Άγγελος Πατσιατζής: Έτοιμο και το γυναικείο ξύλινο ποδήλατο

Αγαπά τις κατασκευές, σμιλεύει το ξύλο και του δίνει ζωή. Για αυτόν κάθε κατασκευή είναι δημιουργία, είναι τέχνη… Είναι 36 χρονών, σύζυγος και πατέρας ενός κοριτσιού 4 ετών. Κατάγεται από το Βροντερό Τρικάλων. Το επάγγελμα του είναι ξυλογλύπτης και τα τελευταία χρόνια διδάσκει στη Σχολή Ξυλογλυπτικής της Καλαμπάκας. Το τελευταίο διάστημα δέχθηκε επάνω του τα φώτα της δημοσιότητας λόγω ενός πρωτότυπου δημιουργήματός του: το ξύλινο ποδήλατο που με το σκαλιστό σκιουράκι, σήμα κατατεθέν, κυκλοφόρησε στους δρόμους της πόλης και κέρδισε τις εντυπώσεις. Ο λόγος για το δημιουργό, εμπνευστή και κατασκευαστή του ξύλινου ποδηλάτου: Άγγελου Πατσιατζή. Του ζήτησα να μας παρουσιάσει το ξύλινο ποδήλατο που αποτέλεσε αντικείμενο σχολιασμού όλο αυτό το διάστημα, μία πρωτότυπη ιδέα που άρεσε κι εντυπωσίασε, αλλά και για τα μελλοντικά του σχέδια. Εκείνος με χαρά με ενημέρωσε ότι είναι έτοιμο και το γυναικείο ξύλινο ποδήλατο (θα το έχει τελειοποιήσει μέχρι τέλος του μήνα) και θα το παρουσιάσει στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης που διεξάγεται 27-30 Μαρτίου. Ακόμη δεν θέλει να δώσει φωτογραφίες στη δημοσιότητα, αλλά εκείνο που μας λέει με νόημα είναι ότι «το σίγουρο είναι πως θα συζητηθεί».
Μιλώντας μαζί του αυτό που με εντυπωσίασε είναι η αγάπη ενός νέου ανθρώπου για ένα τόσο παραδοσιακό επάγγελμα, αλλά και η πίστη του ότι και η παράδοση μπορεί να προσαρμοστεί και να εξελιχθεί χωρίς να χάσει τη φυσιογνωμία της. Ζωντανό παράδειγμα αποτελεί το ξύλινο ποδήλατό του. Δεν θα χαρακτήριζα τη συζήτησή μας «συνέντευξη», τουλάχιστον με τα αυστηρά όρια μίας τέτοιας διαδικασίας, πιο πολύ ήταν μία ζεστή κουβέντα μεταξύ δύο συνομήλικων, μία κουβέντα σε πρώτο ενικό, χωρίς τυπικότητες, με ένα νέο άνθρωπο, που δείχνει προσγειωμένος, που δεν έχουν πάρει τα μυαλά του αέρα, όπως ο ίδιος λέει, και ξέρει να θέτει βάσεις για ένα καλύτερο επαγγελματικό μέλλον, ακόμη και την εποχή της κρίσης…

Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη

– Άγγελε, πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σου με την ξυλογλυπτική;
– Ο πατέρας μου είναι ξυλουργός. Τώρα πλέον είναι συνταξιούχος. Από μικρός έχω μεγαλώσει μέσα σε ξυλουργείο και μου αρέσει να σχεδιάζω. Είχα κάτι ιδιαίτερο. Έπαιρνα το ξυλάκι και το σκάλιζα με το σουγιαδάκι. Μου άρεσε αυτό. Μετά ανακάλυψα τη Σχολή Ξυλογλυπτικής. Τότε ήταν μία περίοδος που όλοι πήγαιναν να γίνουν, άλλος ηλεκτρολόγος, άλλος υδραυλικός. Προβληματιζόμουν γιατί σκεφτόμουν στα Τρίκαλα 150 ηλεκτρολόγοι, 150 υδραυλικοί, και λες που θα δουλέψουν όλοι αυτοί. Μετά ο πατέρας μου μου είχε πει μια μεγάλη κουβέντα: «δουλειά κάτω από στέγη και να μην έχεις αφεντικό πάνω από το κεφάλι σου». Το έχω κρατήσει αυτό το πράγμα. Έχοντας αυτό κατά νου προχώρησα με την ξυλογλυπτική. Όταν πήγα στη σχολή κι ανακάλυψα την ξυλογλυπτική, άρχισε να δουλεύει στο μυαλό μου διαφορετικά. Τότε είχα κερδίσει και μια υποτροφία στη Βιέννη για 1 χρόνο. Δεν πήγα βέβαια… Ήμουν 17 χρονών.

– Πως εξελίχθηκε όλο αυτό;
– Έχω πάρα πολύ καλό σχέδιο, έχω παρακολουθήσει κάποια μαθήματα. Πάλευα… Τελειώνοντας τη Σχολή απασχολήθηκα σε επαγγελματίες, αλλά ασχολούμουν και με τα είδη λαϊκής τέχνης. Με ευνόησε το γεγονός ότι η περιοχή είχε τουρισμό. Εμείς είχαμε και την ταβέρνα το «Κεχρί» στο Βροντερό. Μέσα απ’ αυτό το μαγαζί άρχισε να με γνωρίζει ο κόσμος, να γνωρίζει τη δουλειά μου. Να φανταστείς ότι την πινακίδα στο σαλέ στο χιονοδρομικό στο Περτούλι την έχω φτιάξει εγώ το ‘94 και είναι ακόμη εκεί. Όλη η Ελάτη έχει πάρει μία μορφή από τα δικά μου ξυλόγλυπτα.

– Η ξυλογλυπτική θέλει φαντασία; Είναι τέχνη;
– Να σου αναφέρω ένα παράδειγμα. Στη σχολή όταν ως μαθητές κάναμε ιστορία της τέχνης μας έλεγαν ότι κάθε 50 χρόνια αλλάζει ο ρυθμός. Αυτό που τους έλεγα εγώ είναι ότι κάθε 50 χρόνια αλλάζει ο ρυθμός, εμείς γιατί να μένουμε στα ίδια; Γιατί να μην εξελιχθούμε; Γιατί να μην κάνουμε κάτι διαφορετικό; Πρέπει να ξεφύγουμε να παρουσιάσουμε κάτι καινούργιο. Γι’ αυτό έχουμε μείνει πίσω… Πρέπει να τολμήσεις Εγώ έχω τολμήσει κι έχω φτιάξει διαφορετικά πράγματα. Έχω ξεφύγει από το παραδοσιακό κι έχω παρουσιάσει κάτι πιο μοντέρνο. Ακόμη και το ποδήλατο είναι κάτι καινούργιο. Βέβαια υπάρχει στο εξωτερικό. Το πρώτο ποδήλατο το έχει σχεδιάσει ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι.

– Σαν ιδέα πως γεννήθηκε;
– Ερχόμενος στα Τρίκαλα είχα πρόβλημα με τη στάθμευση. Δεν έβρισκα να παρκάρω. Έτσι, κάποια στιγμή αποφάσισα ότι χρειάζομαι ένα ποδήλατο. Βλέποντας ότι υπάρχουν ξύλινα ποδήλατα, άρχισα να σκέφτομαι ότι θα πρέπει να κατασκευάσω ένα ποδήλατο. Άρχισα να σκέφτομαι τι υλικά χρειάζονται, πώς μπορώ να το σχεδιάσω, τα λειτουργικά μέρη, το ξύλο, πώς μπορεί να είναι πιο σταθερό κ.α. Έτσι, έκατσα και σχεδίασα ένα ιδιαίτερο ποδήλατο. Δεν θα έφτιαχνα ένα ποδήλατο ίδιο με ένα που υπάρχει στο εξωτερικό. Είναι καθαρά δικό μου σχέδιο. Αρχικά σχεδίασα γύρω στα 20 ποδήλατα, μέχρι να αποφασίσω ποιο μου αρέσει από αυτά. Εγώ έχω κρατήσει αυτό τώρα, σαν ιδιαίτερο επειδή μου άρεσε το ξυλόγλυπτο επάνω και με αντιπροσωπεύει.

– Εκτός από το ποδήλατο που είδαμε, θα δούμε κι άλλα σύντομα;
– Έχω άλλα δύο έτοιμα, ένα γυναικείο κι ένα αντρικό χωρίς σκάλισμα. Είναι έτοιμο και το γυναικείο ξύλινο ποδήλατο (θα το έχω τελειοποιήσει μέχρι τέλος του μήνα) και θα το παρουσιάσω στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης που διεξάγεται 27-30 Μαρτίου. Ακόμη δεν θέλω να δώσω φωτογραφίες στη δημοσιότητα, αλλά το σίγουρο είναι πως θα συζητηθεί.

– Σχεδιάζεις να επεκταθείς επαγγελματικά;
– Σχεδιάζω να το κάνω πιο δυναμικά κι επαγγελματικά. Αυτή τη στιγμή το κάνω αποκλειστικά σαν χόμπι. Από εκεί και πέρα τα επαγγελματικά μου σχέδια επεκτείνονται. Το σκέφτομαι γιατί είδα ότι υπάρχει ανταπόκριση. Έχω πάρει τηλεφωνήματα ακόμη κι από Αυστραλία μόλις έγινε γνωστή η κατασκευή.

– Από τι υλικά είναι φτιαγμένο το ξύλινο ποδήλατο; Είναι κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από ξύλο;
– Αυτό είναι φτιαγμένο από ξύλο. Είναι ένα ειδικό αφρικανικό ξύλο που είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό και τα μόνα μηχανικά μέρη είναι στη μεσαία τριβή, οι σωλήνες στο λαιμό που πιάνει το ψαλίδι και στη σέλα μέσα, τα οποία κι αυτά έχουν εσωκλειστεί μέσα στο ξύλο. Στις άκρες που υποστηρίζονται οι ρόδες υπάρχουν Inox λαμάκια που είναι διακριτικά.

– Είναι ανθεκτικό; Δεν είναι περισσότερο «ευάλωτο» σε σύγκριση με τα άλλα ποδήλατα;
– Θέλω να σου πω ότι σε περίπτωση πτώσης μπορεί μόνο να γρατσουνιστεί, όχι να σου σπάσει. Ένα αλουμίνιο θα σου σπάσει, θα σου στραβώσει… Αυτό δεν θα το πάθει τίποτα γιατί το ξύλο έχει μηχανική αντοχή.

– Είναι άνετο; Έχει αμορτισέρ;
– Στο επόμενο θα έχω αμορτισέρ και πάνω στη σέλα. Η σέλα είναι ανατομική. Είναι σαν να έχεις ένα κανονικό ποδήλατο.

– Πόσο ζυγίζει αυτό το ποδήλατο;
– Το συγκεκριμένο βγαίνει στα 16 kg. Αν θα βγει στην παραγωγή, επειδή υπάρχουν πιθανότητες βελτίωσης, μπορεί να φτάσει τα 14 με 14.5. Τα μοντέλα που θα φτιάξω μελλοντικά, θα βγούνε γύρω στα 10 με 12 kg.

– Αυτό είναι το πρώτο σου ποδήλατο, το χρησιμοποιείς ως μοντέλο για να κάνεις τις δοκιμές σου, να δεις πως συμπεριφέρεται; Πως θα το περιέγραφες με μία φράση;
– Είναι ευκίνητο, λειτουργικό, εξαιρετικά ανθεκτικό.

– Πως σκέφτεσαι να το λανσάρεις;
– Ένα ξύλινο ποδήλατο στην Ευρώπη, το φθηνότερο, έχει 1700 ευρώ. Εκείνα που είναι επώνυμα, που βγάζουν εταιρείες όπως η Audi κ.α. αγγίζουν και τις 5.000, τις 6.000, ακόμη και τις 7.000 ευρώ. Εγώ θέλω να βάλω ένα στοίχημα. Αυτό που θέλω να καταφέρω εγώ είναι να μπορέσω να οργανώσω μια ομάδα – από μαθητές μου για παράδειγμα- και να στήσουμε μια οργανωμένη επιχείρηση. Να κρατήσουμε υψηλή ποιότητα, τα καλύτερα υλικά, δεν θα φοβηθούμε να φέρουμε τα καλύτερα υλικά, και να προσπαθήσουμε να είναι προσιτό σε ό,τι αφορά την τιμή στην Ελλάδα και πολύ ανταγωνιστικό στην Ευρώπη. Έτσι το σκέφτομαι, έτσι το έχω στο μυαλό μου. Κάποιος άλλος μπορεί να έχει μία άλλη ιδέα. Απευθύνομαι σε ανθρώπους που ξέρουν από ποδήλατα. Αυτή τη στιγμή μιλάμε για ένα ποδήλατο που θα είναι πέρα από διακοσμητικό και χρηστικό, άνετο… Ο άλλος θα κάνει μια επένδυση, δεν θέλει να χάσει τα λεφτά του.

– Αν ήθελε να αποκτήσει κάποιος το ποδήλατο πόσο θα το έπαιρνε;
– Αυτή τη στιγμή αυτό το ποδήλατο που έχω σχεδιάσει, έξω μπορεί να κόστιζε και 5.000 ευρώ. Το κοστολόγιο είναι ανάλογα με τα υλικά που θα χρησιμοποιήσεις. Πρέπει να ωριμάσει αυτό το πράγμα ακόμη δεν ξέρουμε τι θα γίνει. Προς το παρόν κοιτάω τα δύο μοντέλα που έρχονται. Δε θέλω σε καμία περίπτωση να χαλάσω την ποιότητα. Θέλω να κρατήσω υψηλή ποιότητα γιατί αυτό το μοντέλο στο εξωτερικό μπορεί να κάνει πάταγο. Δηλαδή θα χτυπήσει τιμές έξω και πιστεύω ότι θα περπατήσει πάρα πολύ. Προς το παρόν είναι συλλεκτικό κομμάτι. Η σκέψη μου είναι το συγκεκριμένο ποδήλατο με το σκαλιστό σκιουράκι να μην προχωρήσει πάρα πολύ, να μην κυκλοφορήσει σε πολλά αντίτυπα.

– Πως είναι από τη μια στιγμή στην άλλη να γίνεσαι γνωστός στο πανελλήνιο, γνωστός στο εξωτερικό; Κάτι που δεν το έχεις φανταστεί, δεν το υπολογίζεις…
– Λόγω της δουλειάς είχα ξανά στο παρελθόν δημοσιότητα, έχω βγει σε διάφορες εκπομπές. Απλά το ποδήλατο έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις. Δεν πήραν τα μυαλά μου αέρα. Βλέπω ότι αυτό μπορεί να είναι και μια φούσκα που μπορεί να ξεφουσκώσει. Και είναι κι αυτό: δε θέλει τώρα να βγάζουμε πολλές φωτογραφίες, αλλά θέλει πολλή δουλειά. Δε χρειαζόμαστε πολύ δημοσιότητα, χρειαζόμαστε να δουλέψουμε πάνω σε αυτό, για να έρθει ο άλλος να το πάρει να το δοκιμάσει.

– Έχεις μπει στη διαδικασία να σκεφτείς να κάνεις κι ένα παιδικό ποδήλατο; Έχεις ένα κοριτσάκι τεσσάρων χρονών.
– Είναι αλήθεια ότι η μικρή μου το ζητούσε. Τώρα, βλέποντας αυτό το ξύλινο ποδήλατο θέλει να της κατασκευάσω ένα με λουλούδια και πριγκίπισσες.

-Είναι ένα όνειρο που θα της εκπληρώσεις φαντάζομαι…
-Δε γίνεται να μην της το κάνω. Θα της το κάνω το ποδήλατο που θέλει.