ΜΕ ΜΕΛΑΝΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ ΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΣΕ ΚΑΤΑΥΛΙΣΜΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ
Eννέα μήνες μετά τη συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας και το επίσημο κλείσιμο της οδού των Βαλκανίων, χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες εξακολουθούν να ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες σε όλη την Ελλάδα, όντας εκτεθειμένοι σε θερμοκρασίες ακόμη και υπό το μηδέν και αναγκασμένοι να διαμένουν σε ανεπαρκή και απαράδεκτα καταλύματα, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση που δημοσιοποίησαν οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα».
Νωπές είναι ακόμη οι τραγικές εικόνες των προσφύγων να ζουν σε σκηνές καλυμμένες από χιόνι και ξυπόλητων μικρών παιδιών σε καταυλισμούς να περιμένουν σε τεράστιες ουρές για ένα πιάτο φαΐ στα λασπόνερα σε αφόρητες θερμοκρασίες υπό το μηδέν. Παρά τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης ότι τα σχετικά μέτρα για την προφύλαξη των προσφύγων από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες έχουν ολοκληρωθεί με επιτυχία, η προετοιμασία για τον χειμώνα για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στα ελληνικά νησιά έχει αποτύχει, σημειώνουν οι ΓΧΣ.
(Η κατάσταση στο hotspot της Μόριας – Μυτιλήνη, Ιανουάριος 2017)
Δομές Φιλοξενίας
Οι ελληνικές Αρχές είχαν υποσχεθεί εδώ και μήνες να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσης στα νησιά, ωστόσο πολύ λίγα έχουν γίνει. Η νέα χρονιά βρήκε τους ανθρώπους στα νησιά να εξακολουθούν να ζουν σε απάνθρωπες συνθήκες, και μάλιστα σε θερμοκρασίες υπό το μηδέν. Παρόλο που τα πιο ευάλωτα άτομα υποτίθεται ότι θα μεταφέρονταν στην ηπειρωτική χώρα πριν από μερικές εβδομάδες, πολύ λίγα έχουν γίνει από τότε. Σήμερα, πολλές οικογένειες με νεογέννητα και μικρά παιδιά εξακολουθούν να μένουν σε σκηνές με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της νύχτας.
(Η κατάσταση στον καταυλισμό προσφύγων στη Σούδα – Χίος, Ιανουάριος 2017)
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είχαν, σύμφωνα με την έκθεση, προειδοποιήσει για αυτή την έλλειψη προγραμματισμού και προετοιμασίας ενόψει του χειμώνα από τον Οκτώβριο, ωστόσο οι ελληνικές Αρχές επέλεξαν να κάνουν απλά αποσπασματικές κινήσεις και να βρίσκονται πάντα πίσω από τις εξελίξεις. Παρά τους ισχυρισμούς της ελληνικής κυβέρνησης ότι τα σχετικά μέτρα έχουν ολοκληρωθεί με επιτυχία, η προετοιμασία για τον χειμώνα για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που είναι εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα και κυρίως στα νησιά, έχει αποτύχει.
Θλιβερές συνθήκες διαβίωσης στα hotspot
Η κατάσταση στα νησιά είναι θλιβερή και εξοργιστική, επισημαίνουν οι ΓΧΣ. Επιπλέον, οι θερμοκρασίες τις τελευταίες εβδομάδες έχουν πέσει σε ορισμένες περιπτώσεις αρκετά κάτω από το μηδέν, ενώ μετά το χιόνι είχαμε βροχές και καταιγίδες. Οι καταυλισμοί των hotspots λειτουργούν πολύ πάνω από τη δυναμικότητά τους εδώ και μήνες. Το θέαμα ενηλίκων και παιδιών που εξακολουθούν να κοιμούνται σε σκηνές στο χιόνι και τη λάσπη είναι κάτι που εξοργίζει.
Είναι γεγονός ότι οι συνθήκες αυτές στα νησιά δεν έχουν βελτιωθεί σχεδόν καθόλου τους τελευταίους έξι μήνες. Ο αριθμός των προσφύγων στους καταυλισμούς της Σάμου και της Μυτιλήνης είναι διπλάσιος έως τριπλάσιος της προβλεπόμενης δυναμικότητας. Αυτό έχει άμεση επίπτωση στη ψυχική και σωματική υγεία των ανθρώπων. Καθώς οι συνθήκες χειροτερεύουν, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα φοβούνται ότι είναι απλώς θέμα χρόνου να συμβεί μια νέα τραγωδία, να πεθάνει κάποιος από υποθερμία ή να έχουμε νέο ατύχημα καθώς οι άνθρωποι αναγκάζονται να ζεσταίνονται μέσα στις μικρές νάιλον σκηνές τους με γκαζάκια.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ζητούν να στεγαστούν όλοι οι πρόσφυγες και μετανάστες που βρίσκονται στα νησιά σε αξιοπρεπή και ζεστά καταλύματα που είναι κατάλληλα για τον χειμώνα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη μείωση του πληθυσμού στην προβλεπόμενη δυναμικότητα των hotspots και τη μεταφορά των υπόλοιπων ανθρώπων σε αξιοπρεπή καταλύματα στην ηπειρωτική χώρα.
Η γενικότερη κατάσταση σε ολόκληρη την Ελλάδα
Στην ηπειρωτική Ελλάδα, είναι αλήθεια ότι η κατάσταση σε πολλούς καταυλισμούς βελτιώθηκε πρόσφατα. Πέρα από αυτές τις μεμονωμένες βελτιώσεις, για άλλη μια φορά, ανησυχεί ιδιαίτερα η απουσία γενικότερης πρόβλεψης για τα πιο έντονα καιρικά φαινόμενα, τα οποία είναι αναμενόμενο να έρθουν, ιδίως σε περιοχές όπως η Βόρεια Ελλάδα και η Μαλακάσα όπου έχουμε χαμηλές θερμοκρασίες κάθε χρόνο. Τις τελευταίες εβδομάδες στη Βόρεια Ελλάδα οι ΓΧΣ είδαν καταυλισμούς θαμμένους στο χιόνι, με πάγο ακόμα και μέσα στις τουαλέτες, χωρίς νερό και θέρμανση για ημέρες και με έντονα προβλήματα ηλεκτροδότησης. Στην Μαλακάσα το ίδιο. Η κατάσταση αυτή απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί ικανοποιητική. Είναι ντροπή αυτή η εικόνα των καταυλισμών, καταλήγει συμπερασματικά η έκθεση.
Χωρίς δικαιολογία – Είχαν χρηματοδοτηθεί από την ΕΕ
Οι άμεσες ανάγκες για αξιοπρεπή στέγαση, διατροφή και προστασία από το κρύο αποτελούν προτεραιότητα και για την κάλυψή τους έχει εγκριθεί χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι Αρχές και οι εμπλεκόμενοι φορείς είχαν τα μέσα για να ανταποκριθούν σε μια κατάσταση που είναι απόλυτα προβλέψιμη: τον χειμώνα. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία, καταλήγει η ιατρική ανθρωπιστική οργάνωση.
Σε λάθος κατεύθυνση
Σήμερα οι ευρωπαϊκές πολιτικές εφαρμόζονται χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ανθρωπιστικές επιπτώσεις και οι ανάγκες εξαιρετικά ευάλωτων ανθρώπων, ως εργαλείο αποτροπής όσων εξακολουθούν να αναζητούν ασφάλεια στην Ευρώπη. Η ΕΕ διώχνει μακριά τους ανθρώπους που ζητούν προστασία και προέρχονται από τις πιο ενεργές εμπόλεμες ζώνες που υπάρχουν αυτή τη στιγμή. Η εμμονή των κυβερνήσεων της ΕΕ στα μέτρα αποτροπής αντί της υποδοχής και της προστασίας, το μόνο που κάνει είναι να μεγεθύνει τη δυστυχία των ανθρώπων και να τους σπρώχνει σε πιο επικίνδυνες οδούς, που σε κάποιες περιπτώσεις τους οδηγούν ακόμη και στο θάνατο.
Η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας συνεχίζει να αποτελεί ένα τεράστιο βήμα προς τη λάθος κατεύθυνση, καθώς επισημοποιεί ένα σύστημα που απειλεί το δικαίωμα στο άσυλο, περιφρονώντας πλήρως τις ανθρωπιστικές ανάγκες και τις ανάγκες προστασίας. Είναι απορίας άξιο πώς μπορεί η Ευρώπη να υπερηφανεύεται για μια τέτοια συμφωνία που μεταφέρει το ζήτημα της προστασίας των προσφύγων σε τρίτες χώρες.
Είναι αλήθεια ότι έχουν διατεθεί πάρα πολλά εκατομμύρια ευρώ από την ΕΕ σε πολλούς φορείς, όπως στις ελληνικές Αρχές, την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης και μέσω αυτών ή απευθείας από την ΕΕ σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, διεθνείς και ελληνικές, για να υλοποιήσουν συγκεκριμένες δράσεις. Αξίζει να τονιστεί ότι αυτή η χρηματοδότηση δεν απαλλάσσει σε καμία περίπτωση την Ευρώπη από τις ευθύνες της στη δημιουργία της ίδιας της «προσφυγικής κρίσης» με τον τρόπο που τη διαχειρίζεται και τις πολιτικές που υιοθετεί.
Οι ανεπάρκειες που η οργάνωση καταγράφει στους καταυλισμούς φανερώνουν έλλειψη προετοιμασίας και αποτελεσματικότητας, είναι προϊόν της κακής διαχείρισης των πόρων και της έλλειψης πολιτικής βούλησης. Πολλές φορές οι δραστηριότητές παρακωλύονται από την γραφειοκρατία και την αναλγησία της δημόσιας διοίκησης στην Ελλάδα καθώς και από την έλλειψη ενός εθνικού σχεδίου δράσης και η ευθύνη βαραίνει πρωτίστως τις ελληνικές και ευρωπαϊκές Αρχές και τους διεθνείς οργανισμούς που διαχειρίζονται αυτά τα κονδύλια, καταλήγουν στην έκθεση του οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα.
