Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, μία από τις συνηθέστερες και σχετικά εύκολα αντιμετωπίσιμες μορφές καρκίνου του δέρματος, αποτελεί παράγοντα κινδύνου για πληθώρα άλλων μορφών καρκίνου, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική μελέτη.
Κοινός παρονομαστής μεταξύ των διαφόρων μορφών καρκίνου, διαπίστωσαν οι ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, αποτελούν οι μεταλλάξεις που συμβαίνουν σε έναν τύπο πρωτεϊνών που επιφορτίζονται με το έργο της αποκατάστασης βλαβών στο DNA.
Η σχετική μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση JCI Insight αναφέρει πως όσο περισσότερες φορές εμφανίσει κανείς βασικοκυτταρικό καρκίνωμα και μάλιστα σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να εμφανίσει και άλλους καρκίνους που δεν σχετίζονται με το δέρμα, όπως ο καρκίνος του αίματος, του μαστού και του προστάτη.
«Διαπιστώσαμε πως οι άνθρωποι που εμφανίζουν έξι ή και περισσότερα βασικοκυτταρικά καρκινώματα σε διάστημα 10 ετών έχουν περισσότερες πιθανότητες, συγκριτικά με τον γενικό πληθυσμό, να εμφανίσουν άλλους, φαινομενικά άσχετους, καρκίνους» αναφέρει η Δρ Καβίτα Σαρίν, επίκουρη καθηγήτρια Δερματολογίας στο Στάνφορντ, προσθέτοντας πως η νέα μελέτη θα βοηθήσει ενδεχομένως να εντοπίζονται έγκαιρα οι ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρές και απειλητικές για τη ζωή κακοήθειες.
Το μεγαλύτερο όργανο του ανθρώπινου σώματος
Το δέρμα αποτελεί το μεγαλύτερο όργανο του ανθρώπινου σώματος και το πιο ευάλωτο σε βλάβες του DNA λόγω της έκθεσή του στην υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου. Η παντελής αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο είναι πρακτικά αδύνατη, γι’ αυτό και οι πρωτεΐνες που διορθώνουν τις βλάβες στο DNA παίζουν καίριο ρόλο στην πρόληψη των διαφόρων μορφών καρκίνου του δέρματος, όπως το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα.
Συνήθως το «σύστημα» αποκατάστασης του DNA λειτουργεί σωστά, ωστόσο δεν αποκλείεται ο ρυθμός δημιουργίας των νέων βλαβών να είναι ταχύτερος από τον ρυθμό αποκατάστασής τους, με αποτέλεσμα να συμβαίνουν καρκινικές μεταλλάξεις στα κύτταρα του δέρματος.
Σε συνεργασία με τη φοιτήτρια Ιατρικής Χιουνγέ Τσο, η Δρ Σαρίν θέλησε να εξετάσει κατά πόσο το δέρμα θα μπορούσε να «προειδοποιήσει» για τον συνολικό κίνδυνο καρκίνουπου διατρέχει ένα άτομο. «Το δέρμα είναι ουσιαστικά ένα αδιάκοπο πείραμα μεταλλαξιογένεσης» αναφέρει η Δρ Σαρίν, «καθώς αποτελεί το καλύτερο όργανο για να εντοπίζουμε γονιδιακές διαταραχές που μπορεί να οδηγήσουν στον καρκίνο».
Έτσι, η Δρ Σαρίν και η Τσο μελέτησαν 61 ασθενείς που είχαν εμφανίσει πολλαπλά βασικοκυτταρικά καρκινώματα –κατά μέσο όρο 11 ο καθένας σε διάστημα μίας δεκαετίας. Στους ασθενείς αυτούς αναζητήθηκαν μεταλλάξεις σε 29 γονίδια που σχετίζονται με τις πρωτεΐνες που διορθώνουν το DNA. «Διαπιστώσαμε ότι περίπου το 20% των ασθενών με συχνά βασικοκυτταρικά καρκινώματα διαθέτουν μεταλλάξεις σε κάποιο από τα γονίδια που ελέγχουν την αποκατάσταση των βλαβών στο DNA. Το ποσοστό αυτό είναι σοκαριστικά υψηλό συγκριτικά με το 3% που απαντάται στον γενικό πληθυσμό» αναφέρει η Δρ Σαρίν.
Επιπρόσθετα, οι 21 από τους 61 ασθενείς είχαν ιστορικό και για άλλες μορφές καρκίνου, όπως του αίματος, μελάνωμα, προστάτη, μαστού και παχέος εντέρου. Η αναλογία αυτή μεταφράζεται σε τριπλάσιο κίνδυνο εκδήλωσης και άλλων μορφών καρκίνου για τους ασθενείς που έχουν εμφανίσει βασικοκυτταρικό καρκίνωμα σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.
Ισχυρή συσχέτιση
Περαιτέρω ανάλυση στοιχείων μεγάλης βάσης ασφαλιστικών δεδομένων επιβεβαίωσε τα παραπάνω. Πάνω από 13.000 άνθρωποι στη βάση δεδομένων είχαν εμφανίσει έξι ή και περισσότερα βασικοκυτταρικά καρκινώματα και φάνηκε πως είχαν πάνω από τριπλάσιες πιθανότητες να εκδηλώσουν και άλλες μορφές καρκίνου (παχέος εντέρου, μελάνωμα, αίματος κ.ά.) συγκριτικά με άλλους ασθενείς.
Όπως επισημαίνει η Δρ Σαρίν, η συσχέτιση βασικοκυτταρικού καρκινώματος και άλλων καρκίνων φαίνεται να είναι εξαιρετικά ισχυρή. Αυτό, προσθέτει, δεν σημαίνει ότι πρέπει να ανησυχεί οποιοσδήποτε έχει εμφανίσει βασικοκυτταρικό καρκίνωμα – καθώς πρόκειται για μια εξαιρετικά συχνή μορφή καρκίνου – ωστόσο πρέπει να απευθύνονται στον γιατρό τους για περαιτέρω εξετάσεις και καθοδήγηση όσοι έχουν ιστορικό πολλαπλών καρκινωμάτων και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα.
