13 Νοεμβρίου του 1948 στο Ραδοβίζι Ιωαννίνων, οι στρατοπεδευμένοι αντάρτες συλλαμβάνουν τον εικοσάχρονο νιόπαντρο Στέφανο Σουλή , την ώρα που σπέρνει το χωράφι του. Τον κρατούν αιχμάλωτο 8 μέρες μαζί με άλλους δύο στρατιώτες του Εθνικού Στρατού και όταν αναχωρούν, βιαιοπραγούν εναντίον της ετοιμόγεννης γυναίκας του και δολοφονούν όλους τους αιχμαλώτους την ίδια μέρα στο χωριό Λιβιάχοβο. Η Στεφανία Σουλή στα βιβλία της με τίτλο «Λιβιάχοβο λένε το μοιρολόγι» και «Ιτς από το Λιβιάχοβο στην Ντουσκάρα»(άνεμος εκδοτική) μεταφέρει το χρονικό της σύντομης ζωής του παππού της, αλλά και τα χρόνια που ακολούθησαν. Μία από τις δεκάδες τραγικές ιστορίες εκείνης της περιόδου που μένουν άγνωστες, κι αποδεικνύουν παρόλα αυτά πως τα μεγάλα γεγονότα μίας εποχής επηρεάζουν τις ζωές των «μικρών» ανθρώπων. Πρόκειται για δυο ιστορικά μυθιστορήματα, που τοποθετούνται χρονικά από το 1948 ως και το καλοκαίρι του 1955. Δύο «δυνατά» βιβλία που προκαλούν έντονα συναισθήματα… «Οι ιστορίες δείχνουν πως τα μεγάλα γεγονότα επηρεάζουν τους ανθρώπους ολοκληρωτικά, απόλυτα» θα μου πει η ίδια η συγγραφέας στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχαμε με αφορμή τα βιβλία της.
Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη
-Λιβιάχοβο λένε το μοιρολόγι και Ιτς από το Λιβιάχοβο στην Ντουσκάρα… Δύο βιβλία μία ιστορία κ. Σουλή;
-Μία ιστορία, αληθινή, γραμμένη με τη μορφή του ιστορικού μυθιστορήματος. Το βιβλίο Ιτς αποτελεί συνέχεια του βιβλίου Λιβιάχοβο λένε το μοιρολόγι.
-Χρονικά τοποθετούνται στη δεκαετία του ’40, τη δεκαετία της κατοχής και του εμφυλίου αλλά και μετά τη λήξη του;
-Το βιβλίο Λιβιάχοβο λένε το μοιρολόγι τοποθετείται χρονικά στο 1948, στην καρδιά του Εμφυλίου Πολέμου. Το βιβλίο Ιτς – που αποτελεί και τη συνέχεια του βιβλίου Λιβιάχοβο- καλύπτει χρονικά την εξέλιξη της ιστορίας που διαδραματίστηκε στα χρόνια από το 1948 έως και το καλοκαίρι του 1955.
-Πρόκειται για πραγματική ιστορία ή είναι προϊόν μυθοπλασίας;
-Είναι αληθινή ιστορία. Και τα δύο βιβλία αναφέρονται σε πραγματικά γεγονότα.
-Δύο βιβλία στα οποία μοιράζεστε με τους αναγνώστες την ιστορία της οικογένειάς σας;
-Είναι η ιστορία του παππού μου. Ήταν επιθυμία του πατέρα μου να γράψω την ιστορία του πατέρα του, που δεν γνώρισε ποτέ.
-«Λιβιάχοβο λένε το μοιρολόγι»… Περιγράψτε μου εν συντομία την υπόθεση του πρώτου βιβλίου.
-13 Νοεμβρίου του 1948 στο Ραδοβίζι Ιωαννίνων, οι στρατοπεδευμένοι αντάρτες συλλαμβάνουν τον εικοσάχρονο νιόπαντρο παππού μου Στέφανο Σουλή , την ώρα που σπέρνει το χωράφι του. Τον κρατούν αιχμάλωτο 8 μέρες μαζί με άλλους δύο στρατιώτες του Εθνικού Στρατού και όταν αναχωρούν, βιαιοπραγούν εναντίον της ετοιμόγεννης γιαγιάς μου και δολοφονούν όλους τους αιχμαλώτους την ίδια μέρα στο χωριό Λιβιάχοβο.
-Ιτς από το Λιβιάχοβο στην Ντουσκάρα… Ένα έγκλημα δεν τελειώνει τη στιγμή που πραγματώνεται;
-Ένα έγκλημα που μένει ατιμώρητο δεν τελειώνει ποτέ.
-Ιτς… Ένας συμβολικός τίτλος που προέρχεται από γλωσσικό ιδίωμα στην Ήπειρο; Τί σημαίνει;
–Σημαίνει τίποτα, καθόλου!
-Είναι οι καταστάσεις ή οι ίδιοι οι άνθρωποι που ορίζουν την τύχη τους;
-Δεν πιστεύω πως ο ίδιος ο άνθρωπος μπορεί να ορίσει απόλυτα την τύχη του. Κάποια πράγματα είναι πάνω από εμάς, έξω από εμάς. Μπορεί να ακούγεται μοιρολατρικό αυτό, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα.
-Πως επηρεάζουν τα μεγάλα γεγονότα μιας εποχής τις ζωές των μικρών ανθρώπων;
-Οι ιστορίες δείχνουν πως τα μεγάλα γεγονότα επηρεάζουν τους ανθρώπους ολοκληρωτικά, απόλυτα. «Ο πόλεμος τελειώνει μόνο όταν πεθάνει ο τελευταίος που τον έζησε» γράφει ο γνωστός μυθιστοριογράφος Χάρι Μούλις (Harry Mulisch) στο «Πέτρινο νυφικό κρεβάτι» και δεν αναφέρεται σε εμφύλιο σπαραγμό αλλά στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σας ευχαριστώ πολύ για την συνέντευξη!
Σχετικά με τη συγγραφέα
Η Στεφανία Ι. Σουλή, με πατρική καταγωγή από το Ραδοβίζι Ιωαννίνων και μητρική από τη Μάνη, γεννήθηκε στο Μόναχο. Είναι δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω (ΔΣΑ) και διαπιστευμένη διαμεσολαβήτρια (υπουργείο Δικαιοσύνης) στις αστικές και εμπορικές διαφορές (Κέντρο Διαμεσολάβησης Πειραιώς και Toolkit Company) και στην οικογενειακή διαμεσολάβηση (ΚΕΔΙΠ και MiKK e.V.).
Εργάστηκε ως νομικός σύμβουλος στο Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ 2003-2004) και στο συμβουλευτικό κέντρο για θέματα βίας κατά των γυναικών στον Πειραιά (2005-2009) της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων.
«ΙΤΣ»
Από το Λιβιάχοβο στην Ντουσκάρα (Βασισμένο σε αληθινά γεγονότα)
«Κείθε όπου σταθείς κρένεις είμαι ο Μάρκος Σουλής, και ρωτάς και τα στόματα παραμένουν ερμητικά και τα βλέμματα γέρνουν σκοτεινιασμένα. Όλους τους βλέπεις συνεργούς, νιώθεις το ίδιο φοβούνται, πως μπορεί να το έκαμε κι αυτός που έριξε το βλέμμα στο χώμα, και μπορεί να το έκαμε και κείνος που αγκομάχησε μπρος σου, κι ίσως και ο άλλος που του έτρεμε το χέρι, συλλογιέσαι κι απορείς που υπάρχουν ακόμα αντάρτες και δεν είναι φιγούρες βγαλμένες από παραμύθια με δράκους και ξωτικά…»
Πολλοί οι ένοχοι…
Θα τιμωρηθεί κανείς;
Κι εάν όλα αυτά έχουν ένα νόημα σήμερα, σχεδόν εβδομήντα χρόνια μετά, είναι που συμπληρώθηκε το παζλ κομματάκι κομματάκι κι έπεσε άπλετο φως πάνω στα γεγονότα και στα πρόσωπα που ενεπλάκησαν άμεσα ή έμμεσα στην τραγωδία αυτή. Εάν ήσουν αναγκεμένος, αγράμματος, μ’ ένα τσούρμο παιδιά στην ορεινή Ήπειρο το 1950, σίγουρα θα έχανες τον δρόμο σου σαν έπεφτε πυκνή αντάρα κι αξεδιάλυτο σκοτάδι στο κακοτράχαλο μονοπάτι που σου έμελλε να διαβείς. Πιο εύκολο ήταν να σηκώσεις το χέρι και ν’ αγγίξεις τον χαμηλωμένο ουρανό παρά να φτάσεις στον προορισμό σου…
«Λιβιάχοβο λένε το μοιρολόγι»
Μετά την πτώση της Μουργκάνας Νοέμβριος 1948 (Βασισμένο σε αληθινά γεγονότα)
«Αφήστε τον άντρα μου… Αφήστε τον Στέφο μου… Σας ικετεύω… Λυπηθείτε με… Λυπηθείτε το μωρό μας… Αφήστε τον… Σας παρακαλώ… Τι θ’ απογίνω εγώ… Τι θα κάμω χωρίς τον Στέφο μου… Μη μου τον πάρετε… Τον άντρα μου…»
Κάθε βήμα και μια ικεσία.
Είχαν φτάσει κοντά στη βρύση και βγήκε απ’ τη φάλαγγα ο θερμόαιμος υπασπιστής, ο Ηπειρώτης, ο κοντός και γεροδεμένος άντρας με τις πλάτες χιλιόμετρο και την περίεργη κορμοστασιά, κι άρχισε να κατηφορίζει προς το μέρος της. Δεκάδες καρδιές πάγωσαν μεμιάς. Δεκάδες ανάσες κρατήθηκαν κι άλλα τόσα μάτια περίμεναν τι θα κάνει αυτός ο αιμοβόρος υπάνθρωπος.
Την πλησίασε και με τον υποκόπανο του όπλου του τη χτύπησε με δύναμη στην κοιλιά της. Έπεσε απ’ τα χέρια του η Ρήνα στο χώμα και σώπασε τελείως.
Μια γυναίκα και το αγέννητο μωρό στα σπλάχνα της.
Οι δύο πρώτοι σκοτωμένοι.
Βιογραφικό σημείωμα
Η Στεφανία Ι. Σουλή, με πατρική καταγωγή από το Ραδοβίζι Ιωαννίνων και μητρική από τη Μάνη, γεννήθηκε στο Μόναχο. Είναι δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω (ΔΣΑ) και διαπιστευμένη διαμεσολαβήτρια (υπουργείο Δικαιοσύνης) στις αστικές και εμπορικές διαφορές (Κέντρο Διαμεσολάβησης Πειραιώς και Toolkit Company) και στην οικογενειακή διαμεσολάβηση (ΚΕΔΙΠ και MiKK e.V.).
Εργάστηκε ως νομικός σύμβουλος στο Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ 2003-2004) και στο συμβουλευτικό κέντρο για θέματα βίας κατά των γυναικών στον Πειραιά (2005-2009) της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων.
Εργογραφία
«Αθέατη βία – Η αγάπη δεν πρέπει να πονάει», οδηγός αυτοβοήθειας για κάθε γυναίκα, εκδόσεις Ψυχογιός 2010.
«Λιβιάχοβο λένε το μοιρολόγι», εκδόσεις Πελασγός 2016, εξαντλημένο.
«Λιβιάχοβο λένε το μοιρολόγι», μυθιστόρημα βασισμένο σε αληθινά γεγονότα, Άνεμος εκδοτική 2018.
«Ιτς», μυθιστόρημα βασισμένο σε αληθινά γεγονότα, Άνεμος εκδοτική 2018.
