Ένας στενός κατηφορικός δρόμος, με πολλές στροφές, σε αποτομους γκρεμούς που κόβουν την ανάσα, μέσα στη βαθιά χαράδρα του Άραχθου ποταμού, αποκαλύπτει ένα άγνωστο σε πολλούς μνημείο πολιτισμού, έργο των μαστόρων της πέτρας, το γεφύρι της Πολιτσάς που έσμιξε χωριά στα Τζουμέρκα, πριν από εκείνο της Πλάκας
Ο κ. Μαντάς πέρα από τη μελέτη των πετρογέφυρων, αναζήτησε και πρωτογενείς μαρτυρίες μαστόρων της πέτρας, είτε μέσα από παλαιότερες καταγραφές λαογράφων, είτε από ηλικιωμένους μαστόρους και παρέθεσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, όλα όσα έχει καταθέσει στον Β΄ τόμο του σημαντικού έργου του, «Γεφυρογραφία της Πίνδου και των όμορων περιοχών» ,για το γεφύρι της Πολιτσάς.
Η ανάγκη να γεφυρωθεί ο Άραχθος, ήταν πιεστική για τους κατοίκους των Κατσανοχωρίων και των Τζουμέρκων, ειδικά εκείνων από το Φορτώσι και το Σκλούπο, το σημερινό Αμπελοχώρι. Το 1866 επιχειρείται για πρώτη φορά στη θέση Πολιτσά, μέσα στη βαθιά χαράδρα του ποταμού, να στηθεί γεφύρι. Έμπειροι πρωτομάστορες δούλεψαν σκληρά και χωρίς αμοιβή. Οι κάτοικοι δαπάνησαν τις οικονομίες τους, είχαν επιπλέον ζητήσει και πάρει χρήματα, από τον πάντα πρόθυμο σε τέτοιες περιπτώσεις να βοηθήσει, γενναιόδωρο συντοπίτη τους, Γιάννη Ζώη Λούλη. Πέρα όμως από τα χρήματα, άντρες και γυναίκες, πιστεύοντας, πως επιτέλους θα κατάφερναν να ζεύξουν στην Πολιτσά τον Άραχθο, για να σπάσουν το μακροχρόνιο αποκλεισμό τους, είχαν συμμετάσχει με ενθουσιασμό, με προσωπική εργασία και στη μεταφορά των υλικών. Μετέφεραν την απαραίτητη ξυλεία με τη βοήθεια των ποταμιών από το Ματσούκι, έφτιαξαν καμίνια για τον ασβέστη, έβγαλαν πέτρες απ’ το νταμάρι της Λούτσας και με σβάρνες τις κύλησαν μέχρι την Πολιτσά.
Οι Σκλουπιώτες ξαναπροσπάθησαν δύο χρόνια αργότερα, το 1868. Είχαν σταθεί τυχεροί γιατί η ξυλεία και οι περισσότερες πέτρες είχαν σφηνώσει στα άκρα του γκρεμισμένου γεφυριού. Παρά το γεγονός πως είχε πια ολοκληρωθεί η ζεύξη της Πλάκας πετυχημένα, με το ιστορικό μονότοξο γεφύρι, εκείνοι ήθελαν το δικό τους, για να φτάνουν στα Γιάννινα συντομότερα. Πάλι λοιπόν, κόποι και θυσίες, πάλι παρακλήσεις προς τον Λούλη, ευτυχώς με αποτέλεσμα. Ακόμη και οι ίδιοι οι μαστόροι, όπως λέγεται, πήραν προσωπικά το ζήτημα, πούλησαν τα χωράφια τους για να συνεισφέρουν στο κοινό ταμείο. Το έργο δουλεύτηκε τμηματικά, πολύ επικίνδυνο αυτό και παραδόθηκε αρκετά χρόνια αργότερα, το 1874.
Το 1881, το ποτάμι ορίζεται ως οροθετική γραμμή, μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Τότε «…εις το ανατολικόν μέρος ταύτης υπήρχε στρατιωτικόν Ελληνικόν φυλάκιον από οπλίτας ευζώνους, με επικεφαλής λοχίαν, τον ιστορικόν Βάγιαν, εις δε το δυτικόν, επίσης στρατιωτικόν Τουρκικόν φυλάκιον και επι πλέον και ένα σερίφη, τελωνοφύλακα προς έλεγχον των διερχομένων εκείθεν λαθραίων εκ του Ελληνικού εδάφους προς το Τουρκικόν», θυμούνται κάτοικοι των χωριών…
ΑΠΕ-ΜΠΕ
πηγή :https://www.newsbomb.gr/travel/story/1621509/tzoumerka-to-petrino-entyposiako-gefyri-tis-politsas
