Τι είναι ο θυμός;… Ποιοι παράγοντες τον προκαλούν, πώς εκδηλώνεται και πώς τον διαχειριζόμαστε με υγιή τρόπο

Ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό και υγιές συναίσθημα που μας λέει ότι… κάτι δεν πάει καλά. Ανάλογα με τον τρόπο που θα τον διαχειριστούμε μπορεί να γίνει πολύ δημιουργικός, π.χ. «θυμώνω που δεν καλύπτεις τις ανάγκες μου και μαθαίνω πώς μπορώ να τις καλύπτω εγώ» ή καταστροφικός, όταν ο τρόπος έκφρασής του μπορεί να οδηγήσει σε οδυνηρά αποτελέσματα για την υγεία και τις σχέσεις μας. Είναι μια φυσική απάντηση σε υποτιθέμενη απειλή, όπου ο οργανισμός μας εκκρίνει αδρεναλίνη για να μπορέσει να είναι σε εγρήγορση και να αμυνθεί.

Μία πρωτόγονη κατάσταση όπου σφίγγονται οι μύες και αυξάνεται η αρτηριακή πίεση και οι καρδιακοί παλμοί μας. Οι αισθήσεις γίνονται πιο ευαίσθητες, το πρόσωπό μας κοκκινίζει. Παρ’ όλες ωστόσο τις σωματικές αντιδράσεις, ο θυμός γίνεται πρόβλημα μόνο όταν δεν μπορούμε να τον διαχειριστούμε με υγιή τρόπο.

Τελικά δεν είναι «κακό» να θυμώνω;

■ Οχι. Ισα-ίσα, όπως ανέφερα και παραπάνω, ο θυμός είναι ένα σημάδι ότι… κάτι δεν πάει καλά. Αρα, μπορεί να με κινητοποιήσει να δω με τι θυμώνω και να γίνω πιο δημιουργικός και θετικός άνθρωπος.

Με τι θυμώνουμε;

Η προσωπική μας ιστορία τροφοδοτεί τις θυμώδεις αντιδράσεις μας.

■ Υπάρχουν πολλά καθημερινά ερεθίσματα που θα μπορούσαν να μας κάνουν να θυμώσουμε και να χάσουμε την υπομονή μας αισθανόμενοι ότι… δεν ακουγόμαστε, δεν αναγνωρίζεται αυτό που κάνουμε σε προσωπικό, οικογενειακό, συντροφικό, κοινωνικό ή και επαγγελματικό επίπεδο, δεν μας σέβονται, μας χειρίζονται, μας αδικούν κ.λπ.

■ Παρελθοντικά βιώματα που έχουν δημιουργήσει τραυματικές εμπειρίες, ανοιχτοί λογαριασμοί κ.λπ. είναι πιθανό να πυροδοτήσουν τον θυμό μας.

■ Ο θυμός είναι ένα από τα στάδια του πένθους, όπου θυμώνουμε με την απώλεια και το γκρέμισμα των ονείρων και της ζωής μας όπως την ξέραμε μέχρι τώρα (π.χ. θάνατος, χωρισμός, απώλεια φιλίας, εργασίας…).

■ Ψυχικές διαταραχές, όπως κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, χρήση τοξικών ουσιών.

■ Νευρολογικές διαταραχές, επιληψία, νόσος του Αλτσχάιμερ.

■ Αλλαγές στη χημεία του εγκεφάλου ή υποκείμενες ιατρικές καταστάσεις, καρδιακές, μεταβολικές, ενδοκρινικές διαταραχές, π.χ. υπερθυρεοειδισμός

■ Αυτοάνοσα νοσήματα.

■ Χρήση συγκεκριμένων φαρμάκων

Πώς μπορώ να διαχειριστώ τον θυμό μου;

■ Να μάθω να τον εκφράζω – ίσως όχι εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή αν νιώθω ότι θα έχω έντονο ξέσπασμα, αλλά όταν ηρεμήσω.

■ Να μάθω να τον συγκρατώ και να τον μετατρέπω σε μία πιο εποικοδομητική συμπεριφορά. Χρειάζεται όμως προσοχή να μην τον στρέψω προς τα μέσα ή να μην του δώσω μία παθητική-επιθετική έκφραση.

■ Να μάθω να τον ελέγχω και να ηρεμώ αφήνοντας τα αρνητικά συναισθήματα της στιγμής να «εξατμιστούν».

■ Να μιλήσω με σαφή τρόπο και άμεσα για το τι με ενοχλεί, χωρίς να κατηγορώ τους άλλους ή να χρησιμοποιώ βαρύγδουπες εκφράσεις για να τους πληγώσω.

Μπορεί ο θυμός να βλάψει την υγεία μου;

Εξαρτάται από το είδος του θυμού, την έντασή του και τον τρόπο διαχείρισης. Ναι, ο θυμός μπορεί να βλάψει όχι μόνο τη δική μου υγεία, αλλά και των άλλων, αν π.χ. χάσω τον έλεγχο και έχω βίαια ξεσπάσματα, με αποτέλεσμα να χτυπήσω, να τρακάρω αν οδηγώ, να χάσω την ισορροπία μου και να πέσω, να εμπλακώ σε καβγάδες, να χτυπήσω κάποιον και να του προξενήσω σοβαρές βλάβες κ.λπ.

Πώς μπορεί να με βοηθήσει ο ειδικός;

Η βοήθεια ειδικού είναι χρήσιμη καθώς μπορεί να με μάθει να διαχειρίζομαι και να ελέγχω τον θυμό μου και τα ξεσπάσματά μου. Ως αποτέλεσμα θα νιώθω μεγαλύτερη ηρεμία αλλά και ικανοποίηση μέσα μου εφόσον δεν θα λέω και δεν θα κάνω πράγματα για τα οποία μπορεί να μετανιώσω μετά από λίγο, αλλά και δεν θα κινδυνεύει η σωματική και ψυχική υγεία μου – η δική μου, αλλά και όσων βρίσκονται γύρω μου. Ακόμη, θα μπορώ να απολαμβάνω πιο ζεστές διαπροσωπικές και ερωτικές σχέσεις.