Ήδη από το 2017 με τον Ν. 4491 περί «Νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου», έχει νομοθετηθεί στην Ελλάδα η δυνατότητα αίτησης προς τα Δικαστήρια για αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, αλλαγής αυτού και διόρθωση της ληξιαρχικής πράξης γέννησης και ακολούθως της αστυνομικής ταυτότητας, του ποινικού μητρώου, των εκλογικών καταλόγων, του μητρώου αρρένων και λοιπών δημοσίων εγγράφων χωρίς να επέρχεται αλλαγή στα φορολογικά του στοιχεία.
Ο νόμος του 2017 θεωρήθηκε μία μεγάλη τομή της ελληνικής νομοθεσίας και χαρακτηρίστηκε μια πολύ σημαντική στιγμή για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία της βούλησης ως προς την ταυτότητα φύλου.
Μέχρι στιγμής, οι περισσότερες σχετικές υποθέσεις απασχόλησαν τα Δικαστήρια της Αττικής. Η πρώτη δε αίτηση που εκδικάστηκε ήταν αυτή του Jason Αντιγόνη που τράβηξε τα βλέμματα της δημοσιότητας.
Στις αρχές του 2020 ωστόσο, εκδόθηκε η πρώτη απόφαση περί διόρθωσης ταυτότητας φύλου στη Λάρισα και μέχρι σήμερα έχει ολοκληρωθεί η προβλεπόμενη διαδικασία περί αλλαγής εγγράφων όπως αναλύθηκε ανωτέρω. Αφορούσε 20χρονο άτομο το όποιο είχε χαρακτηριστεί ως γυναικείου φύλου κατά τη γέννησή του και αιτήθηκε στο Ειρηνοδικείο Λάρισας τη διόρθωσης της ληξιαρχικής πράξης γέννησης σε φύλο «άρρεν» αντί του αναγραφέντος «θήλυ», καθώς και την αλλαγή του κυρίου ονόματος και του επιθέτου στο αρσενικό γένος.
Εν αναμονή να συζητηθούν μέσα στις επόμενες μέρες βρίσκονται άλλες δύο αντίστοιχες αιτήσεις προς το Ειρηνοδικείο Λάρισας. Και στις δύο περιπτώσεις πρόκειται και πάλι για άτομα που θέλουν να αλλάξουν το φύλο τους σε άρρεν και να διορθώσουν τη ληξιαρχική πράξη γέννησής τους. Η μία υπόθεση έχει ως αιτούντα 20χρονο άτομο που διαμένει στην πόλη χωρίς να είναι κάτοικος Λάρισας, καθώς ο νόμος επιτρέπει κάποιος να καταθέσει αίτηση και στο τόπο διαμονής εκτός από τον τόπο κατοικίας του. Η άλλη αφορά σε αίτηση 30χρονου ατόμου που έχει ως νόμιμη κατοικία την πόλη της Λάρισας, αλλά διαμένει εκτός Λάρισας.
Και στις τρεις ως άνω υποθέσεις που αφορούν στην πόλη της Λάρισας, οι αιτούντες περιγράφουν ότι από μικρή ηλικία αντιλήφθηκαν ότι ο τρόπος που αισθάνονταν, ντυνόταν, έπαιζαν κτλ. δεν αντιστοιχούσε στο φύλο όπως αυτό είχε προσδιοριστεί στη ληξιαρχική πράξης γέννησής τους.
Σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 1 του ως άνω νόμου «Σε περίπτωση ασυμφωνίας μεταξύ ταυτότητας φύλου και καταχωρισμένου φύλου το πρόσωπο μπορεί να ζητήσει τη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου του, ώστε αυτό να αντιστοιχεί στη βούληση, στην προσωπική αίσθηση του σώματος και στην εξωτερική του εικόνα». Ως ταυτότητα φύλου κατά το άρθρο 2 παρ. 1 ορίζεται «ο εσωτερικός και προσωπικός τρόπος με τον οποίο το ίδιο το πρόσωπο βιώνει το φύλο του, ανεξάρτητα από το φύλο που καταχωρίστηκε κατά τη γέννησή του με βάση τα βιολογικά του χαρακτηριστικά. Η ταυτότητα φύλου περιλαμβάνει την προσωπική αίσθηση του σώματος, καθώς και την κοινωνική και εξωτερική έκφραση του φύλου, τα οποία αντιστοιχούν στη βούληση του προσώπου. Η προσωπική αίσθηση του σώματος μπορεί να συνδέεται και με αλλαγές που οφείλονται σε ιατρική αγωγή ή άλλες ιατρικές επεμβάσεις που επιλέχθηκαν ελεύθερα». Τέλος πρέπει να διευκρινιστεί ότι η διόρθωση της ταυτότητας φύλου όπως προβλέπει η παρ. 3 του ως άνω άρθρου δεν προϋποθέτει το πρόσωπο έχει υποβληθεί σε οποιαδήποτε προηγούμενη ιατρική επέμβαση, καθώς ψυχιατρική γνωμάτευση.
Τέλος, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι σε νομική εκκρεμότητα παραμένει η αναγνώριση του μη φύλου, καθώς τα Δικαστήρια δεν προχωρούν σε διατακτικό που να αφορά τη διόρθωση της ληξιαρχικής με κενή καταχώρηση στο πεδίο του φύλου. Για πρώτη φορά αναγνωρίστηκε στην ελληνική νομολογία ως νομική βάση της αναγνώρισης μη δυαδικής ταυτότητας φύλου ο υπάρχον Ν 4491/2017 με την απόφαση 153/2020 του Ειρηνοδικείου Καλλιθέας.
Πρόκειται για μια μεγάλη εξέλιξη για την Λάρισα, ως επαρχιακή πόλη που καταδεικνύει την πρόοδο της τοπικής κοινωνίας, η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «κλειστή». Το νεαρό δε, της ηλικίας των αιτούντων μας βοηθά να σκεφτούμε ότι υπάρχει στήριξη από το στενό οικογενειακό περιβάλλον.
Ρεπορτάζ: Εύη Μποτσαροπούλου
