Μαρία Τσακίρη: «Η ελπίδα πάντα τριγυρνάει κάπου εκεί έξω, ίσως και δίπλα μας»

Ήταν 1η Σεπτέμβρη του 2004, όταν όλος ο κόσμος σε κάθε γωνιά της γης, «ξύπνησε» από τις κραυγές των παιδιών του Μπεσλάν της βόρειας Οσετίας, στον Καύκασο. Περισσότεροι από τριακόσιοι πενήντα όμηροι – ανάμεσά τους 186 παιδιά – έχασαν τη ζωή τους σ’ αυτήν την παρανοϊκή ομηρία από τρομοκράτες. Ο «Θλιμμένος Σεπτέμβρης» (εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ) είναι ένα βιβλίο βασισμένο στην τραγική ιστορία της ομηρίας των παιδιών στο σχολείο τους. «Πρώτη μέρα στο σχολείο, κρατούνταν όμηροι στα χέρια τρομοκρατών. Ίσως ήταν το θέμα που ήθελα να καλύψω δημοσιογραφικά περισσότερο από κάθε άλλο. Τον επόμενο Σεπτέμβρη ήρθε η ώρα να συνοδεύσω τον γιο μου στη δική του πρώτη μέρα στο σχολείο. Κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα, σκέφτηκα όταν είδα να πλησιάζει ένας άνδρας με στρατιωτικά άρβυλα και ρούχα παραλλαγής. Σκιάχτηκα! Για κάποιον ανεξήγητο λόγο, ένιωθα πως θα συμβεί το ίδιο, κάτι που, φυσικά, ήταν εξαιρετικά παράλογο να το σκεφτώ, πόσο μάλλον να συμβεί» αναφέρει η συγγραφέας του βιβλίου Μαρία Τσακίρη. Ενός βιβλίου που δεν μιλάει μόνο για το τρομοκρατικό χτύπημα στο Μπεσλάν, αλλά αποτελεί γροθιά στο στομάχι με τις περιγραφές του για το τράφικινγκ και την παιδική πορνογραφία.

Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη

–Θλιμμένος Σεπτέμβρης… κ. Τσακίρη μιλήστε μας για την υπόθεση του νέου σας βιβλίου.

–Το μυθιστόρημά μου μας ταξιδεύει στο παρελθόν. Στο Σεπτέμβρη του 2004, όταν ένοπλοι τρομοκράτες κατέλαβαν σχολείο στο Μπεσλάν. Ο απολογισμός τρομακτικός. Περισσότεροι από τριακόσιοι πενήντα όμηροι – ανάμεσά τους 186 παιδιά – έχασαν τη ζωή τους σ’ αυτήν την παρανοϊκή ομηρία.

Οι ήρωές μου είναι φανταστικά πρόσωπα. Μια παρέα φίλων, που προσπαθούν να σταθούν στα πόδια τους αλλά οι αναμνήσεις συνεχίζουν να τους κρατούν παγιδευμένους. Ο Αλέξανδρος προσπαθεί να γράψει ένα βιβλίο με την ιστορία της αγαπημένης του Ροζάνα και η Ελένα με τον Ιβάν μπαίνουν σε μια μυστική ομάδα της αστυνομίας που βρίσκεται στα ίχνη επικίνδυνου κυκλώματος sex trafficking. Η παρέα δέκα χρόνια μετά αποφασίζει να επιστρέψει στο Μπεσλάν. Για να προχωρήσουν παρακάτω στη ζωή τους πρέπει να αναμετρηθούν με το παρελθόν. Να σταθούν απέναντι από το στοιχειωμένο σχολείο.

–Για άλλη μία φορά γράφετε ένα βιβλίο που βασίζεται σε αληθινή ιστορία. Σύμπτωση ή συνειδητή επιλογή;

-Συνειδητή επιλογή, σίγουρα. Ίσως γιατί ό, τι έχει να κάνει με πραγματικά γεγονότα με γοητεύει και ως αναγνώστρια.

–Το βιβλίο σας βασίζεται στη σφαγή του Μπεσλάν που έγινε τον Σεπτέμβρη του 2004. Πως προέκυψε η ιδέα να γράψετε ένα τέτοιο βιβλίο;

 –Ακριβώς ένα χρόνο μετά την τραγωδία στο Μπεσλάν συνόδεψα τον γιό μου στην πρώτη του μέρα στο σχολείο. Τα παιχνίδια του μυαλού μου δημιούργησαν μια περίεργη φοβία όταν είδα έναν άντρα ντυμένο με στρατιωτικά ρούχα και άρβυλα να πλησιάζει. Αγκάλιασα τον γιό μου κι έκανα ένα βήμα πίσω φοβούμενη πως ίσως κάτι άσχημο συμβεί. Εννοείται πως δε συνέβη τίποτε και ο άνθρωπος εκείνος απλά συνόδευε το δικό του παιδί στο σχολείο. Αυτό που ένιωσα όμως με ώθησε να ψάξω υλικό για το Μπεσλάν. Μέχρι που βρέθηκα αντιμέτωπη με μία γκρίζα φωτογραφία που βρήκα στο διαδίκτυο. Μια φωτογραφία με τσαλαπατημένα και καμένα παιδικά παπούτσια…

Την τελική απόφαση την πήρα όταν πληροφορήθηκα πως ένα από τα παιδιά του Μπεσλάν ταξίδεψε με την οικογένειά του στην Ελλάδα.

-Ποιος ήταν ο σκοπός σας;

-Η είδηση πως ένα από αυτά τα παιδιά βρέθηκε στη χώρα μας με γέμισε χαρά και αισιοδοξία και ας επρόκειτο για κάποιον που δε θα γνωρίσω ποτέ. Επιθυμούσα, λοιπόν, να δώσω ένα θετικό μήνυμα μέσα από το βιβλίο μου, το οποίο ελπίζω να εισπράξει ο αναγνώστης.

–Πόσο σας βοήθησε στην έρευνα η δημοσιογραφική σας ιδιότητα;

-Σίγουρα με βοήθησε πολύ. Το ρεπορτάζ που υπηρέτησα αρκετά χρόνια έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην έρευνα.

–Ως αναγνώστρια θα χαρακτήριζα το βιβλίο σας σκληρό… Πραγματεύεται το θέμα της τρομοκρατίας και της εμπορίας ανθρώπων… Πόσο σας επηρέασε κατά τη διάρκεια της συγγραφής;

-Δάκρυσα και θύμωσα παρακολουθώντας σε δυο ντοκιμαντέρ που γυρίστηκαν στη συνέχεια, τις περιγραφές μικρών παιδιών που έζησαν τη φρίκη. Και κάθε φορά που ακούω τέτοιες ειδήσεις πονάω. Μη ξεχνάμε πως η έκδοση του βιβλίου μου συνέπεσε με δυο μεγάλα τρομοκρατικά χτυπήματα (Νέα Ζηλανδία – Ολλανδία), όπου επίσης υπήρξαν θύματα παιδιά. Επίσης συνέπεσε με ειδήσεις που αφορούσαν την εμπορία ανθρώπων, το δεύτερο μεγάλο κεφάλαιο που καταπιάνεται ο «Θλιμμένος Σεπτέμβρης».

–Ακόμη κι όταν όλα έχουν χαθεί υπάρχει πάντα ελπίδα; Είναι αυτό το μήνυμα που θέλατε να περάσετε με το «Θλιμμένο Σεπτέμβρη;».

-Ναι. Η ελπίδα πάντα τριγυρνάει κάπου εκεί έξω, ίσως και δίπλα μας …

Λίγα λόγια

Αύγουστος 2004. Η Ροζάνα ακούμπησε απαλά μέσα σε ένα τοσοδά ξύλινο κουτάκι τα γεμάτα δίψα για ζωή όνειρά της, μαζί με μια κόκκινη γυαλιστερή χάντρα και μια φωτογραφία από τον Πάνορμο της Νάξου. Κάπου εκεί, ανάμεσα στα νεανικά της όνειρα και στη γαλάζια φουσκοθαλασσιά του Αιγαίου, στρίμωξε και κάτι ακόμα: μια μακρινή ημερομηνία που σημείωσε με πράσινο στιλό. Υποσχέθηκε να χαρίσει το κουτάκι στον Αλέξανδρο τη μέρα που θα ξεκινούσαν τα σχολεία, με την εφηβική σιγουριά πως, ύστερα από δέκα χρόνια, εκείνη θα είναι δικηγόρος και ο αγαπημένος της βραβευμένος συγγραφέας. Όμως, καθώς ύφαινε τα όνειρά της, τα λεπτά που κυλούσαν στο Μπεσλάν δημιουργούσαν ένα συγκλονιστικό σκηνικό, και η μοίρα έστηνε το δικό της τρομακτικό σενάριο.

Ο Σεπτέμβριος του 2004, με την τριήμερη αιματηρή ομηρία μαθητών μέσα στο σχολείο τους, θα αφήσει πίσω του βαθιά θλίψη. Εκείνοι που θα τα καταφέρουν σκορπίζονται στους πέντε ανέμους. Για να προχωρήσουν στη ζωή, πρέπει να αναμετρηθούν με τις αναμνήσεις. Για να γίνει αυτό, πρέπει να περπατήσουν στους δρόμους όπου βάδισαν εκείνο το πρωί, να νιώσουν τις μυρωδιές που μύριζαν τις ατελείωτες ώρες της αιχμαλωσίας, να ακούσουν τα φτερουγίσματα των πουλιών, τους θορύβους της πόλης όταν ξυπνάει κι όταν κοιμάται. Πρέπει να σταθούν απέναντι στο στοιχειωμένο σχολείο και να βρουν το κουράγιο να το κοιτάξουν. Επειδή, ακόμα κι όταν όλα έχουν χαθεί, η ελπίδα πάντα μένει κάπου εκεί έξω. Θα απλώσουν το χέρι να την πιάσουν; Θα αφήσουν λίγο χώρο για να ριζώσει και πάλι στην ψυχή τους η αγάπη; Ο έρωτας; Θα μπορέσουν να ξεχάσουν το χτες, να ζήσουν το σήμερα και να ονειρευτούν το αύριο; Υπάρχει αύριο για τα παιδιά του Μπεσλάν;

ΜΑΡΙΑ ΤΣΑΚΙΡΗ

H ΜΑΡΙΑ ΤΣΑΚΙΡΗ γεννήθηκε στην Κατερίνη και ζει στη Θεσσαλονίκη. Φοίτησε σε ιδιωτική σχολή δημοσιογραφίας και εργάστηκε ως συντάκτρια και ανταποκρίτρια σε εφημερίδες, περιοδικά αλλά και στο ραδιόφωνο. Ασχολήθηκε κυρίως με το αστυνομικό και ελεύθερο ρεπορτάζ, ενώ επί δύο δεκαετίες δραστηριοποιήθηκε στον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης και εργάστηκε ως υπεύθυνη γραφείου Τύπου. Είναι μέλος της ΕΣΗΕΜ-Θ. Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν τα μυθιστορήματα ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ – Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ και ΘΛΙΜΜΕΝΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ.