Οτιδήποτε αφορά στην ελληνική εκπαίδευση από την ίδρυση του ελληνικού κράτους έχει τη θέση του σε αυτό το μουσείο
Νατάσσα Καρυστινού
Ηέκπληξη της Καλαμπάκας δεν είναι μόνο τα Μετέωρα. Στη σκιά των επιβλητικών βράχων, το «Μουσείο Ελληνικής Παιδείας» συγκεντρώνει οτιδήποτε αφορά στην ελληνική εκπαίδευση, από την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα.
Στο «Μουσείο Ελληνικής Παιδείας» βρίσκεις ένα κομμάτι της καρδιάς σου, που νόμιζες ότι έχεις ξεχάσει. Παλιά αναγνωστικά, τετράδια, μολύβια, αριθμητήρια, δερμάτινες τσάντες, ποδιές, άσπροι γιακάδες, σχολικά παιχνίδια, χάρτες, χάρακες, ενδεικτικά, κονκάρδες, σήματα, θρανία ξύλινα, η έδρα της δασκάλας, οι χάρτες με τις τέσσερις εποχές. Γνώριμα εκθέματα σε ένα βουβό déjà vu, μια ανάποδη επαυξημένη πραγματικότητα που διέσχισε χρόνια και τάξεις για να αποκαταστήσει την παιδική μας ηλικία στην πλήρη της αθωότητα. Η αρχική συγκίνηση δεν υποχωρεί ούτε όσο προχωράς ακόμη πιο πίσω στο χρόνο. Γιατί και τότε λειτουργείς με την αναμνηστική υπόσχεση μιας εποχής που συνδέεται ανέπαφα με τη δική σου. Το σχολικό αναγνωστικό που είχαν τα οι Έλληνες μαθητές στη Σμύρνη, στην Αίγυπτο, στην Κωνσταντινούπολη, στις Ηνωμένες Πολιτείες των αρχών του αιώνα ή στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού, είναι ο πρόδρομος του αναγνωστικού του Μίμη και της Άννας. Το απολυτήριο του 1916, το πηλίκιο με την κουκουβάγια και ο κονδυλοφόρος, είναι μια στιγμή πριν από την ηλικία των γονιών μας και των παππούδων μας. Η ελληνική παιδεία, όμως, έχει ακόμα βαθύτερα χνάρια. Και όσο προχωράς στις θεματικές αίθουσες, σου αποκαλύπτονται ολοένα και καθαρότερα.
Παύλος Μπαλογιάννης, ένας συλλέκτης με πάθος
Ο Παύλος Μπαλογιάννης, δικηγόρος στο επάγγελμα, ζει και αναπνέει με το μεράκι του συλλέκτη να καθορίζει τον κόσμο του. Aπό πολύ μικρός έρχεται σε επαφή με τα πρώτα ευρήματα, πρώτα στο Μοναστηράκι και μετά σε παλαιοπωλεία σε ολόκληρη την Ελλάδα. Από τότε μέχρι σήμερα, το πάθος του για τα βιβλία τον οδηγεί σε δημοπρασίες εντός και εκτός συνόρων, όπου ανακαλύπτει τους θησαυρούς που σήμερα κοσμούν το Μουσείο του. Οτιδήποτε αφορά στην ελληνική εκπαίδευση από την ίδρυση του ελληνικού κράτους έχει τη θέση του στο ιδιωτικό μουσείο, που ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2015. Ο Παύλος Μπαλογιάννης συντηρεί το μουσείο μόνος του, πληρώνοντας ενοίκιο και όλα του τα έξοδα. Μαζί με τους συνεργάτες του, έχει οργανώσει πωλητήριο, πρόγραμμα ξεναγήσεων και εκδηλώσεων, εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολικές ομάδες όλων των τάξεων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Τα θέματα ποικίλουν: ιστορία της γραφής, τυπογραφία, το πρώτο βιβλίο και το πρώτο αλφαβητάρι, ο Αίσωπος και οι μύθους του, ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός και τα Μετέωρα.
Έκθεση για την ελληνική παιδεία και την Επανάσταση του 1821
Πολλά από τα εκθέματα του Μουσείου αποδεικνύουν ότι η ελληνική γλώσσα μάς κράτησε όρθιους σε κρίσιμες στιγμές, πολύ πριν το 1821. Σπάνιες εκδόσεις Ελλήνων Κλασσικών που εκδόθηκαν στη Βενετία και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες του 16ου αιώνα, μύθοι του Αισώπου σε αυθεντικές εκδόσεις μέχρι το 1830, αυθεντικές εκδόσεις έργων των Μεγάλων Διδασκάλων του Νεοελληνικού Διαφωτισμού από τα φημισμένα τυπογραφεία της Ευρώπης, η Ιστορία του Ελληνικού Έθνους του Παπαρηγόπουλου, η Γραμματική του Κωνσταντίνου Λασκάρεως, Τα ψηλά Βουνά του Παπαντωνίου, δίπλα στα πιο παλιά αναγνωστικά, με τις υπογραφές των συγγραφέων.
Και ακριβώς μετά, η αίθουσα που φιλοξενεί την έκθεση για την Ελληνική Παιδεία και την Επανάσταση του 1821, η οποία περιλαμβάνει αφίσες, τετράδια και άλλο πλούσιο υλικό. Το Μουσείο έχει καταθέσει πρόταση στην Επιτροπή «Ελλάδα 2021» για να ταξιδέψει η έκθεση σε πόλεις της Ελλάδας και να έρθει σε επαφή με περισσότερο κόσμο. Η Πρόεδρος της Επιτροπής, Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη, η οποία ξεναγήθηκε στα εκθέματα μαζί με μέλη της Επιτροπής, δήλωσε ενθουσιασμένη με το Μουσείο. «Για άλλη μια φορά, σήμερα, αποδεικνύεται ότι για να γιορτάσουμε τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση χρειαζόμαστε ωραίες ιδέες, χρειαζόμαστε πάθος. Όπως αυτό που έχει ο Παύλος Μπαλογιάννης, ο οποίος αφιέρωσε τη ζωή του για να συλλέξει ό,τι υπάρχει ως Ελληνική Παιδεία εντός και εκτός Ελλάδος».
H Πρόεδρος της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», Γιάννα Αγγελοπούλου – Δασκαλάκη, και ο ιδρυτής του Μουσείου Ελληνικής Παιδείας Καλαμπάκας, στην αίθουσα – τάξη με τα ξύλινα θρανία και τα σχολικά πινακίδια.
Δηλώσεις στο Μουσείο Ελληνικής Παιδείας, στην Καλαμπάκα. Από αριστερά προς τα δεξιά: Θοδωρής Αλέκος, Δήμαρχος Μετεώρων / Γεώργιος Καψάλης, πρώην Πρύτανης Πανεπιστημιου Ιωαννίνων / Παύλος Μπαλογιάννης, Ιδρυτής του Μουσείου Ελληνικής Παιδείας Καλαμπάκας / Γιάννα Αγγελοπούλου – Δασκαλάκη, Πρόεδρος Επιτροπής «Ελλάδα 2021» / Δημήτρης Παπαστεργίου, Δήμαρχος Τρικκαίων και Πρόεδρος ΚΕΔΕ / Νίκος Κανελλόπουλος, Καθηγητής Καθηγητής Υπολογιστικών Συστημάτων & Εφαρμογών Πληροφορικής και μέλος της Ολομέλειας της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» / Αικατερίνη Πολυμέρου – Καμηλάκη, Επιστημονική Συνεργάτις του τμήματος Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών και μέλος της Ολομέλειας της Επιτροπής «Ελλάδα 2021»
