Τα Στουρναραίικα τα συναντά κανείς στο 37ο χλμ. της Εθνικής οδού Τρικάλων – Άρτας. Βρίσκεται σε υψόμετρο 840μ., απέχει 36 χλμ. από τα Τρίκαλα και έχει 545 κατοίκους. Η πρώτη αναφορά που έχουμε για το χωριό είναι στην τουρκική απογραφή του 1454/55 με το όνομα «Κούτσαινα».
Το χωριό ονομάστηκε Στουρναραίικα το 1929 προς τιμήν του Νικολού Στουρνάρη. Οι απόψεις για τη σημασία του ονόματος διίστανται. Κάποιοι υποστηρίζουν πως πρόκειται για λέξη σλαβικής καταγωγής και σημαίνει οικογενειακό χωριό ή ότι πρόκειται για ανθρωπονύμιο, ενώ η άλλη άποψη υποστηρίζει πως προέρχεται από την αλβανική λέξη kuze, που δηλώνει μεγάλο και ρηχό ταψί με γυρισμένα χείλη.
Ήταν η πατρίδα του Νικολού Στουρνάρη, οπλαρχηγού του αρματολικίου «πόρτα κολ» (πολιταρχία), που στις 5 Ιουλίου 1821 κήρυξε την επανάσταση στην περιοχή του Ασπροποτάμου μαζί με τον Χατζηπέτρο και το Λιακατά. Ο Νικολός Στουρνάρης έπεσε στην έξοδο του Μεσολογγίου στις 10 Απριλίου 1826. Στο χωριό δίδαξε το 1777 (κατ’ άλλους το 1779) ο Κοσμάς ο Αιτωλός.
Η παράδοση αναφέρει πως το χωριό επισκέφτηκε ο Ρήγας Βελεστινλής, μεταμφιεσμένος σε ζητιάνο καθώς και ο Γάλλος περιηγητής Πουκεβίλ. Ο L.Hezey το 1858 το χαρακτήρισε ως το σημαντικότερο χωριό της περιοχής. Το χωριό ονομάστηκε Στουρναραίικα το 1929 προς τιμήν του Νικολού Στουρνάρη.
Στα χρόνια της κατοχής και της εθνικής αντίστασης ήταν έδρα της Ιης Μεραρχίας του ΕΛ.ΑΣ. Πριν φτάσουμε στο χωριό, σε ένα από τα πανέμορφα σημεία της διαδρομής, συναντούμε δύο γραφικές γέφυρες, την Πηγή των Θεών και το Εκκλησάκι του Αη-Νικόλα, το οποίο είχε καταστραφεί από κατακλυσμό και μόλις πρόσφατα ανακατασκευάστηκε. Από εκείνο το σημείο είναι ορατός ο εντυπωσιακός καταρράκτης «κοριτσαμπήδημα».
Σύμφωνα με το θρύλο, από εκείνο το σημείο έπεσαν τρία κορίτσια για να γλιτώσουν από τα χέρια Σαρακηνών ή Τούρκων που τα καταδίωκαν. Στη θέση «Κουκουρέλος», κοντά στο χωριό, υπάρχουν ερείπια κάστρου ελληνιστικών χρόνων. Στο κέντρο του χωριού η πλατεία και η πέτρινη βρύση της σκεπάζονται από τον τρισαιωνόβιο πλάτανο, ένα από τα ελάχιστα, τέτοιου είδους, μνημεία της φύσης. Λίγο έξω από το χωριό υπάρχει η θέση Ψάρρο, ονομασία που οφείλεται στον αρματολό του 1821 καπετάν–Ψαρρό, που σκοτώθηκε σ’ εκείνο το σημείο. Προχωρώντας και φτάνοντας στο βουνό Κυδωνιά, υπάρχει το ομώνυμο σπήλαιο με σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Στο χωριό υπάρχουν ακόμη δύο νερόμυλοι, ενώ μπορούμε να συναντήσουμε και λιθοξόους.
Τα γύρω βουνά (Αυγό, Κυδωνιά, Καρατζούνη, Σφένδαμος, Πυργάκια, Λουπάτα, Μαυροπούλι, Μποζιάρης-Πικοράρος, Πετρόσκαλες, Φούρκα, κτλ.), με υψόμετρο που κυμαίνεται από 1.200 ως 2.000 περίπου μέτρα, προσφέρουν εκπληκτική θέα. Μπορεί κανείς από το κατάλληλο σημείο να αντικρίσει το θεσσαλικό κάμπο, τη Λίμνη Πλαστήρα, τα Τζουμέρκα και τα Άγραφα. Προσφέρονται δυνατότητες για δραστηριότητες όπως πεζοπορία, αναρρίχηση, κυνήγι, ψάρεμα πέστροφας στο «πηγαδάκι», λίγο πιο κάτω απ’ τις πηγές της Γκούρας. Στο διάσελο υπάρχει βιότοπος της καφετιάς αρκούδας και του λύκου.
Το χωριό πανηγυρίζει στις 20 Ιουλίου στο ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία, στις 26 Ιουλίου στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στο κέντρο του χωριού, και στις 15 Αυγούστου στην εκκλησία της Παναγίας, στον ομώνυμο συνοικισμό. Σ’ όλες τις περιπτώσεις ακολουθούν εκδηλώσεις, παράθεση φαγητού και γλέντι, στο οποίο συμμετέχει όλο το χωριό. Ο συνοικισμός Καστανιά (Ράχοβο), που ανήκει στα Στουρναραίικα, πανηγυρίζει στις 29 Αυγούστου στο ξωκλήσι του Ιωάννη του Προδρόμου, όπου υπάρχουν τοιχογραφίες που χρονολογούνται από το 1663/64.
Πηγή: https://magnesianews.gr
