Ο Αλί Χαμενεΐ επέλεξε τρεις πιθανούς διαδόχους και διόρισε ανώτερους στρατιωτικούς αξιωματούχους από το καταφύγιο όπου βρίσκεται εν μέσω των επιθέσεων του Ισραήλ, σύμφωνα με τους NYT
Κρυμμένος σε ένα καταφύγιο στη βορειοανατολική Τεχεράνη, ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ έχει επιλέξει μία σειρά διαδόχων από τη στρατιωτική του ιεραρχία, εφόσον σκοτωθούν κι άλλοι από τους αξιόλογους υπολοχαγούς του.
Σε μία αξιοσημείωτη κίνηση, ο Χαμενεΐ έχει ορίσει ακόμη και τρεις ανώτερους κληρικούς ως υποψήφιους για τη διαδοχή του, σε περίπτωση που σκοτωθεί, σύμφωνα με τους αξιωματούχους, ίσως στην πλέον ενδεικτική εικόνα της επισφαλούς στιγμής που αντιμετωπίζει εκείνος και η τριακονταετής του διακυβέρνηση.
Ο Αλί Χαμενεΐ έχει λάβει μία σειρά έκτακτων μέτρων για τη διατήρηση της ασφάλειας και της προστασίας της Ισλαμικής Δημοκρατίας από τη 13η Ιουνίου, όταν το Ισραήλ «εξαπέλυσε» το πρώτο «κύμα» αεροπορικών επιθέσεων.
Κάτι περισσότερο από μία εβδομάδα συγκρούσεων, οι επιθέσεις του IDF αποτελούν τη μεγαλύτερη στρατιωτική επίθεση κατά του Ιράν από τον πόλεμο με το Ιράκ τη δεκαετία του 1980 και οι επιπτώσεις στην Τεχεράνη ήταν ιδιαίτερα σφοδρές. Σε μερικά εικοσιτετράωρα, οι ισραηλινές επιθέσεις ήταν εντονότερες και προκάλεσαν περισσότερες ζημιές στην Τεχεράνη από ό,τι ο Σαντάμ Χουσεΐν σε ολόκληρο τον οκταετή πόλεμο εναντίον του Ιράν.
Το Ιράν φαίνεται να έχει ξεπεράσει το αρχικό σοκ και να έχει αναδιοργανωθεί αρκετά ώστε να πραγματοποιεί καθημερινές αντεπιθέσεις εναντίον του Ισραήλ, «χτυπώντας» ένα νοσοκομείο, το διυλιστήριο πετρελαίου της Χάιφα, θρησκευτικούς ναούς και κατοικίες.
Ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ, 86 ετών, γνωρίζει ότι είτε το Ισραήλ, είτε οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να διατάξουν απόπειρα δολοφονίας εναντίον του, κάτι που θα θεωρούσε «μαρτυρικό θάνατο», σύμφωνα με τους αξιωματούχους.
Δεδομένης αυτής της πιθανότητας, έλαβε την ασυνήθιστη απόφαση να δώσει εντολή στη Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων της χώρας, το κληρικό σώμα που είναι υπεύθυνο για το διορισμό του ανώτατου ηγέτη, να επιλέξει γρήγορα τον διάδοχο από τα τρία ονόματα που έχει υποβάλλει.
Κανονικά, η διαδικασία διορισμού ενός νέου ανώτατου ηγέτη μπορεί να διαρκέσει μήνες, με τους κληρικούς να επιλέγουν από τις δικές τους λίστες ονομάτων. Ωστόσο, εν μέσω πολέμου, ο Αγιατολάχ θέλει να εξασφαλίσει μία γρήγορη και ομαλή μετάβαση εξουσίας και να διαφυλάξει την κληρονομιά του, σύμφωνα με αξιωματούχους.
«Η ύψιστη προτεραιότητα είναι η διατήρηση του κράτους. Όλα είναι υπολογισμένα και ρεαλιστικά», σημείωσε ο Βάλι Νασρ, εμπειρογνώμονας για το Ιράν και καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins.
Η διαδοχή αποτελεί από καιρό ένα εξαιρετικά ευαίσθητο και δύσκολο θέμα, το οποίο σπάνια συζητείται δημοσίως πέρα από τις εικασίες στους πολιτικούς και τους θρησκευτικούς κύκλους. Ο ανώτατος ηγέτης έχει τεράστια εξουσία: Πρόκειται για τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων του Ιράν, καθώς και τον επικεφαλής της δικαστικής, της νομοθετικής και της εκτελεστικής εξουσίας. Επίσης, είναι Vali Faqih, δηλαδή ο ανώτατος φύλακας της σιιτικής πίστης.
Ο υιός του Αγιατολάχ Χαμενεΐ, Μοτζτάμπα, επίσης κληρικός και στενός συνεργάτης του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, ο οποίος θεωρείτο φαβορί, δεν βρίσκεται μεταξύ των υποψηφίων, σύμφωνα με αξιωματούχους. Ο πρώην συντηρητικός Πρόεδρος του Ιράν, Ιμπραχίμ Ραΐσι, συγκέντρωνε πολλές πιθανότητες εκλογής, πριν σκοτωθεί σε συντριβή ελικοπτέρου, το 2024.
Από την έναρξη του πολέμου, ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ έχει απευθύνει δύο βιντεοσκοπημένα μηνύματα στο κοινό, έχοντας την ιρανική σημαία στο πλευρό του. «Ο λαός του Ιράν θα αντισταθεί σε έναν επιβεβλημένο πόλεμο», σημείωσε, δίνοντας όρκο να μην παραδοθεί.
Σε κανονικές συνθήκες, ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ διαμένει και εργάζεται σε ένα πολύ ασφαλές συγκρότημα στο κέντρο της Τεχεράνης, που ονομάζεται beit rahbari, ή σπίτι του ηγέτη και σπάνια βρίσκεται εκτός των εγκαταστάσεων αυτών, εκτός από ειδικές περιπτώσεις, όπως η παράδοση κηρύγματος. Ανώτεροι αξιωματούχοι και στρατιωτικοί διοικητές τον επισκέπτονται για εβδομαδιαίες συναντήσεις, ενώ, οι ομιλίες προς το κοινό πραγματοποιούνται από εκεί.
Η ηγεσία της χώρας είναι απασχολημένη με τρία κεντρικά ζητήματα, σύμφωνα με αξιωματούχους: Την απόπειρα δολοφονίας κατά του Αγιατολάχ Χαμενεΐ, την είσοδο των Ηνωμένων Πολιτειών στον πόλεμο και τις καταστροφικές επιθέσεις στις κρίσιμες υποδομές του Ιράν, όπως σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, διυλιστήρια πετρελαίου και φυσικού αερίου και φράγματα.
Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες συμμετάσχουν ενεργά στη σύρραξη, τα πράγματα αλλάζουν δραματικά. Το Ισραήλ αναφέρει επανειλημμένα ότι θέλει να καταστρέψει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, αλλά οι ειδικοί εκτιμούν ότι μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν τα βομβαρδιστικά αεροσκάφη –και την τεράστια βόμβα βάρους 30.000 λιβρών– που θα μπορούσαν να διαπεράσουν το βουνό, όπου το Ιράν έχει κατασκευάσει τις βασικότερες εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου, στο Φορντό.
Το Ιράν έχει απειλήσει να ανταποδώσει με επιθέσεις εναντίον αμερικανικών στόχων στην περιοχή, ωστόσο, αυτό θα έθετε σε κίνδυνο μία ευρύτερη και πιθανώς χειρότερη σύγκρουση για το Ιράν και τους αντιπάλους του.
Ο φόβος για πλήγματα σε πρόσωπα – «κλειδιά» της ηγεσίας και διείσδυση στις τάξεις του Ιράν είναι τόσο διαδεδομένος, που το Υπουργείο Πληροφοριών ανακοίνωσε μία σειρά πρωτοκόλλων ασφαλείας, ζητώντας από τους αξιωματούχους να σταματήσουν να χρησιμοποιούν κινητά τηλέφωνα ή οιαδήποτε ηλεκτρονική συσκευή για επικοινωνία.
Επίσης, διέταξε όλους τους ανώτερους κυβερνητικούς αξιωματούχους και στρατιωτικούς διοικητές να παραμείνουν υπόγεια, σύμφωνα με δύο Ιρανούς αξιωματούχους.
Σχεδόν κάθε μέρα, το Υπουργείο Πληροφοριών ή οι ένοπλες δυνάμεις εκδίδουν οδηγίες προς το κοινό να αναφέρει ύποπτα άτομα και κινήσεις οχημάτων και να απέχει από τη λήψη φωτογραφιών και βίντεο από επιθέσεις σε ευαίσθητους χώρους.
Η χώρα βρίσκεται επίσης σε επικοινωνιακό αποκλεισμό με τον έξω κόσμο. Το διαδίκτυο έχει σχεδόν κλείσει και οι εισερχόμενες διεθνείς κλήσεις έχουν μπλοκαριστεί. Το Υπουργείο Τηλεπικοινωνιών τόνισε ότι τα συγκεκριμένα μέτρα έχουν ως στόχο τον εντοπισμό εχθρικών πρακτόρων στο έδαφος και την εξουδετέρωση της ικανότητάς τους να εξαπολύσουν επιθέσεις.
«Οι υπηρεσίες ασφαλείας κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, σε αυτή την κρίσιμη στιγμή, το διαδίκτυο χρησιμοποιείται καταχρηστικά για να βλάψει τη ζωή και τα μέσα διαβίωσης των πολιτών», υπογράμμισε ο Αλί Αχμαντίνια, διευθυντής επικοινωνίας του Μασούντ Πεσέσκιαν.
Την Παρασκευή (20/06), το ανώτατο συμβούλιο εθνικής ασφάλειας προχώρησε ένα βήμα παρακάτω, ανακοινώνοντας ότι όποιος συνεργάζεται με τον εχθρό, πρέπει να παραδοθεί στις αρχές μέχρι το βράδυ της Κυριακής, να παραδώσει τον στρατιωτικό του εξοπλισμό και «να επιστρέψει στην αγκαλιά του λαού». Ακόμη, προειδοποίησε ότι όποιος διαπιστωθεί ότι συνεργάζεται με τον εχθρό μετά την 22α Ιουνίου, θα εκτελεστεί.
