Τα Άγραφα έχουν ακόμα στον πυρήνα τους αυθεντική, ελληνική επαρχεία. Με όλα τα καλά και όλα τα κακά της. Αποτελούν ακόμη και σήμερα έναν προορισμό αλλιώτικο.
Για ταξιδιώτες που θέλουν να ανακαλύψουν κάτι παλιό. Ταξιδιώτες που ονειρεύονται να μην δουν τηλεόραση, να σβήσουν το laptop, να χαθεί το σήμα απ’ το κινητό τους. Να τους ξυπνούν το πρωί τα κοκόρια, να πίνουν καφέ στο καφενείο παρέα με τους παππούδες, να τρώνε ό,τι έχει η κατσαρόλα σε ταβέρνες χωρίς μενού.
Ένα τόπο που ακόμη και το να πάρεις την απόφαση να έρθεις αποτελεί μια μικρή οδύσσεια. Ο δρόμος για έναν τέτοιο τόπο δεν είναι ποτέ εύκολος. Είναι το τελευταίο εμπόδιο για την αυθεντική εμπειρία χωριού.
…”Λένε οι παλιοί ότι, όταν ο Θεός έφτιαχνε τον κόσμο, πήρε μια χούφτα από χώμα και το πέρασε σε σήτα. Το εύφορο πέρασε από αυτήν και έγιναν οι κάμποι, οι πέτρες και τα χοντράδια έπεσαν στη γη και γεννήθηκαν τα Άγραφα.”… δυο σειρές από το βιβλίο-φωτογραφικό λεύκωμα του Τάκη Ντάσιου με τίτλο “Στ’ Άγραφα”.
Ενώ, ο Άγγλος ιστορικός Φίνλεϋ έγραψε για την περιοχή: “Εκείνοι που κατοικούσαν στα Άγραφα είχαν χαρακτήρα ελεύθερου ανθρώπου και τους ξεχώριζε θάρρος και πνεύμα ανεξαρτησίας σε τέτοιο βαθμό που δεν συναπαντιόταν στα υπόλοιπα μέρη της Ελλάδας”… Αυτές τις γραμμές τις έχουν αποστηθίσει πολλοί ντόπιοι και τις λένε στους ταξιδιώτες που φτάνουν εδώ.
Τα Άγραφα της Ευρυτανίας είναι χτισμένα σε ένα οροπέδιο 880 μέτρων στην πλαγιά του Κουκουρούντζου(1720μ.) και κάτω από τις κορυφές Μουμζέλι και Κοκοτός(1433μ.). Απέχουν με το αυτοκίνητο περίπου δυόμιση ώρες από το Καρπενήσι.
Κατά την διάρκεια του ταξιδιού θα μετράτε βουνοκορφές, θα ακολουθείτε με το μάτι την πορεία του Αγραφιώτη. Θα κρατάτε την αναπνοή σας βλέποντας τον γκρεμό να απλώνεται κάτω απ’ τα πόδια σας. Θα περάσετε πέτρινες γέφυρες, ρυάκια, ξωκλήσια, πλατάνια, μοναστήρια κρυμμένα μες στο βουνό, πεύκα και αλεπούδες, αλλά κυρίως θα διασχίσετε ένα δρόμο δύσκολο, απότομο και τραχύ.
Το χωριό περιβάλλεται από πολλά βουνά, τα οποία κρύβουν μύθους, θρύλους, αλλά και ζωντανή ιστορία. Εδώ, έχουν δοθεί μεγάλες αλλά και μικρότερες μάχες κατά των Τουρκαλβανών.
Εδώ είχαν τις κρυψώνες τους οι κλεφταρματωλοί, ιδιαίτερα η παρέα του Αντώνη Κατσαντώνη. Επίσης, εδώ γεννήθηκαν πολλά δημοτικά τραγούδια. Οι ντόπιοι λένε πως υπάρχουν ξέφωτα που αν κάνεις ησυχία όλο και κάποιο στίχο θα ακούσεις να κάνει ηχώ στον απέναντι βράχο. Έχουν φυλακιστεί ανάμεσα στα φαράγγια σε μια αέναη λούπα.
Γύρω από τα Άγραφα υπάρχουν πολλά φαράγγια που στολίζουν τον ποταμό αγραφιώτη και τους παραποτάμους του. Φτάνοντας εδώ θα καταλήξετε σχεδόν χωρίς να το καταλάβετε στη μέση του χωριού, μπροστά από το Δημαρχείο των Αγράφων. Εκεί βρίσκεται και η μεγάλη πλατεία με τις πλάκες και τα πλατάνια που στέκουν εκεί για αιώνες.
Όλα αυτά τα χρόνια ποτίζονται από τις βρύσες τα νερά των οποίων ξεκινούν από την υγρή και παγωμένη καρδιά των βουνών της Ευρυτανίας. Αφού κοιτάξετε ψηλά μέσα από τα φύλλα και τα κλαριά τους μέχρι να βρείτε ουρανό, επισκεφτείτε όσες περισσότερες εκκλησίες μπορείτε. Είναι μοναδικής ομορφιάς και πέρα από το θρησκευτικό ενδιαφέρον διαθέτουν εντυπωσιακές τοιχογραφίες εκατοντάδων χρόνων.
Στο κέντρο του χωριού ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εκκλησίες του Αγίου Δημητρίου (κτίστηκε το 1900) που είναι και ο προστάτης Άγιος του χωριού, η παμπάλαια εκκλησία του Άγίου Γεωργίου (κτίστηκε το 1610) με σπάνιες αχρονολόγητες τοιχογραφίες και η εκκλησία της Παναγίας (κοίμησης της Θεοτόκου) (κτίστηκε το 1600) σε ύψος 980 μέτρα (στο καραούλι του χωριού).
Διαφορετικά μπορείτε να κάνετε μια βόλτα στα καλντερίμια, καθώς η βροχή μαστιγώνει δέντρα και στέγες. Το κρύο αυτή την εποχή θα τρυπάει τα κόκαλα. Σαν από μόνα τους, τα βήματά σας θα σας φέρουν ξανά στο καφενείο του Μπάμπη δίπλα στην πλατεία. Είναι γεμάτο καπνούς, ανάμικτη μυρωδιά από τσίπουρο και ψημένο κρέας.
Μετά πιάστε μια ξύλινη καρέκλα για ένα ποτηράκι, ίσως και δυο ντόπιο τσίπουρο και κάποιους βασικούς μεζέδες. Γύρω σας, κυρίως οι άνδρες του χωριού θα σχολιάζουν τον καιρό, την πολιτική επικαιρότητα και στο τέλος φεύγοντας θα ρωτά ο ένας τον άλλο αν κατέβει Καρπενήσι για να του κάνει κάποιες δουλειές.
Αν είναι πρωί θα δώσουν ραντεβού το απόγιομα για δηλωτή, αν είναι βράδυ θα δώσουν ραντεβού την αυγή για το δεύτερο ελληνικό της ημέρας. Τον πρώτο θα τον πιουν σίγουρα στο σπίτι από την κυρά τους.
Απολαύστε το πραγματικά όμορφο βίντεο του Andrea Koutsothanasi
