντομα θα παραδώσει το έργο στην κοινότητα-δημοτική αρχή προκειμένου να τοποθετηθεί σε ειδικό χώρο. «Όπως θα δείτε το έργο στο τελείωμα του έχει τις ρίζες του, ο συμβολισμός είναι προφανής γιατί το έθιμο των καρκατζαλαίων στο Μαγευτικό και Πανέμορφο Γοργογύρι έχει βαθιές ρίζες. Αυτή είναι εν ολίγοις η ιστορία των καρκατζαλαίων» μας εξηγεί με κάθε λεπτομέρεια.