Ξεφυλλίζοντας παλιές εφημερίδες… Ένα ντοκιμαντέρ για την καθημερινή ζωή της Παλιάς Αθήνας από τον Θωμά Σιταρά

Διαβάζοντας κάποιος το βιβλίο του Θωμά Σιταρά με τίτλο «Ξεφυλλίζοντας παλιές εφημερίδες» (εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ) θα διαπιστώσει ότι πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ για την καθημερινή ζωή της Παλιάς Αθήνας, μια πρωτότυπη διαδρομή γεμάτη σκίτσα, χρονογραφήματα, γελοιογραφίες και αυθεντικά στιγμιότυπα της αθηναϊκής κοινωνίας. Ο αθηναιογράφος Θωμάς Σιταράς, ξεφυλλίζοντας παλιές εφημερίδες, αποτυπώνει την πραγματική ζωή της πόλης των Αθηνών.

Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη

Ο αναγνώστης απολαμβάνει τις απίστευτες ιστορίες από τις δικαστικές αίθουσες που μόνο η ζωή ξέρει και γράφει, τον Αθηναίο και την Αθηναία στην καθημερινή βιοπάλη μέσα από χαρακτηριστικά, για την εποχή, επαγγέλματα· τότε που η δουλειά δεν γινόταν μόνο με πρωτόγνωρο κέφι, αλλά σήμαινε πολλά περισσότερα, τις ιστορίες απείρου κάλλους για τα νυφοπάζαρα της Αθήνας, σπαρταριστές επιστολές νεανίδων για τον ιδανικό σύζυγο κ.ά., τις χορταστικές πληροφορίες για το φαγητό της εποχής εκείνης, τα στιγμιότυπα από κουζίνες σπιτιών κι ατμοσφαιρικές ταβέρνες, τους τρόπους διασκέδασης τα ωραία αλλά και συνάμα άτακτα εκείνα χρόνια…

Θα απορροφηθεί στις παλιές του φωτογραφίες, στα σκίτσα, στα μικρά αποκόμματα των εφημερίδων, θα ξεχαστεί μεταφερόμενος σε μια άλλη εποχή που με φοβερή αίσθηση χιούμορ, σκωπτική διάθεση και … ποιητικό οίστρο μας περιγράφει ο Αθηναιογράφος Θωμάς Σιταράς.

«Πιστεύω ότι η λαογραφία και η κοινωνική ιστορία έτσι και αλλιώς έχει ανάγκη να συνεπάρει και τον πιο απλό αναγνώστη για να πετύχει το στόχο της, πόσο μάλλον όταν και το αντικείμενο ενδείκνυται» μας λέει ο ίδιος στην πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα που είχαμε.

-Ξεφυλλίζοντας παλιές εφημερίδες… κ. Σιταρά, περιγράψτε μας εν συντομία το νέο σας βιβλίο.

-Ίσως τρομάξει κάποιους με το μέγεθός του (440 σελίδες). Αν όμως το ανοίξουν θα απορροφηθούν στις παλιές του φωτογραφίες, στα σκίτσα, στα μικρά αποκόμματα των εφημερίδων που περιέχει. Αν μάλιστα αρχίσουν το διάβασμα θα ξεχαστούν μεταφερόμενοι σε μια άλλη εποχή με την καθημερινότητα χαρούμενων ανθρώπων, συνειδητοποιημένων κοινωνικά, με φοβερή αίσθηση χιούμορ, σκωπτική διάθεση και … ποιητικό οίστρο όπως διέκρινε τους προγόνους μας.

Και επειδή όλα αυτά τα βρίσκει κανείς με το σταγονόμετρο στην εποχή μας έχουμε μια απίστευτα διάχυτη στροφή προς τα παλιά, που λειτουργούν βέβαια όχι μόνο σαν καταφύγιο ψυχής αλλά και σαν φάρος πλεύσης.

Για πολλές δεκαετίες διδάσκω οικονομικού περιεχομένου αντικείμενα στους σπουδαστές μου και νομίζω έχω κατορθώσει σιγά-σιγά και με μεγάλη υπομονή να τα κάνω όχι μόνο ιδιαίτερα κατανοητά αλλά και «ευχάριστα».

Πιστεύω ότι η λαογραφία και η κοινωνική ιστορία έτσι και αλλιώς έχει ανάγκη να συνεπάρει και τον πιο απλό αναγνώστη για να πετύχει το στόχο της, πόσο μάλλον όταν και το αντικείμενο ενδείκνυται. Τα εύσημα λοιπόν στους προγόνους μας, που έδωσαν το «υλικό»,  αλλά και στους αναγνώστες, που τους το αναγνώρισαν και επέτρεψαν στο βιβλίο μου να κάνει δεύτερη έκδοση ένα μόλις μήνα μετά την πρώτη του κυκλοφορία το Νοέμβριο του 2018

-Ένα ντοκιμαντέρ για την καθημερινή ζωή της Παλιάς Αθήνας;

–Θα ήταν ένας εύστοχος υπότιτλος για το βιβλίο, διότι, ακριβώς όπως ένα ντοκιμαντέρ, σου δίνει μια σφαιρική εικόνα χωρίς να γίνεται βαρετό ούτε μια στιγμή.

-Ένα βιβλίο με μεγάλες προσδοκίες και μεγάλη δόση χιούμορ;

-Πιστεύω όποιος γράφει για την Παλιά Αθήνα πρέπει όχι μόνο να έχει χιούμορ, γιατί αλλιώς θα προδώσει τους ήρωες του, αλλά να ακούει, όταν δουλεύει, παλιές καντάδες. Όσον αφορά τις προσδοκίες πρέπει να είναι υψηλές κάθε φορά που ξεκινάς κάτι καινούργιο γιατί οι αναγνώστες σου σιχαίνονται τα ίδια και τα ίδια και είναι αυτοί που έχουν μεγάλες προσδοκίες!

-Τα δικαστήρια πηγή έμπνευσης;

-Είναι το πρώτο μου κεφάλαιο. Χώνομαι στα παλιά δικαστήρια και ξετρυπώνω απίθανες μικρές δίκες που συνθέτουν το κοινωνικό πάζλ της εποχής. Ο καλύτερος καθρέφτης της κοινωνίας.

-Τί σας γοητεύει σε αυτή την εποχή;

-Το κέφι για ζωή, η αθωότητα, η ευπιστία, οι καθημερινές μικρές συνήθειες, η κοινωνική συνοχή, οι αργοί ρυθμοί, οι δυσκολίες και πως ξεπερνιόντουσαν, το χιούμορ και τόσα άλλα που η οικονομία του χώρου δεν μου επιτρέπει να επεκταθώ.

-«Λεφτά, γυναίκες και κοιλιά… Έίν’ η καλλίτερη δουλειά»;

–Καλά κάνετε και το αναφέρετε διότι ήταν το περιρρέον σύνθημα των προγόνων μας, όπως το διετύπωσε μια σατυρική εφημερίδα. Είναι βέβαια και τα επόμενα τρία κεφάλαια του βιβλίου: Η εμπορική ζωή της πόλης, τα τερτίπια και τα καμώματα των γυναικών, και φυσικά το πιο σπουδαίο στο τέλος ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ. Όχι μόνο για την απόλαυση του αλλά και σαν ευκαιρία κοινωνικής συνεύρεσης. (βλέπε γειτονιά, παρέα, ρετσινούλα κεχριμπαρένια  και… στης Πλάκας τις ανηφοριές!)

-Στα ευαγή ιδρύματα της διασκέδασης… Νομίζω ότι όταν γράφατε αυτό το κεφάλαιο είχατε μεγάλα κέφια…

-Καλά το εντοπίσατε. Κρεσέντο, τιμή για ανθρώπους που δεν καθόντουσαν στο σπίτι τους και είχαν μέτρο στη ζωή τους, βοηθούσης βέβαια –για να πούμε και του στραβού το δίκιο- και της ανυπαρξίας των σημερινών σειρήνων –διάβαζε διαδίκτυο- που αποξενώνει και οδηγεί σε εσωστρέφεια…