Παλιά Βίνιανη: Η έδρα της «Κυβέρνησης του Βουνού» που σήμερα είναι ένα χωριό… φάντασμα
Χτισμένη σε υψόμετρο 620 μ., η παλιά Βίνιανη με τα όμορφα δίπατα σπίτια, ήταν τα χρόνια της Εθνικής αντίστασης, η έδρα της “Κυβέρνησης του Βουνού” [Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (Π.Ε.Ε.Α)], γεγονός που συνέβαλε να δοθεί αυτό το όνομα στο νεοσύστατο δήμο.
Το Μάη, κάθε χρονιάς, γίνονται στο παλιό πέτρινο σχολείο του οικισμού εορταστικές εκδηλώσεις από τον δήμο Βίνιανης για να τιμηθεί το ιστορικό εκείνο γεγονός. Σήμερα μένουν εδώ πολύ λίγοι κάτοικοι, αφού λόγω “κατολισθήσεων” το παλιό πετρόχτιστο χωριό μεταφέρθηκε σε νέο οικισμό, στη θέση “λιβάδια”.
Ως κοινότητα, η Βίνιανη, αναγνωρίστηκε αρχικά με το Β.Δ. 31-8-1912 (ΦΕΚ. Α/216). Απέχουν από το Καρπενήσι η Νέα Βίνιανη 31 χλμ. και η Παλιά Βίνιανη 38 χλμ.
Στον λόφο του Άι Γιώργη, υπάρχουν λείψανα αρχαίου φρουρίου, ενώ κοντά στο νεκροταφείο του χωριού, έχουν βρεθεί από τους κατοίκους θραύσματα αρχαίων αντικειμένων. Κοντά στο χωριό, στον Μέγδοβα (Ταυρωπό), υπάρχει ένα παλιό όμορφο πέτρινο γεφύρι. Λίγο μετά ξεκινά το φαράγγι της περιοχής. Η μεγαλοπρέπεια και η ομορφιά του προκαλούν ορειβάτες και οδοιπόρους.
Το όνομα του χωριού προέρχεται από το λατινικό «vinum» που σημαίνει κρασί, λόγω των πολλών και καλών αμπελιών που υπήρχαν εδώ. Αυτό το ιστορικό χωριό κουβαλάει στιγμές δόξας της σύγχρονης ιστορίας μας. Εδώ, στη Βίνιανη στις 10 Μαρτίου του 1944 ορκίστηκε η Π.Ε.Ε.Α. (Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης), πιο γνωστή σαν Κυβέρνηση του Βουνού, με πρόεδρο τον Μπακιρτζή.
Έτσι, το όνομα αυτού του μικρού ορεινού χωριού (650 μέτρα) πέρασε τα σύνορα της χώρας και ταξίδεψε σε ολόκληρη την Ευρώπη. Σήμερα, στο παλιό σχολείο όπου έδρευε η Κυβέρνηση του Βουνού λειτουργεί το “μουσείο Εθνικής Αντίστασης”. Από εδώ ξεκίνησαν τα τμήματα του Ε.Λ.Α.Σ. και του Ε.Δ.Ε.Σ. για την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου.
Δυστυχώς, αυτό το όμορφο χωριό με τα καλαίσθητα σπίτια και αρχοντικά εγκαταλείφθηκε από τους περισσότερους κατοίκους του μετά το σεισμό του Φεβρουαρίου του 1966 από το φόβο πιθανών κατολισθήσεων.
