Χρύσα Λυκούδη: “Με ελκύει ό,τι έχει μυστήριο”

Το μυθιστόρημα με τίτλο «Τη μέρα που στέρεψε ο Λάδωνας-Η ψυχοκόρη» (εκδόσεις ΩΚΕΑΝΟΣ) είναι το πρώτο βιβλίο της Χρύσας Λυκούδη και το πρώτο της δυλογίας καθώς θα ακολουθήσει το δεύτερο με τίτλο «Τη μέρα που στέρεψε ο Λάδωνας-Η Επιστροφή». Πρόκειται για ένα βιβλίο που αποτελεί αντανάκλαση της παιδικής ζωής της συγγραφέως «κεντημένη με πολύ φαντασία και μυστήριο» όπως θα μου εκμυστηρευτεί συζητώντας μαζί της. Ο ποταμός Λάδωνας στη Λυκούρια Καλαβρύτων αποτέλεσε την πηγή έμπνευσης για τη συγγραφή του βιβλίου. «Η μεγάλη μου αγάπη για τον Λάδωνα και η πραγματική στέρεψή του το 1962, για γεωφυσικούς λόγους, στάθηκε η πυξίδα μου να τον συνδέσω με γεγονότα μυστηρίου στη ζωή της Αιμιλίας» μου εξηγεί η κ. Λικούδη συστήνοντάς μου την πρωταγωνίστρια του βιβλίου της στο οποίο κυριαρχεί η σχέση μάνας-κόρης.

Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη

–Τη μέρα που στέρεψε ο Λάδωνας-Η ψυχοκόρη… κ. Λυκούδη μιλήστε μας για την υπόθεση του βιβλίου σας.

-Η Αιμιλία είναι η ηρωίδα του βιβλίου μου. Είναι μια ώριμη, χαρισματική γυναίκα, τρυφερή μάνα και επιτυχημένη γιατρός χειρουργός ογκολόγος. Την ώρα που εγχειρίζει τη μητέρα της από καρκίνο, παρουσιάζεται στο χειρουργείο η νεκρή γιαγιά Αναστασία, «ολοζώντανη» και την ενθαρρύνει με τον τρόπο της. Συχνά την επισκέπτεται, το γιατί σήμερα; την προβληματίζει. Το βράδυ, στο προσκεφάλι της μάνας της, θα ξεδιπλώσει τις μνήμες της από τη στιγμή που γεννήθηκε στο καμπίσιο χωριό και η μάνα της την κρέμασε τα μεσάνυκτα στο δέντρο. Θα θυμηθεί την παιδική ζωή της, καθώς και τη σκληρή ζωή των συγγενών της και των προγόνων της μέσα από πολέμους, φτώχεια, πείνα, λοιμούς, ξενιτεμούς, φόνους, θανάτους, δεισιδαιμονίες, αλλά και έρωτες, γάμους, χαρές, ήθη και έθιμα, του περασμένου αιώνα, όπως τα έμαθε από τις διηγήσεις των γιαγιάδων της και των νεώτερων χρόνων που έζησε η ίδια στη Λυκούρια. Ο Ομφάλιος λώρος με τη μάνα της κόπηκε όταν την έδωσε ψυχοκόρη στα ξαδέλφια της, εκεί που πηγάζει ο Λάδωνας. Ο Λάδωνας και ο Ορφέας, θα μείνουν σταθμός στη ζωή της και οι μεγάλες της αγάπες. Το ποτάμι θα στερέψει για χάρη της και ο Ορφέας θα της χαρίσει δυο φορές τη ζωή. Θα γίνει ο κρυφός της αδελφικός φίλος τις νύχτες κι ο έρωτας στο σχολείο και στις αλάνες. Ένα μυστήριο τυλίγει τις σχέσεις τους. Με τους θετούς γονείς της, τον παππού Αριστοτέλη και τη γιαγιά Βιργινία θα γνωρίσει την αληθινή οικογένεια και θα βιώσει μαζί τους την ζωή και την κουλτούρα του βουνίσιου χωριού. Ένας μυστηριακός δεσμός θα αναπτυχθεί με την γηραιά γιαγιά Αναστασία την μαμή και γιάτρισσα του χωριού που από παιδάκι έχει το χάρισμα να «βλέπει» σε βάθος τις αρρώστιες των ασθενών της και να τις θεραπεύει.

-Πρόκειται για το πρώτο σας μυθιστόρημα;

–Είναι το πρώτο μου μυθιστόρημα και είναι δυλογία. Έχει ολοκληρωθεί και το δεύτερο μέρος με τον ίδιο τίτλο «Τη μέρα που στέρεψε ο Λάδωνας – Η Επιστροφή».

-Ένα βιβλίο όπου κυριαρχεί ο ρόλος της μάνας;

-Η σχέση μάνας-κόρης ξεδιπλώνεται σχεδόν σε όλο το βιβλίο. Δεν υπάρχει άλλος πιο δυνατός δεσμός στη ζωή μας από τη σχέση με τη μητέρα μας. Συνήθως ο ομφάλιος λώρος μάνας-παιδιού κόβεται με τον θάνατο. Αυτός ο ρόλος στο βιβλίο περιγράφεται έντονα με τη θυσία της Γενοβέφας να σώσει το παιδί της και την οδύνη της Άννας -μάνα χωρίς γέννα- στο προσκεφάλι της Αιμιλίας όταν χαροπαλεύει από την ευλογιά.

-Είναι αυτοβιογραφία; Η ζωή της Αιμιλίας, της ψυχοκόρης και πρωταγωνίστριας του βιβλίου σας αποτελεί αντανάκλαση της δικής σας ζωής;

-Δεν είναι ακριβώς αυτοβιογραφία. Είναι μια αντανάκλαση όπως λες της παιδικής μου ζωής κεντημένη με πολύ φαντασία και μυστήριο.

–Ο ποταμός Λάδωνας στη Λυκούρια Καλαβρύτων αποτέλεσε την πηγή έμπνευσης για τη συγγραφή του βιβλίου;

-Από παιδί στο μυαλό μου κυοφορούσα τις διάφορες περίεργες ιστορίες όπως εγώ τις έζησα, αλλά και όπως πολύ παραστατικά μου διηγούνταν οι γιαγιάδες μου και οι παππούδες μου. Η μεγάλη μου αγάπη για τον Λάδωνα και η πραγματική στέρεψή του το 1962, για γεωφυσικούς λόγους, στάθηκε η πυξίδα μου να τον συνδέσω με γεγονότα μυστηρίου στη ζωή της Αιμιλίας.

-Ό,τι δεν μπορούμε να εξηγήσουμε με το «φτωχό» μυαλό μας δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει;

-Συμβαίνει συχνά η επιστήμη να ανακαλύπτει νέες θεωρίες που καταρρίπτουν της προηγούμενες. Όταν ο Γαλιλαίος βελτίωσε το τηλεσκόπιο που είχε πρόσφατα ανακαλυφθεί, μέσα στα άλλα που ανακάλυψε, υποστήριξε με πάθος και δεν έπαψε ποτέ να επαναλαμβάνει ότι, “η γη γυρίζει”, αυτό μάλιστα του στοίχισε και την φυλάκισή του από τον Πάπα σαν βλασφημία προς τον Θεό. Αναρωτιέμαι, μήπως τελικά οι ειδικοί επιστήμονες ανακαλύψουν κάποια στιγμή το κλειδί για να ξεκλειδώσουν την πόρτα αυτού που ονομάζουν αόρατου ή παράλληλου κόσμου;

-Το παραφυσικό στοιχείο είναι έντονο στο βιβλίο σας…

-Μεγάλωσα στο βουνίσιο χωριό κοντά σε απλούς ανθρώπους που πίστευαν σε θρύλους, νεράιδες και παραφυσικά φαινόμενα. Άκουγα με δέος αυτές τις ιστορίες τους  κι ακόμη με ελκύει ό,τι έχει μυστήριο.

Από το οπισθόφυλλο

Η Αιμιλία, στα πενήντα τέσσερά της χρόνια, είναι μια φημισμένη χειρουργός ογκολόγος. Την ώρα που χειρουργεί τη μάνα της, εμφανίζεται “ολοζώντανη” μπροστά της η γιαγιά Αναστασία για να την εμψυχώσει. Ήταν η πρακτική “γιάτρισσα” και μαμή του βουνίσιου χωριού της, σοφή, ελεύθερο πνεύμα, στύλος και σύμβουλος των συγχωριανών της, προικισμένη με το χάρισμα να “βλέπει” τις αρρώστιες των ανθρώπων και να τις θεραπεύει.
Απόψε, η Αιμιλία στο προσκεφάλι της μάνας της, ψαχουλεύοντας τις μνήμες της παιδικής της ηλικίας, θα επαναπροσδιορίσει τις ψυχρές σχέσεις τους, τον μεγάλο θυμό της για τον πόλεμο που ακόμη μαίνεται μεταξύ τους, αλλά και την πληγή που της άνοιξε όταν μετά τον θάνατο του πατέρα της την έδωσε ψυχοκόρη.
Σύντροφος σε αυτό της το ταξίδι –που ξεκίνησε τη ’μέρα που στέρεψε ο Λάδωνας– τα πρόσωπα της παιδικής της ηλικίας, η γιαγιά Αναστασία –ο φάρος της ζωής της– και η θύμηση του Ορφέα, του μυστηριακού πρώτου της έρωτα και φύλακα-άγγελού της…

Βιογραφικό συγγραφέα

Γεννήθηκα στα Καραμεσηνέικα, χωριό κοντά στην Πάτρα και Δημοτικό Σχολείο πήγα στη Λυκούρια Καλαβρύτων από όπου κατάγεται η μητέρα μου. Τη Λυκούρια, τη θεωρώ ιδιαίτερη πατρίδα μου γιατί από εκεί ξεκινούν οι καθαρές μνήμες μου και οι πρώτες όμορφες εμπειρίες μου. Πέρα από τη φυσική ομορφιά της, την κάνει μοναδική η πηγή του λατρευτού μου ποταμού Λάδωνα! Τη χρονιά που πήγα, το 1962, το ποτάμι στέρεψε για αρκετές μέρες. Το γεγονός αυτό –που συγκλόνισε τότε τη ζωή όλων μας–, στάθηκε αιτία να διαμορφωθεί το μονοπάτι που ακολούθησα για την ιστορία μου. Τη μέρα που στέρεψε ο Λάδωνας. Η Ψυχοκόρη είναι το πρώτο μου μυθιστόρημα.