Το διαζύγιο είναι μία τραυματική εμπειρία. Πολλά παιδιά, στην είδηση ενός διαζυγίου, αισθάνονται στεναχώρια, θυμό ή αγωνία και δυσκολεύονται να το διαχειριστούν. Η ηλικία όμως που είναι το παιδί όταν πάρουν οι γονείς του διαζύγιο, είναι καθοριστική για το πώς θα αντιδράσει και πώς θα αντιληφθεί τη νέα κατάσταση της οικογένειας.
Πώς λοιπόν επηρεάζεται και αντιδρά ένα παιδί στο διαζύγιο των γονιών του ανάλογα με την ηλικία στην οποία είναι;
0 – 18 μηνών
Κατά τη βρεφική τους ηλικία, τα παιδιά μπορούν να αντιληφθούν την ένταση στο σπίτι (και μεταξύ των γονιών τους) αλλά δεν μπορούν να κατανοήσουν τους λόγους που κρύβονται πίσω από αυτήν. Εάν η ένταση είναι παρατεταμένη, τα παιδιά μπορεί να γίνουν ευέξαπτα και ανήσυχα, ειδικά απέναντι σε άτομα που γνωρίζουν για πρώτη φορά και να έχουν συχνά ξεσπάσματα. Επιπλέον, ενδέχεται να παρουσιάσουν καθυστέρηση στην ανάπτυξή τους.
Πώς να το διαχειριστείτε:
Τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία χρειάζονται αισθάνονται ασφάλεια με ό,τι νιώθουν οικειότητα και με το να έχουν μία ρουτίνα σε ό,τι αφορά το καθημερινό τους πρόγραμμα. Προσπαθήστε να τηρήσετε την καθημερινή τους ρουτίνα, ιδιαίτερα αυτήν που σχετίζεται με τον ύπνο και το φαγητό. Επιπλέον, είναι σημαντικό να νιώθει ότι είστε δίπλα του και να περνάτε χρόνο κάνοντας πράγματα μαζί.
18 μηνών – 3 ετών
Κατά τη νηπιακή ηλικία, τα άτομα με τα οποία συναναστρέφεται ένα παιδί, είναι οι γονείς του, οπότε μία αλλαγή ή διαταραχή στη σχέση στο σπίτι ενδέχεται να είναι δύσκολο να το διαχειριστεί και να το αντιμετωπίσει. Τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία είναι πιο εγωκεντρικά και μπορεί να θεωρήσουν ότι το φταίξιμο για τον χωρισμό των γονιών τους είναι δικό τους. Το κλάμα, ο φόβος της εγκατάλειψης και η επιζήτηση προσοχής είναι ο κύριος τρόπος με τον οποίο τα παιδιά αντιδρούν σε αυτήν την περίπτωση, ενώ ενδέχεται να παρουσιάσουν προβλήματα με τον ύπνο ή να ξεκινήσουν και πάλι το πιπίλισμα του δαχτύλου.
Πώς να το διαχειριστείτε:
Περάστε εποικοδομητικό χρόνο με το παιδί σας. Παίξτε μαζί, διαβάστε μαζί ένα βιβλίο και παρακινήστε του να σας μιλήσει και να εξωτερικεύσει τα συναισθήματά του. Είναι σημαντικό να καταλάβει ότι δεν φέρει εκείνο την ευθύνη για το διαζύγιο και να σας νιώσει δίπλα του.
3 – 6 ετών
Σε αυτήν την ηλικία, τα παιδιά δεν μπορούν να καταλάβουν τον σκοπό του διαζυγίου και δεν θέλουν οι γονείς τους να χωρίσουν, ανεξάρτητα από το πόση ένταση υπάρχει στο σπίτι. Σε αυτήν τη φάση, θέλουν να νιώθουν ότι συμμετέχουν σε ό,τι γίνεται στο σπίτι, ότι έχουν γνώμη και επιρροή και το διαζύγιο είναι κάτι αρκετά δύσκολο για αυτά να διαχειριστούν και να αποδεχτούν. Και σε αυτή την ηλικία, όπως και στη νηπιακή, νιώθουν ότι ευθύνονται για το διαζύγιο των γονιών τους και έχουν αγωνία για το μέλλον ή και εφιάλτες.
Πώς να το διαχειριστείτε:
Τα παιδιά πρέπει να νιώσουν ασφάλεια και ότι παρά το διαζύγιο δεν θα αλλάξει η σχέση με κανέναν από τους δύο γονείς τους. Επίσης, σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά επηρεάζονται πολύ από την συμπεριφορά των γονιών τους, οπότε το πώς θα διαχειριστεί και θα αντιμετωπίσει το θέμα του διαζυγίου, εξαρτάται και από το πώς θα του μιλήσετε και εσείς για αυτό.
6 – 11 ετών
Σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά ήδη έχουν δημιουργήσει μία εικόνα για την οικογένεια και έχουν ζήσει και τους δύο γονείς μαζί. Το διαζύγιο είναι κάτι δύσκολο να το διαχειριστούν και είναι πολύ πιθανό να νομίζουν ότι μπορούν να «σώσουν» τον γάμο των γονιών τους. Όσο ένα παιδί πλησιάζει στην εφηβεία, τόσο πιο πιθανό είναι να κατηγορήσει έναν από τους δύο γονείς για το διαζύγιο. Τα αγόρια μπορεί να γίνουν επιθετικά με τα παιδιά του ίδιου φύλου στο σχολείο, ενώ τα κορίτσια συνήθως κλείνονται στον εαυτό τους ή είναι πολύ αγχωμένα. Επιπλέον, τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία ενδέχεται να παρουσιάσουν ψυχοσωματικά συμπτώματα όπως στομαχόπονο ή έντονο πόνο στο κεφάλι.
Πώς να το διαχειριστείτε:
Με το διαζύγιο, τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία νιώθουν συχνά απόρριψη ή απώλεια και αυτά τα συναισθήματα είναι ακριβώς που πρέπει να αναστραφούν. Είναι σημαντικό το παιδί να νιώσει ότι δεν χάνει κανέναν από τους δύο γονείς. Φροντίστε να σας βλέπει και τους δύο και να περνάτε εποικοδομητικό χρόνο μαζί τους. Τέλος, σε αυτήν την ηλικία οι εξωσχολικές δραστηριότητες μπορούν να λειτουργήσουν βοηθητικά στην ψυχολογία και στη διάθεση του παιδιού και να το βοηθήσουν να εκφραστεί και να ξεσπάσει.
