Ο Θοδωρής Δεύτος γεννήθηκε στα Γιάννενα και σπούδασε Μαθηµατικά στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών. Υπηρέτησε τη δηµόσια εκπαίδευση για τριάντα χρόνια, έχει διατελέσει πρόεδρος της Ένωσης Ηπειρωτών Ιλίου (2001-2011) και το 2006 εκλέχτηκε στο Δ.Σ. της Πανηπειρωτικής Συνοµοσπονδίας Ελλάδος. Από το 2006 εκλέγεται Δηµ. Σύµβουλος στον Δήµο Ιλίου. Πρωτοεµφανίστηκε στα γράµµατα το 2004 και έκτοτε έχουν εκδοθεί έξι βιβλία του: Ο ηπειρωτικός γάµος, Μη ρωτάς γιατί, Σµύρνη, συγγνώµη, Μήπως αγάπησα λάθος πατρίδα;, Τραπεζούντα, το διαµάντι της Ανατολής, Είµαι πολίτισσα, τζάνουµ!.
«Το πέρασμα αντίκρυ» (εκδόσεις ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ) είναι το νέο του βιβλίο. Πρόκειται για ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα που βασίζεται σε μαρτυρίες και πραγματικά γεγονότα. «Το πέρασμα αντίκρυ συμβολίζει τον διακαή πόθο των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου να έρθουν στην μητέρα πατρίδα» θα μου πει ο ίδιος ο συγγραφέας σε μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχαμε με αφορμή το νέο του βιβλίο.
Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη
–Το πέρασμα αντίκρυ… κ. Δεύτε μιλήστε μας για την υπόθεση του νέου σας βιβλίο.
– Το βιβλίο ξεκινάει με την προσπάθεια πέντε νέων Βορειοηπειρωτών να δραπετεύσουν από τον παράδεισο του Ενβέρ Χότζα στην Αλβανία. Στην προσπάθεια αυτή πέφτουν πάνω σε μια Αλβανική περίπολο και γίνεται μακελειό. Ένας καταφέρνει να δραπετεύσει τελικά στην Ελλάδα, είναι ο Οδυσσέας. Ο Οδυσσέας καταλήγει στην Αμερική όπου ζει 34 ολόκληρα χρόνια, πλουτίζει, αλλά το μαράζι κατατρώγει την ψυχή του, καθώς δεν έχει καμία πληροφορία για το τι γίνονται οι δικοί του άνθρωποι πίσω στην πατρίδα. Ώσπου ένα βράδυ, γυρίζει στο σπίτι και βλέπει στην tv τους Ανατολικογερμανούς να γκρεμίζουν το τείχος του Βερολίνου. Παίρνει το πρώτο αεροπλάνο και γυρίζει πίσω, ελπίζοντας ότι θα έχει την δυνατότητα να επισκεφτεί και την δική του ιδιαίτερη πατρίδα, την Βόρειο Ήπειρο. Αρχίζει τότε ένα συγκλονιστικό flash back που καθηλώνει τον αναγνώστη.
– Μετά τη Σμύρνη, την Τραπεζούντα, την Κωνσταντινούπολη κι αλλού, όπου μας ταξιδέψατε με προηγούμενα βιβλία σας, αυτή τη φορά μας μεταφέρετε στη Βόρειο Ήπειρο;
– Ξέρετε, η Β. Ήπειρος είναι η δική μου ιδιαίτερη πατρίδα. Αυτό λοιπόν είναι ένα δικό μου κατά δικό μου θέμα, γι’ αυτό και όλοι όσοι μου κάνουν την τιμή να με διαβάζουν, μου λένε ότι είναι το πιο συναισθηματικό, το πιο δυνατό μου βιβλίο.
– Πρόκειται για ένα βιβλίο που βασίζεται σε μαρτυρίες και πραγματικά γεγονότα;
– Πρόκειται για ένα βιβλίο που το δούλευα στο μυαλό μου χρόνια. Όπως σας είπα έχω καταγωγή από την Β. Ήπειρο, συνεπώς το θέμα το γνώριζα σε μεγάλο βαθμό, αλλά οι συνομιλίες μου ανθρώπους που φυλακίστηκαν στις πιο σκληρές φυλακές της Αλβανίας όπως το Σπατς & το Μουρέλι, εμπλούτισαν τις γνώσεις μου και μου έδωσαν κλίμα.
– Σας δυσκόλεψε η έρευνα;
– Όχι, δεν με δυσκόλεψε καθόλου γιατί οι άνθρωποι ήθελαν να μιλήσουν, ήθελαν να μάθει η Ελληνική κοινωνία τι τράβηξαν από αυτό το ανελεύθερο καθεστώς.
– Αναφέρει η Γόνη στον αδερφό της Οδυσσέα: «Σκλήρυνα πολύ, έκανα την καρδιά μου πέτρα, πάλευα για όλους και για όλα σαν λύκαινα». Θεωρώ ότι είναι από τις πιο δυνατές εκφράσεις του βιβλίου σας… Οι ήρωές βίωσαν δύσκολες καταστάσεις;
– Οι ήρωες του βιβλίου βίωσαν σίγουρα πολύ δύσκολες καταστάσεις, κυρίως βίωσαν δύσκολες καταστάσεις όσοι δεν προσκύνησαν το δικτατορικό καθεστώς του Ενβέρ Χότζα, το οποίο κατά δήλωση του αείμνηστου Γ.Γρ. του ΚΚΕ Γρ. Φαράκου, ήταν το πλέον σκληρό κομμουνιστικό καθεστώς της Ευρώπης.
– Πιστεύετε ότι οι Έλληνες είναι γνώστες αυτού του «κομματιού» της ιστορίας;
– Λυπάμαι που θα το πω έτσι, αλλά ο Ελληνικός λαός έχει μαύρα μεσάνυχτα από το τι συνέβη στα αδέλφια μας στην Β. Ήπειρο την περίοδο 1945 – 1990. Φυσικά δεν φταίνε οι Έλληνες γι’ αυτό, αλλά το εκπαιδευτικό μας σύστημα το οποίο δεν δίνει πληροφορίες για το συγκεκριμένο θέμα. Και είναι κρίμα, γιατί στην Αλβανία υπήρχε μια Ελληνική μειονότητα περίπου 400.000 ανθρώπων. Γι’ αυτό το βιβλίο αυτό θεωρώ ότι αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον την συγκεκριμένη.
– Τί συμβολίζει το… αντίκρυ για σας; Πόσο εύκολο είναι το πέρασμα;
– Το πέρασμα αντίκρυ συμβολίζει τον διακαή πόθο των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου να έρθουν στην μητέρα πατρίδα. Κάποτε το Πέρασμα ήταν πολύ δύσκολο έως ακατόρθωτο, γιατί το εμπόδιζαν τα ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα και οι σκληρές περίπολοι. Τώρα έχει γίνει εύκολο, αλλά στην Βόρειο Ήπειρο η κατάσταση δυστυχώς δεν έχει αλλάξει πολύ, γιατί η επιδίωξη των Αλβανών παραμένει διαχρονικά η ίδια. Στόχος τους είναι να ξεριζώσουν τους Έλληνες Βορειοηπειρώτες από τις πατρογονικές τους εστίες. Κάτι που δεν θα καταφέρουν.
Από το οπισθόφυλλο
1955. Πέντε νέοι Βορειοηπειρώτες προσπαθούν να διαφύγουν στην Ελλάδα αλλά έρχονται αντιµέτωποι µε τις αλβανικές περιπόλους και το ηλεκτροφόρο συρµατόπλεγµα κατά µήκος της συνοριογραµµής. Μόνο ο Οδυσσέας καταφέρνει να γλιτώσει και να περάσει αντίκρυ… Καταλήγει στην Αµερική, τα χρόνια περνούν, αλλά δεν παύει να αγωνιά για τη µοίρα των δικών του και της Όλγας, του µεγάλου του έρωτα. Να ’ναι άραγε ζωντανοί ή άφησαν την τελευταία τους πνοή στις απάνθρωπες φυλακές του Σπατς;
1989. Η πτώση του τείχους του Βερολίνου αποτελεί έναυσµα για την κατάρρευση του σκληρού καθεστώτος του Ενβέρ Χότζα. Μετά από τριάντα τέσσερα χρόνια, το πέρασµα αντίκρυ έχει αρχίσει να ανοίγει και ο Οδυσσέας αποφασίζει να αφήσει την οικογένειά του πίσω στην Αµερική και να επιστρέψει στο χωριό του. Η καταβύθιση στα γεγονότα του παρελθόντος και η απρόσµενη συνάντηση µε αγαπηµένα πρόσωπα θα αλλάξουν την πορεία της ζωής του για πάντα…
Ένα συγκλονιστικό µυθιστόρηµα που βασίζεται σε µαρτυρίες και πραγµατικά γεγονότα.
Σχετικά με τον συγγραφέα
Ο Θοδωρής Δεύτος γεννήθηκε στα Γιάννενα το 1957. Σπούδασε Μαθηματικά στο Καποδιστριακό Πανεπ. Αθηνών και υπηρέτησε την δημόσια εκπαίδευση επί 32 έτη.
Από τα φοιτητικά του χρόνια ακόμη, υπήρξε ενεργός πολίτης:
Διετέλεσε πρόεδρος της Ένωσης Ηπειρωτών Ιλίου επί μια δεκαετία ( 2001-2011)
Εκλέχτηκε μέλος του Δ.Σ της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας το 2006
Υπηρετεί την τοπ. Αυτοδιοίκηση από το 2006, οπότε και εκλέχτηκε δημ. Σύμβουλος στον δήμο Ιλίου. Στον δήμο προσέφερε τις υπηρεσίες του από την θέση του προέδρου του Αθλητικού Οργανισμού την διετία (2008-2010) και την επόμενη τετραετία από την θέση του προέδρου του Πολιτιστικού και Αθλητικού οργανισμού ( 2010-2014 ). Σήμερα προσφέρει ακόμη ως δημ. σύμβουλος.
Στα γράμματα πρωτοεμφανίζεται το 2001 με το λαογραφικό του έργο ” Ο ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ ”
Στην συνέχεια ακολουθούν 4 μυθιστορήματα για τις αλησμόνητες πατρίδες και ένα για τον εμφύλιο, με την εξής σειρά:
΄΄ ΜΗ ΡΩΤΑΣ ΓΙΑΤΙ ”, εμφύλιος
” ΣΜΥΡΝΗ ΣΥΓΓΝΩΜΗ ”
” ΜΗΠΩΣ ΑΓΑΠΗΣΑ ΛΑΘΟΣ ΠΑΤΡΙΔΑ; ”, για την Κύπρο
” Τραπεζούντα, το διαμάντι της Ανατολής ”,( Θέμα Πανελ. Εξετάσεων 2016 .)
” Είμαι Πολίτισσα τζάνουμ ”, Κωνσταντινούπολη
” ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΑΝΤΙΚΡΥ ”, Βόρειος Ήπειρος
