Είτε μας αρέσει, είτε όχι, είναι γεγονός πως το παιδί μας δεν θα είναι για πάντα παιδί. Μεγαλώνει και όχι μόνο σε …ύψος. Μεγαλώνει ψυχοσυναισθηματικά και ψυχοσεξουαλικά. Τι σημαίνει αυτό; Απλά, πως είναι σημαντικό να σκεφτούμε ότι αργά ή γρήγορα από τη στιγμή που είναι έφηβος ή έφηβη, θα είναι και ενεργός ή ενεργή σεξουαλικά.
Σήμερα οι έφηβοι εκτίθενται σε πληροφορίες γύρω από το σεξ νωρίτερα από ποτέ, μέσα από τα social media
Ως γονείς, όλοι έχουμε τις απόψεις μας για το πότε και με ποιον πρέπει τα παιδιά μας να ανοίξουν την σεξουαλική τους ζωή. Σημαντικό είναι να λάβουμε όμως υπόψιν το τι συμβαίνει σήμερα και όχι στα δικά μας χρόνια, όπως και το να έχουμε καλές σχέσεις με τα παιδιά μας, για να είμαστε στο πλάι τους και να έρθουν σε εμάς αν κάτι «δεν πάει καλά».
Σεξουαλικές εκδηλώσεις πριν από την εφηβεία
Πρώτα απ ‘όλα, τα παιδιά δεν είναι σεξουαλικά όντα. Εάν ένα παιδί προεφηβικής ηλικίας εμφανίζει «σεξουαλικές» συμπεριφορές, όπως το άγγιγμα των γεννητικών οργάνων, θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα της φυσιολογικής περιέργειας για το δικό του σώμα και το σώμα του άλλων. Εάν οι συμπεριφορές αυτές συμβαίνουν πιο συχνά ή αποτελούν εμφανείς προσπάθειες μίμησης ή εκτέλεση σεξουαλικής πράξης, τότε μάλλον θα πρέπει να ανησυχήσετε.
Μην ξεχνάμε πως τα παιδιά είναι περίεργα και έτσι μαθαίνουν τον κόσμο, έχουν όμως και τη δυνατότητα να μιμούνται. Να θυμάστε ότι τα παιδιά δεν γεννιούνται γνωρίζοντας τι είναι το σεξ. Αν το κάνουν, σημαίνει πως έχουν εκτεθεί σε μία σεξουαλική συμπεριφορά και ασφαλώς μιλάμε για σεξουαλική παρενόχληση ή κακοποίηση. Η έκθεση αυτή μπορεί να αφορά την πορνογραφία, όπου θα μπορούσε να υποδηλώνει παραμέληση ή θα μπορούσε να είναι έκθεση σε πραγματικό σεξ ή ακόμη και κακοποίηση. Ένα παιδί που ενεργεί σεξουαλικά δεν κατανοεί πραγματικά την σεξουαλική συμπεριφορά, γι αυτό, εάν ενισχυθεί, μπορεί να οδηγήσει σε μια ανθυγιεινή σχέση με το σεξ, το σώμα του και το σώμα άλλων, και που μπορεί να είναι επιζήμιο αργότερα ψυχοσυναισθηματικά.
Εφηβική σεξουαλική δραστηριότητα
Η εφηβεία χαρακτηρίζεται από το ξύπνημα των ορμονών και το σεξουαλικό ξύπνημα. Γεγονός που σημαίνει πως οι έφηβοι είναι σεξουαλικά όντα. Το «πότε» θα εκφράσει την σεξουαλικότητά του έχει να κάνει και με την κουλτούρα αλλά και τις αξίες της εκάστοτε κοινωνία και πολιτισμού. Αν θέλετε ένα παιδί να ανοίξει τη σεξουαλική του ζωή ενώ θα είναι ώριμο και «έτοιμο» να το κάνει, χωρίς να βιαστεί, έχει να κάνει και με την δική σας συμμετοχή στην σεξουαλική του «μόρφωση» μέσα από την έγκαιρη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, όπου θα μάθει το σώμα του, τη λειτουργία του αλλά και θα μπορεί να αισθανθεί τη δική του αξία και σιγουριά για την πρώτη του φορά.
Σημάδια συναισθηματικού προβλήματος
Κάποιες φορές, παρόλη την ενημέρωση που μπορεί να κάνει ο γονιός στο παιδί του γύρω από το σεξ ή ακόμη και όποιες και αν είναι οι προσωπικές αξίες, υπάρχουν κάποιοι λόγοι ανησυχίας.
Πρώτον, κάποια είδη σεξουαλικής δραστηριότητας εφήβων είναι προειδοποιητικά σημάδια υποκείμενων προβλημάτων:
Εάν ο γιος σας για παράδειγμα, εξαναγκάζεται ή ακόμη και αναγκάζει άλλα άτομα να κάνουν σεξ παρά τη θέλησή τους, δεν αντιβαίνει μόνο σε κοινωνικούς κανόνες. Πρόκειται για μία συμπεριφορά που υποδηλώνει ψυχική διαταραχή και που χρειάζεται τη βοήθεια ειδικού.
Εάν ανησυχείτε για το αν η κόρη σας παίρνει προφυλάξεις προς αποφυγή ενός σεξουαλικά μεταδιδόμενου νοσήματος ή προς αποφυγή μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, είναι πράγματι μία ανησυχία δικαιολογημένη. Έχετε υπόψιν όμως πως η συνεχής επικίνδυνη και απερίσκεπτη σεξουαλική δραστηριότητα είναι επίσης σύμπτωμα ψυχικής διαταραχής ενώ μπορεί να υποδηλώνει και πιθανό ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης.
Ίσως ανησυχείτε πως το παιδί σας κάνει σεξ για λάθος λόγους. Ίσως βλέπει το σεξ ως μέσο επικύρωσης, να θέλει να «ανέβει» στα μάτια της παρέας και να υπερνικήσει τη πιθανή χαμηλή του αυτοεκτίμηση, μέσα από την αναζήτηση προσοχής ή ως έναν τρόπο κυριαρχίας
Όπως και να έχει, το σεξ δεν είναι εργαλείο που μπορεί ο έφηβος ή η έφηβη να χρησιμοποιήσει για να κερδίσει κάτι άλλο ή να αντιμετωπίσει δυσφορικά συναισθήματα, καθώς ο τρόπος που αντιμετωπίζει το σεξ μπορεί να διαστρεβλώσει την αντίληψη των σεξουαλικών σχέσεων και να οδηγήσει σε μελλοντικά προβλήματα.
Όχι μόνο πότε, αλλά γιατί
Δεν υπάρχουν καθορισμένοι κανόνες και συγκεκριμένη ηλικία για το πότε οι έφηβοι θα ξεκινήσουν την σεξουαλική τους ζωή. Παρόλα αυτά, λέμε πως υπάρχουν κάποιες συνθήκες που καλό είναι να τις αποφύγουν, όπως ότι πιέζει το ταίρι τους ή «το έκαναν» οι φίλοι/φίλες τους, άρα πρέπει και οι ίδιοι για να μην διαφέρουν και τους κοροϊδεύουν.
Σεξ θα κάνουν με το άτομο που νιώθουν πως κάτι σημαίνει για τους ίδιους και γιατί το θέλουν οι ίδιοι.
Η παρουσία του γονιού
Ο γονιός είναι εκεί για να βεβαιωθεί πως το παιδί του θα έχει μία υγιή σεξουαλική ζωή, καθώς από την πολύ μικρή ηλικία θα αρχίσει να του μιλάει για το σεξ, όπως προανέφερα, και θα έχει φροντίσει να του έχει δώσει ήδη τα φόντα για να κάνει το σεξουαλικό του άνοιγμα όταν το ίδιο νιώσει έτοιμο!
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
