Δράσεις για το π = 3,14… του 1ου Γυμνασίου Τρικάλων

Η 14η Μαρτίου έχει οριστεί ως η παγκόσμια ημέρα της Μαθηματικής Σταθεράς π = 3,14… επειδή η ημερομηνία, στη μορφή μήνας 3ος και ημέρα 14η , αντιστοιχεί στα τρία πρώτα ψηφία.

Ο άρρητος αριθμός π = 3,14… ισούται με το σταθερό λόγο της περιφέρειας κάθε κύκλου (L) προς τη διάμετρό του (δ). Έχει ξεχωριστή σημασία, αφού αυτή την αναλογία όχι μόνο τη συναντούμε στη φύση σε μικρούς και μεγάλους κύκλους (π.χ. ομόκεντροι κύκλοι στο νερό, κυκλικές τροχιές, πλανήτες κλπ), αλλά και οι θετικές επιστήμες την χρησιμοποιούν σε μέγιστο βαθμό. Ο διεθνής συμβολισμός, με το ελληνικό γράμμα, π, επιλέχτηκε από τη λέξη περιφέρεια.

Ο Αρχαίος Έλληνας Μαθηματικός Αρχιμήδης βρήκε μια «καλή» προσέγγιση του π, το 22/7, δηλ. για παράδειγμα ένας κυκλικός κόμβος έχει περιφέρεια L = 22m και διάμετρο δ = 7m. Βέβαια και άλλοι αρχαίοι λαοί, όπως οι Βαβυλώνιοι, οι Αιγύπτιοι κ.λ.π. γνώριζαν, προσεγγιστικά αυτό τον αριθμό. Μάλιστα, η Παλαιά Διαθήκη αναφέρει ότι ο Σολομώντας κατασκεύασε «χάλκινη θάλασσα» με περιφέρεια 30 πήχεις και διάμετρο 10 πήχεις.

Σήμερα και με τη βοήθεια των υπολογιστών έχουμε εκατό τρισεκατομμύρια δεκαδικών ψηφίων στην προσέγγιση.

Η ημέρα αυτή, λοιπόν, η 14η Μαρτίου, γιορτάζεται με εκδηλώσεις σε πολλά Πανεπιστήμια και Σχολεία σε όλο τον κόσμο.

Έτσι και στο σχολείο μας, στις 14-3-2025, μαθητές και μαθήτριες της Β΄ Γυμνασίου με την καθοδήγηση του Μαθηματικού κ. Μούτου Χρήστου, υλοποίησαν δράσεις στο προαύλιο, αρχικά για την βιωματική απόδειξη αυτού του σημαντικού σταθερού λόγου L/δ = π και στη συνέχεια να ‘’χτίσουν’’ τη γνώση για τη χρήση του.

Συγκεκριμένα, στη 1η Δράση (ποδήλατο), οι μαθητές μέτρησαν και βρήκαν τη διάμετρο (δ = 0,68m) ενός τροχού ποδηλάτου και στο έδαφος, το μήκος μιας πλήρους περιστροφής του τροχού (L = 2,14m). Το πηλίκο δίνει μια καλή προσέγγιση του π.

Έγινε και 2η Δράση (γήπεδο), για επαλήθευση του π, μετρώντας τα L και δ ενός κύκλου στο γήπεδο.

Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν ιδιαίτερα με την 3η Δράση (χορός), όπου δεν έχουμε και την καλύτερη προσέγγιση του π, αλλά σίγουρα «παίζοντας» έγινε πολύ πιο κατανοητό. Σχημάτισαν κύκλο με πιασμένα και τεντωμένα τα χέρια 18 παιδιά και διάμετρο 6 παιδιά. Έγιναν δοκιμές και με άλλους συνδυασμούς αριθμών παιδιών για καλύτερη κατανόηση και εμπέδωση αυτού του σταθερού λόγου.

Τέλος, στην 4η Δράση (δέντρο), με δεδομένο το π = 3,14…. και μετρώντας την περιφέρεια κορμού δέντρου υπολογίστηκε η διάμετρος. Ακόμη αναφέρθηκε και το αντίστροφο, δηλαδή αν με «παχύμετρο» βρούμε την διάμετρο, στη συνέχεια χωρίς μέτρηση υπολογίζουμε την περιφέρεια του κορμού.

Τα παιδιά μετά την ενθουσιώδη ανταπόκριση και την ενεργό συμμετοχή με παιγνιώδη και διασκεδαστικό τρόπο σε τέτοιες δράσεις, αναγνωρίζουν την αλήθεια στα Μαθηματικά, τη σημασία τους και εμπνέονται από την ομορφιά και την δύναμή τους.