Οι πληγές της ελληνικής κοινωνίας που καθόρισαν το παρελθόν της, το παρόν και το μέλλον της αποτυπώνεται στο βιβλίο της Έρης Ρίτσου με τίτλο «ο νεκρός δολοφονήθηκε» (εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ). Ένας τίτλος ανατρεπτικός, όσο ανατρεπτική είναι και η υπόθεσή του. Η Ελλάδα της κρίσης αποτυπώνεται μέσα από τους χαρακτήρες που διατυπώνουν έμμεσα ή άμεσα ατομικές και κοινωνικές αγωνίες. Μία ιστορία που περιστρέφεται γύρω από το πτώμα ενός άνδρα. Ένα βιβλίο γεμάτο μυστήριο, πολιτικές αναφορές, ανάγλυφους χαρακτήρες, στιγμιότυπα από την τοπική κοινωνία ενός νησιού όπου αντικατοπτρίζεται η εικόνα της χώρας και η εξέλιξη του προσφυγικού δράματος. Ένας θάνατος, πολλά μυστικά, μια νεαρή αστυνομικός που θα κληθεί να εξιχνιάσει το έγκλημα… Πρόκειται για μία αστυνομική ιστορία που όμως στην ουσία αποτελεί μία κοινωνική διαμαρτυρία. «Πρόκειται για ένα αστυνομικό μυθιστόρημα με πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις» θα μου πει η ίδια η Έρη Ρίτσου με την οποία είχα την τιμή και τη χαρά να συνομιλήσω.
Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη
-«Ο νεκρός δολοφονήθηκε»… κ. Ρίτσου μιλήστε μου για το βιβλίο σας. Τι πραγματεύεται;
-Όπως γράφεται και το οπισθόφυλλο: «Το πτώμα ενός άντρα με το πρόσωπο και τα χέρια καταφαγωμένα από τσακάλια βρίσκεται σε δύσβατη δασική περιοχή ενός νησιού. Στη μια του τσέπη ένα σημείωμα: ΕΤΣΙ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΠΡΟΔΟΤΕΣ. Στην άλλη ένα τυπωμένο μέιλ: Αν δεν έρθεις να με δεις, θα σκοτωθώ. Στο στέρνο του χαραγμένος ένας αγκυλωτός σταυρός. Ποιος είναι αυτός ο άντρας; Πώς βρέθηκε εκεί; Ποια ήταν η αιτία του θανάτου του και ποια τα κίνητρα του δράστη; Προσωπικά ή πολιτικά; Όλα τα σενάρια μοιάζουν εξίσου πιθανά. Τα ερωτήματα είναι πολλά για τις τοπικές αρχές, που δεν είναι συνηθισμένες να αντιμετωπίζουν τέτοιες υποθέσεις στο μάλλον ήσυχο νησί. Στον απόηχο των εκλογών της 20ής Σεπτεμβρίου 2015, στην καρδιά της κρίσης, η νεαρή αστυνομικός Μαρία Γεωργίου, που κατάγεται από το νησί, θα επιστρέψει εκεί με μετάθεση από την Αθήνα και θα αναλάβει να βοηθήσει τις αρχές να λύσουν το μυστήριο. Ένα μυστήριο που περιπλέκεται όσο προχωρούν οι έρευνες…»
-Πρόκειται για ένα πολιτικό βιβλίο με τη φόρμα αστυνομικού μυθιστορήματος;
-Πρόκειται για ένα αστυνομικό μυθιστόρημα με πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις.
-Πως προέκυψε, αλήθεια;
-Προέκυψε από την ανάγκη μου να μιλήσω για όλα τα θέματα που με απασχολούν και απασχολούν την ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια και ο αστυνομικός μύθος με βόλεψε ιδιαίτερα.
-Το βιβλίο σας αποτελεί κατάθεση ψυχής για τον τρόπο που αντιλαμβάνεστε όσα ζούμε στην Ελλάδα της κρίσης;
-«Κατάθεση ψυχής» είναι μεγάλη κουβέντα. Ας πούμε πως το βιβλίο αντανακλά την οπτική μου των πραγμάτων.
-Εκείνο που εγώ ένιωσα ως αναγνώστρια είναι ότι χρησιμοποιείτε την αναζήτηση της λύσης του μυστηρίου ενός θανάτου για να περιγράψετε θέματα που απασχολούν σήμερα τους Έλληνες όπως το ασφαλιστικό, οι περικοπές συντάξεων, οι πρόσφυγες, η άνοδος του φασισμού, η μετανάστευση κ.α. Είναι αυτός ο στόχος σας;
-Ναι, όντως. Αυτός ήταν ο στόχος μου και όπως είπα ο αστυνομικός μύθος με βόλεψε ιδιαίτερα να μιλήσω για όλα αυτά, χωρίς να γράψω «μανιφέστο» ή ένα βιβλίο βαρετό ή κουραστικό, μια που ο αναγνώστης διαβάζοντας για όλα τούτα έχει πάντα την αγωνία του ποιος είναι ο δολοφόνος και για ποιο λόγο έγινε ό,τι έγινε.
-Δεν μπορώ να αντισταθώ στον πειρασμό να σας κάνω μία ερώτηση «κλισέ» που σίγουρα θα σας την έχουν κάνει πολλές φορές. Είσαστε κόρη του μεγάλου μας ποιητή Γιάννη Ρίτσου. Είναι βαρύ «το φορτίο»;
-Θα απαντήσω σύντομα γιατί φοβάμαι πως θα ξεφύγω απ΄τον περιορισμό των λέξεων που μου βάλατε: Όχι καθόλου γιατί δεν το βλέπω ως «φορτίο».
-Χρυσή Αυγή… Εκτενής αναφορά στο βιβλίο σας, μιας κι ο νεκρός παρουσιάζεται ως οργανωμένο μέλος της… Δεν κρύβετε την απέχθειά σας. Πιστεύετε ότι οι συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί στην Ελλάδα της κρίσης ευνοούν την άνοδό της;
-Θα έλεγα πως όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και πανευρωπαϊκά, για να μην πω παγκόσμια, έχουν δημιουργηθεί συνθήκες που ευνοούν την άνοδο ομάδων ή κομμάτων που εμφορούνται από την ιδεολογία του φασισμού και εκδηλώνονται ενθνικιστικά, ρατσιστικά, σεξιστικά, ομοφοβικά.
-Μετά από τις αντιδράσεις σας για την εκμετάλλευση της Ρωμιοσύνης, του έργου- παρακαταθήκη του πατέρα σας, στο πρόσφατο συλλαλητήριο του Συντάγματος, βρεθήκατε στο στόχαστρο Χρυσαυγιτών. Τι απαντάτε;
-Πως οι αντιδράσεις τους δικαιώνουν τη δική μου αντίδραση.
-Το 2014 υπήρξατε υποψήφια Ευρωβουλευτής του ΚΚΕ. Πιστεύετε ότι η κρίση ήταν φυσικό αποτέλεσμα των ενεργειών που έχουν γίνει από τις Κυβερνήσεις όλα αυτά τα χρόνια;
-Η κρίση είναι «έμφυτη» στον καπιταλισμό έτσι κι αλλιώς και δεν την βιώνουμε μόνο εμείς. Απλώς οι ενέργειες των κυβερνήσεων μια εξαρτημένης χώρας, όλα αυτά τα χρόνια και μέχρι τις μέρες μας, δεν έκαναν παρά να επισπεύσουν την έλευσή της και να μας την «προσφέρουν» πιο βαθιά και πιο απάνθρωπη απ’ ό,τι αλλού.
-«Γέμισε ο κόσμος μοιρολάτρες και ανόητους»; (όπως διαβάζω και στο βιβλίο σας).
-Ναι, πραγματικά, ακούω γύρω μου πολλούς ανθρώπους να λένε «Τι να κάνουμε; Έτσι ήταν πάντα. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα.» Και μου φαίνεται ανόητο να μην συνειδητοποιεί ο κόσμος τη δύναμη που διαθέτει και να αφήνεται να οδηγείται στη σφαγή αδιαμαρτύρητα.
