Τι είναι το «coolcation» και πώς αλλάζει τον παγκόσμιο χάρτη των διακοπών

Για ορισμένους, η ελκυστικότητα της κράτησης ενός ταξιδιού σε μεσογειακούς προορισμούς όπως η Ιταλία, η Ελλάδα και η Ισπανία τον Ιούλιο και τον Αύγουστο έχει χάσει τη λάμψη της. Αντίθετα, ένα αυξανόμενο κύμα παραθεριστών φαίνεται να δίνει προτεραιότητα στα καλοκαιρινά ταξίδια στη βόρεια Ευρώπη για να ξεφύγουν από τις υψηλές θερμοκρασίες και την αποπνικτική ατμόσφαιρα.

«Αν γυρίσουμε πίσω στην περίοδο μετά την πανδημία, το 2022, ακόμη και στο καλοκαίρι του 2023, είδαμε τη νότια Ευρώπη να σφύζει από δημοτικότητα», δήλωσε στο CNBC ο διευθύνων σύμβουλος της Intrepid Travel, Τζέιμς Θόρντον. «Ένιωσα ότι όλοι έπρεπε απλώς να επιστρέψουν στη Μεσόγειο, στην Ιταλία, στην Ελλάδα, στην Ισπανία, επειδή δεν είχαν την ευκαιρία για μερικά χρόνια να το κάνουν αυτό. Ως αποτέλεσμα είχε πολύ κόσμο, ήταν συχνά ακριβό και έβλεπες διάφορες προκλήσεις να συμβαίνουν, συχνά ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής», είπε ο Θόρντον.

«Αυτό που βλέπουμε αντίστροφα είναι ότι το 2024 και τώρα το 2025, αυξάνεται η ζήτηση για άτομα που θέλουν να ταξιδέψουν στην καρδιά του καλοκαιριού, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, σε προορισμούς που παραδοσιακά είναι πιο δροσεροί στη βόρεια Ευρώπη», πρόσθεσε.

Οι πελάτες της Intrepid Travel στο Ηνωμένο Βασίλειο κατέγραψαν αύξηση 50% στις ταξιδιωτικές κρατήσεις προς την Ισλανδία, την Εσθονία και τη Σκανδιναβία για την περίοδο Ιουλίου-Αυγούστου, ενώ οι κρατήσεις προς τη νότια Ευρώπη μετατοπίστηκαν σε ενδιάμεσες περιόδους. Οι κρατήσεις της Intrepid Travel προς την Ιταλία από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο και από τον Σεπτέμβριο έως τον Οκτώβριο αυξήθηκαν κατά 16%, ενώ οι κρατήσεις προς την Ελλάδα κατά τις ίδιες αντίστοιχες περιόδους αυξήθηκαν κατά 37%.

Ωστόσο, οι κρατήσεις προς τη νότια Ευρώπη για τον Ιούλιο-Αύγουστο μειώθηκαν κατά 15%, δήλωσε ο Θόρντον, προσθέτοντας ότι αναμένει πως η τάση θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια. «Οι μέρες των καλοκαιρινών διακοπών στη νότια Ευρώπη φαίνονται σαν να είναι μετρημένες»,πρόσθεσε.

«Μια συνειδητή απόφαση»

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι δύο μεγαλύτεροι παράγοντες της φετινής τάσης «coolcation» ήταν οι baby boomers – που γεννήθηκαν μεταξύ 1946 και 1964 – και οι ταξιδιώτες για πρώτη φορά ηλικίας 18 έως 35 ετών, εξήγησε ο Θόρντον. «Η ανάπτυξη προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από τους baby boomers γύρω στα 50 και τα 60 τους. Τα παιδιά έχουν φύγει από το σπίτι, το στεγαστικό δάνειο έχει αποπληρωθεί, έχουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο για να βγουν έξω και να δουν τον κόσμο και ίσως επηρεάζονται λιγότερο από τις πιέσεις του κόστους ζωής», τόνισε.

«Η δεύτερη ομάδα βρίσκεται στο αντίθετο άκρο της κλίμακας, είναι αυτοί που ταξιδεύουν για πρώτη φορά. Είναι οι άνθρωποι, που είναι στην αρχή της καριέρας τους, δίνουν έμφαση στις εμπειρίες και όχι στα υπάρχοντα και την ιδιοκτησία σπιτιού…».

Η Ρώμη, η Βαρκελώνη και η Αθήνα συνήθως συγκαταλέγονται στους πιο δημοφιλείς καλοκαιρινούς προορισμούς της Ευρώπης. Ωστόσο, οι καύσωνες στη νότια Ευρώπη έχουν πλήξει σκληρά την καλοκαιρινή ταξιδιωτική περίοδο. Πέρυσι, η Ευρώπη βίωσε το θερμότερο καλοκαίρι που έχει καταγραφεί ποτέ και οι ειδικοί έχουν προειδοποιήσει ότι το ρεκόρ ζέστης τον Μάρτιο θα μπορούσε να τροφοδοτήσει τις συνθήκες για σκληρότερα κύματα καύσωνα και πυρκαγιές τους επόμενους μήνες.

Η Τζένι Σάουθαν, διευθύνουσα σύμβουλος της Globetrender, του κορυφαίου οργανισμού πρόβλεψης τάσεων ταξιδιών στον κόσμο, δήλωσε ότι αναμένει πως η τάση «coolcation» θα ενισχυθεί, καθώς οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής επιδεινώνονται και γίνονται πιο απρόβλεπτες. «Η τάση για «ψυχρές ζώνες» αντανακλά μια συνειδητή απόφαση ενός αυξανόμενου μέρους καταναλωτών να αποφύγουν την πιο έντονη καλοκαιρινή ζέστη και τις πυρκαγιές που συμβαίνουν σε ορισμένα μέρη του κόσμου σε ετήσια βάση», δήλωσε στο CNBC.

«Αντί να αποφεύγουν εντελώς τα θερμά σημεία στη Μεσόγειο, για παράδειγμα, ταξιδεύουν την άνοιξη και το φθινόπωρο, ενώ τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, επιλέγουν μέρη όπως η Νορβηγία και η Φινλανδία που είναι πιο εύκρατα», πρόσθεσε.

Ποιοι είναι οι νικητές αυτής της τάσης

Για τις χώρες της βόρειας Ευρώπης, όπως η Σουηδία και η Εσθονία, η αυξανόμενη τάση των ψυχρών τουριστικών καταλυμάτων αντιπροσωπεύει μια οικονομική ευκαιρία. Ένας εκπρόσωπος της εταιρείας μάρκετινγκ Visit Sweden δήλωσε ότι, ενώ οι ψυχροί τουριστικοί προορισμοί θα μπορούσαν να θεωρηθούν «μια νέα κινητήρια δύναμη», παραμένει δύσκολο να πούμε αν αποτελούν τον κύριο λόγο για οποιαδήποτε άνοδο στον τουρισμό.

«Υπάρχουν πολλές κινητήριες δυνάμεις που παίζουν ρόλο όταν αποφασίζουμε για τον τύπο και τον προορισμό διακοπών. Δεν έχουμε ακριβείς αριθμούς για το μέγεθος της τάσης ή από πού προέρχεται. Η τάση, αν συνεχιστεί, βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο», δήλωσε η Visit Sweden.

Από την πλευρά της, η Τουριστική Επιτροπή της Εσθονίας δήλωσε ότι «χαιρετίζει» την αυξανόμενη επιθυμία των παραθεριστών να ξεκουραστούν σε ψυχρότερα κλίματα. «Το βλέπουμε αυτό ως μια πιο μακροπρόθεσμη τάση, καθώς άλλοι παράγοντες, όπως και η θερμοκρασία, είναι επίσης πιθανό να επηρεάσουν τη συμπεριφορά των καταναλωτών, όπως ο υπερτουρισμός σε ορισμένα δημοφιλή θέρετρα και η αυξανόμενη επιθυμία για απόδραση σε πιο ήσυχες τοποθεσίες και επανασύνδεση με τη φύση», δήλωσε στο CNBC η Aνέλι Λεπ, διευθύντρια της Τουριστικής Επιτροπής της Εσθονίας.

Η Λεπ είπε ότι δεν αναμένει μαζική μετακίνηση ταξιδιωτών που αναζητούν παραδοσιακές διακοπές με ήλιο και θάλασσα για να κλείσουν ένα ταξίδι στην Εσθονία, σημειώνοντας ότι η χώρα της Βαλτικής «τείνει να προσελκύει όσους αναζητούν πιο δραστήριους τουρίστες, πεζοπόρους και λάτρεις της υπαίθρου».

Ένα από τα οφέλη των ταξιδιωτών που αναζητούν ηπιότερες θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού αιχμής θα είναι η διακοπή του υπερπληθυσμού σε μέρη που προηγουμένως είχαν κατακλυστεί από τουρίστες.

«Θα είναι μια ευκαιρία για επαναφορά και για τις οικονομίες να εξισορροπήσουν τη χρονιά τους, ώστε να μην εργάζονται ασταμάτητα για τέσσερις μήνες (όπως κάνουν στην Ίμπιζα και σε πολλά ελληνικά νησιά, για παράδειγμα). Αντ’ αυτού, θα βρουν τρόπους να προσελκύσουν ταξιδιώτες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, παρέχοντας μια πιο βιώσιμη πηγή εισοδήματος και ασκώντας λιγότερη πίεση στις υποδομές», δήλωσε ο Σάουθαμ. «Ο ήλιος δεν είναι πλέον κάτι που λατρεύουμε», κατέληξε.