Ένα καθηλωτικό οδοιπορικό στην ιστορία μιας γυναίκας και στην Ιστορία των προγόνων μας, που ιχνηλατεί μοναδικά τις μνήμες των Ελλήνων της Πόλης. Η Αμέλια θα σταθεί αφορμή και έμπνευση για την Γιούλα Κωνσταντοπούλου για τη συγγραφή του βιβλίου της με τίτλο «ΑΜΕΛΙΑ – Ιχνηλατώντας μνήμες των Ρωμιών της Πόλης» (άνεμος εκδοτική). Μία ιστορία που βασίζεται σε αληθινά γεγονότα, μνήμες και ενθυμήματα προσώπων που βίωσαν τα τραγικά γεγονότα μετά το τέλος του Α΄Παγκοσμίου πολέμου, της Μικρασιατικής καταστροφής, τα Σεπτεμβριανά( 1955), μία γυναίκα που γεννήθηκε και γαλουχήθηκε με τη νοοτροπία και τις αξίες άλλης εποχής, που έχει τη στόφα αλλοτινών εποχών. Αυτή τη γυναίκα μου… σύστησε η ίδια η συγγραφέας μέσα από την ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχαμε.
Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη
– Η Αμέλια είναι το πρώτο σας μυθιστόρημα;
-Ναι. Αν και έχω ήδη γράψει αρκετά διηγήματα, το έργο μου ΑΜΕΛΙΑ – Ιχνηλατώντας μνήμες των Ρωμιών της Πόλης είναι το πρώτο μυθιστόρημα.
-κ. Κωνσταντοπούλου μπορείτε να μου περιγράψετε εν συντομία την υπόθεση του βιβλίου σας;
-Η υπόθεση αφορά στην ιστορία μιας γυναίκας που γεννήθηκε και έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής της στην Κωνσταντινούπολη. Όταν η Αμέλια διαισθάνεται το βιολογικό της τέλος, αναπολεί τα περασμένα, τότε που κορίτσι, ακόμη ερωτεύεται και παντρεύεται έναν άνδρα στη σκιά μυστηρίου που περιβάλλει την προσωπική του ζωή, αλλά και με φόντο σημαντικά ιστορικά γεγονότα για τον Ελληνισμό, τον Α΄Παγκόσμιο, την Μικρασιατική καταστροφή, τα Σεπτεμβριανά..
-Πρόκειται για βιβλίο που βασίζεται σε αληθινά γεγονότα;
-Ναι, η ιστορία βασίζεται σε αληθινά γεγονότα, μνήμες και ενθυμήματα προσώπων που βίωσαν τα τραγικά γεγονότα μετά το τέλος του Α΄Παγκοσμίου πολέμου, της Μικρασιατικής καταστροφής, τα Σεπτεμβριανά (1955).
-Μέσα από την ιστορία της ηρωΐδας σας ιχνηλατείτε μνήμες των Ρωμιών της πόλης;
-Ασφαλώς. Οι Ρωμιοί της Πόλης μετά το τέλος του Μεγάλου πολέμου, έζησαν τον απόηχο της Μικρασιατικής καταστροφής, και για τρεις δεκαετίες τουλάχιστον υπό καθεστώς «ελεγχόμενης προστασίας» έως ότου ήλθε η σειρά τους για τον βίαιο ξεριζωμό.
-Πόσο σας βοήθησε το γεγονός ότι έχετε σπουδάσει Ιστορία κι Αρχαιολογία δεδομένου ότι καταπιάνεστε με τρεις περιόδους τα γεγονότα των οποίων υπήρξαν ορόσημο για τις τύχες του Ελληνισμού;
–Οι σπουδές μου ήταν αρωγός κατά το διάστημα της συγγραφής του έργου. Μελέτησα πολύ ιστοριογραφικά έργα, οπτικοακουστικό υλικό, χάρτες, δικαιοπρακτικά έγγραφα, ώστε να αποδώσω στο μέτρο του δυνατού, την ατμόσφαιρα της εποχής.
-Η ευτυχία είναι στιγμές;
-Η ευτυχία δεν διαρκεί πολύ, γι΄αυτό πιστεύω ότι όσο την βιώνουν οι άνθρωποι ακόμη και στα πιο απλά, καθημερινά πράγματα, οφείλουν να αντιλαμβάνονται τo πολύτιμο των στιγμών και την σπανιότητά τους.
-Οι σιωπές ωθούν τους ανθρώπους να αναστοχάζονται τα πράγματα της ζωής και μετά να κάνουν τις πιο ειλικρινείς συζητήσεις μεταξύ τους;
-Για να παραλλάξω λιγάκι την αρχαία ρήση, «η σιωπή τοις ανθρώποις κόσμον φέρει», θεωρώ ότι πολλές φορές όταν φρενάρουμε το συναίσθημα και σιωπήσει το στόμα, δίνουμε την δυνατότητα στον νου να κάνει χρήση της λογικής, με δεύτερες ή και τρίτες σκέψεις, κατά συνέπεια πιο αποκρυσταλλωμένες, που σίγουρα θα οδηγήσουν και σε πιο ειλικρινείς σχέσεις.
-Η αισιοδοξία και η πίστη σε κάποιο σκοπό είναι η πεμπτουσία της ζωής;
–Η πίστη σε μια ιδέα, σε ένα σκοπό είναι η σταθερά για την πορεία ενός ανθρώπου στην ζωή. Εκεί έρχεται συμπαραστάτιδα η αισιοδοξία, αφού η δόξα(= πίστη) έχει ως προπομπό της το αίσιον, δηλαδή το ευτυχές. Πώς, λοιπόν, να μην συναποτελούν την πεμπτουσία της ζωής;
-Η Αμέλια θα μπορούσε να είσαστε εσείς;
–Η Αμέλια γεννήθηκε και γαλουχήθηκε με τη νοοτροπία και τις αξίες άλλης εποχής. Από την προσωπικότητά της κρατώ την ευγένεια ψυχής, την ανιδιοτέλεια και τη μεγαθυμία της. Αν βίωνα τις ίδιες καταστάσεις, δεν είμαι σίγουρη ότι θα έκανα τις ίδιες επιλογές στην ζωή.
-Τι ήταν εκείνο που την έκανε να υπομένει την απόρριψη του συζύγου της;
-Πιστεύω πως ο έρωτάς της για εκείνον, πολύ πριν την καθαυτή γνωριμία τους που με την πάροδο του χρόνου έδωσε την θέση του σε μια μεγάλη αγάπη, δίχως όρια, ανταλλάγματα ή διεκδικήσεις, την οδήγησε σε αυτήν την αδιέξοδη κατάσταση. Ίσως ακόμη βαθιά μέσα της να πίστευε πως η δύναμη της αγάπης θα υπερνικούσε τα όποια εμπόδια και θα έκαμπτε ή και θα συγκινούσε τον χαρακτήρα του συζύγου της. Σε όλα –δυστυχώς- για εκείνην διαψεύστηκε.
-Ήταν μία γυναίκα που εύκολα μπορεί να γίνει θύμα;
–Η Αμέλια είχε τη στόφα της γυναίκας περασμένων εποχών. Η αγωγή που πήρε από την οικογένεια και το σχολείο της (εκκλησιαστικό ίδρυμα), η απειρία της ,αλλά και η αθωότητα του χαρακτήρα της ήταν όλα εκείνα τα στοιχεία που δόμησαν μία προσωπικότητα ευάλωτη, εύκολο «θήραμα» και θύμα στα χέρια ενός ανθρώπου που μεγάλωσε δίχως αληθινή αγάπη και γαλουχήθηκε με την αλαζονεία του πλούτου και των συναλλαγών…
Από το οπισθόφυλλο
Η ηλικιωμένη Αμέλια, διαισθανόμενη το βιολογικό της τέλος, ανακαλεί μνήμες, ενθυμήματα και προσωπικές εμπειρίες αναπολώντας το παρελθόν της. Οι αναμνήσεις της, ενταγμένες στο κοινωνικό πλαίσιο μιας μακρινής εποχής, αποτελούν πτυχές της συλλογικής μνήμης του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης και της Ιωνίας.
Σημαντικά ιστορικά γεγονότα –όπως ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος, η Μικρασιατική Καταστροφή, διεθνείς συμβάσεις κι ανταλλαγές πληθυσμών, καθώς και τα Σεπτεμβριανά του 1955– συμβαδίζουν με τη ζωή της Αμέλιας. Οι αναμνήσεις και οι προσωπικές της μαρτυρίες καθοδηγούν τον ιστό της εξιστόρησης που συνδέεται με κληρονομημένες μνήμες και αφηγήσεις ενός ολόκληρου έθνους.
Το τέλος του ταξιδιού της ζωής δεν είναι άλλο από την αφετηρία αφύπνισης της μνήμης για τον γενέθλιο τόπο, τους ανθρώπους και τα γεγονότα που τον στιγμάτισαν, όλα όψεις της ύπαρξης που την ξεθωριάζει η λήθη στο πέρασμα του χρόνου. Οι αναμνήσεις φωλεύουν σε παλιές φωτογραφίες, επιστολές και μικροαντικείμενα, σταθμεύουν σε παλιά σπίτια και σταθμούς τρένων, εκεί όπου η παρουσία των ανθρώπων άφησε ανεξίτηλα το στίγμα της γιατί έζησαν, ταξίδεψαν και βίωσαν τον έρωτα, τις ελπίδες, τις απογοητεύσεις, τις διαψεύσεις, τη δικαίωση ή την προδοσία τους.
Σχετικά με τη συγγραφέα
Η Γιούλα Γ. Κωνσταντοπούλου γεννήθηκε στον Πειραιά. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και υπηρέτησε για χρόνια στη δημόσια Μέση Εκπαίδευση. Είναι κάτοχος MSc του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και PhD της Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας και Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών.
Έχει συγγράψει διηγήματα. Στην επιστημονική της δραστηριότητα συμπεριλαμβάνονται πάνω από πενήντα άρθρα σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά.
Το έργο της «Αμέλια, Ιχνηλατώντας μνήμες των Ρωμιών της Πόλης» είναι το πρώτο της μυθιστόρημα και βασίζεται σε αληθινά γεγονότα.
Εργογραφία:
«Κερτεζίτες αγωνιστές στην Επανάσταση του 1821», Αθήνα 1996.
«Homère, L’ ILIADE illustré par la céramique grecque», Δημιουργία, 1998.
«Ο Ι. Ν. της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Κέρτεζη Καλαβρύτων», Αθήνα 1999.
«Η Εκπαίδευση στην επαρχία Καλαβρύτων κατά την οθωνική περίοδο (1833-1862)», έκδοση Νομαρχίας Αχαΐας, 2009.
