Η Μουριά Τρικάλων, μόλις 10 χιλιόμετρα από την πόλη των Τρικάλων, κρύβει μέσα της αιώνες ιστορίας και μνήμες μιας άλλης εποχής. Από τη σλαβική καταγωγή της πρώτης της ονομασίας μέχρι τα θρησκευτικά και λαϊκά μνημεία της, το χωριό αφηγείται μια σπάνια πολιτισμική και ιστορική διαδρομή. Γνωρίστε την “Μικρή Πουλιάνα”, όπως λεγόταν παλιά, και ανακαλύψτε τα μυστικά της Μουριάς μέσα από μαρτυρίες, αρχεία και παραδόσεις.
Η θύμηση στο τέμπλο του Ι. Ν. των Ταξιαρχών |
Η Μουριά Τρικάλων βρίσκεται νοτιοδυτικά της πόλης των Τρικάλων, σε απόσταση περίπου 10 χιλιομέτρων. Είναι ένα όμορφο και ήσυχο χωριό περίπου 700 κατοίκων, με ρυμοτομία που χαρακτηρίζεται από ίσιους δρόμους και οργανωμένο σχέδιο. Η γεωγραφία του θυμίζει στεφάνι γύρω από τη μεγάλη πλατεία του χωριού, όπου δεσπόζει το Ηρώον, ο Ιερός Ναός των Ταξιαρχών και το Δημοτικό Σχολείο.
Η Μουριά συνορεύει με την Πηγή και τη Λυγαριά βορειοδυτικά, με τους Γόμφους και τη Λαζαρίνα νότια και νοτιοδυτικά, με τα Μεγάλα Καλύβια ανατολικά και με το Δροσερό προς τα βόρεια. Ανήκει στην Επαρχία Τρικάλων και φέρει τη δική της, ξεχωριστή ιστορική ταυτότητα.

Από τη Μικρή Πουλιάνα στη Μουριά
Η πρώτη ονομασία του χωριού ήταν Μικρή Πουλιάνα, όπως καταγράφεται στα ληξιαρχικά βιβλία του 1932. Το τοπωνύμιο φαίνεται να έχει σλαβική ρίζα (από το “Πολιάνα”, που σημαίνει “ξέφωτο στο δάσος”) και παραπέμπει στην ύπαρξη δασών και πουλιών, ιδίως στη δυτική περιοχή “Λόγγος”. Η ονομασία συνδέεται ίσως και με Σέρβους εποίκους κατά τον 14ο αιώνα (εποχή Στεφάνου Δουσάν).
Το 1955, μετά από εντολή του Υπουργείου Εσωτερικών, το όνομα του χωριού άλλαξε επισήμως σε Μουριά, λόγω της αφθονίας μουριών (σκαμνιών) στην περιοχή. Άλλη πρόταση ήταν η “Λεύκα”, από τα πολλά δέντρα του είδους, αλλά τελικά επικράτησε η “Μουριά”, επειδή θεωρήθηκε πιο ταιριαστή με την παραγωγή και την ταυτότητα του χωριού.
Ιστορικές Μαρτυρίες από την Τουρκοκρατία
Η ιστορία του χωριού κατά την Οθωμανική περίοδο τεκμηριώνεται από διάφορες πηγές:
1. Η Μεραγάτικη Βρύση (ή Ομέρ-Αγάδικη)
Βρίσκεται στα βορειοδυτικά του χωριού, εκεί όπου ζούσε ο Ομέρ Αγάς και υπήρχε τουρκικός στρατώνας. Δίπλα στη βρύση υπήρχε ένα πελώριο δέντρο, όπου είχαν τις φωλιές τους πάνω από 50 πελαργοί. Οι κάτοικοι και οι ταξιδιώτες από τα γύρω χωριά έβρισκαν εδώ δροσιά και ανάπαυση. Το νερό της βρύσης χρησιμοποιούνταν για την άρδευση μεγάλου μέρους του χωριού μέχρι τη δεκαετία του 1950.
Σήμερα, τα φυσικά αυτά στοιχεία έχουν χαθεί, αφού ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος περνά από το σημείο, όμως τα νερά της παλιάς βρύσης τροφοδοτούν ακόμα το μικρό ρέμα της Μπαρούκας, που καταλήγει στο γεφύρι του Γαλάνη, ενός θρυλικού μάστορα της εποχής.
2. Οι Εκκλησιαστικές Αναφορές
Η ύπαρξη ναών ήδη από το 1600 τεκμηριώνει τη μακρόχρονη παρουσία χριστιανικών συνοικισμών στη Μουριά:
- Ο Ναός της Αγίας Παρασκευής: Ο παλαιότερος ναός, από τον οποίο μεταφέρθηκε το τέμπλο στον σημερινό ναό των Ταξιαρχών.
- Ο Ιερός Ναός Ταξιαρχών: Διαθέτει τέμπλο, βημόθυρα και εικόνες του 17ου αιώνα.
- Βιβλία του 1697 και 1760 (Ευαγγέλιο και Μηναίο) που αποδεικνύουν την ύπαρξη πνευματικής και εκκλησιαστικής ζωής από τα χρόνια της χριστιανικής αναγέννησης που προώθησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Η Μουριά πιθανότατα είχε θρησκευτικά κέντρα ήδη από το 1600, συμβαδίζοντας με την προσπάθεια του Πατριαρχείου για την πνευματική αφύπνιση των υπόδουλων πληθυσμών.
Συμπερασματικά, η Μουριά Τρικάλων είναι ένα χωριό με βαθιές ρίζες στην ιστορία της Θεσσαλίας. Από τη Μικρή Πουλιάνα της οθωμανικής εποχής έως τον σύγχρονο πολιτισμένο οικισμό, η ταυτότητα του χωριού διαμορφώθηκε μέσα από τους αγώνες, τις πίστεις και τις καθημερινές ιστορίες των ανθρώπων του.
ΠΗΓΗ: mouriatrikala.blogspot.com