Το ήπαρ ή συκώτι είναι ένα ζωτικό όργανο που διαθέτουν τα σπονδυλωτά, καθώς και κάποια άλλα ζώα. Έχει ένα ευρύ φάσμα λειτουργιών στο οποίο περιλαμβάνεται η αποτοξίνωση, η σύνθεση πρωτεϊνών και η παραγωγή βιοχημικών ουσιών απαραίτητων για την πέψη των τροφών. Το ήπαρ είναι απαραίτητο για τη ζωή. Επί του παρόντος δεν έχει ανευρεθεί τρόπος αντιστάθμισης των λειτουργιών του, σε περίπτωση πλήρους απουσίας του σε βάθος χρόνου, παρόλο που η αιμοκάθαρση ήπατος μπορεί να συνεισφέρει για ένα μικρό διάστημα.
Το όργανο αυτό παίζει κυρίαρχο ρόλο στο μεταβολισμό και επιτελεί πολλές λειτουργίες του οργανισμού, μεταξύ άλλων την αποθήκευση γλυκογόνου, καταστροφή ερυθροκυττάρων, σύνθεση των πρωτεϊνών του πλάσματος, παραγωγή ορμονών και απομάκρυνση των τοξικών ουσιών από το σώμα, είτε είναι εξωγενείς είτε είναι παράγωγα του μεταβολισμού. Βρίσκεται κάτω από το διάφραγμα, στο δεξιό και άνω μέρος της κοιλίας, που ονομάζεται δεξιό υποχόνδριο, και επεκτείνεται και στο κεντρικό και άνω μέρος της κοιλιάς, που ονομάζεται επιγάστριο. Παράγει τη χολή, ένα αλκαλικό μίγμα, που αποδομεί μικρά και περίπλοκα μόρια, πολλά από τα οποία είναι αναγκαία για τις φυσιολογικές ζωτικές λειτουργίες.
Όταν αισθανόμαστε πόνο ψηλά στην κοιλιά είναι δύσκολο να εντοπίσουμε από ποιο ακριβώς όργανο προέρχεται, καθώς το συκώτι βρίσκεται κοντά στο στομάχι, το σπλήνα, τη χοληδόχο κύστη και το πάγκρεας.
Βασική λειτουργία του ήπατος είναι να φιλτράρει το αίμα από το γαστρεντερικό σωλήνα πριν το διοχετεύσει στο υπόλοιπο σώμα. Επίσης, συμβάλλει στην απομάκρυνση τοξικών ουσιών και στο μεταβολισμό των φαρμάκων.
Οι υποδοχείς πόνου του ήπατος βρίσκονται κατά κύριο λόγο στην επιφάνειά του. Ο πόνος από το συκώτι γίνεται συνήθως αισθητός στο ανώτερο δεξί τμήμα της κοιλιακής χώρας, κάτω από τα πλευρά.
Σχεδόν πάντα είναι αποτέλεσμα οιδήματος ή διόγκωσης του ήπατος, οξείας φλεγμονής, διαστολής της επιφάνειας του ήπατος ή τραυματισμού που οδηγεί στην αυξημένη πίεση στο εξωτερικό περίβλημα του ήπατος.
Πού μπορεί να οφείλεται ο πόνος στο συκώτι
1. Αλκοολική νόσος του ήπατος
Η πάθηση είναι ευρύτερα γνωστή ως κίρρωση του ήπατος. Εξελίσσεται σταδιακά λόγω της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ.
2. Πρωτοπαθής καρκίνος του ήπατος
Είναι αποτέλεσμα της μη φυσιολογικής ανάπτυξης των κυττάρων του ήπατος. Ο όρος πρωτοπαθής σημαίνει ότι ο καρκίνος ξεκίνησε από το ίδιο το συκώτι και δεν είναι αποτέλεσμα μετάστασης.
3. Κύστη στο συκώτι
Πρόκειται για ένα μικρό σάκο –σαν φούσκα– με λεπτό τοίχωμα και γεμάτο με υγρό. Δεν αποτελεί κίνδυνο για την υγεία και αντιμετωπίζεται με τη φαρμακευτική αγωγή.
4. Λιπώδης νόσος του ήπατος
Η επίσημη διάγνωση προκύπτει όταν τα επίπεδα λίπους στο συκώτι ξεπερνούν το 10%. Η πάθηση είναι συνήθως κληρονομική και είναι συχνή σε υπέρβαρα/παχύσαρκα άτομα.
5. Ηπατική ίνωση
Είναι το τελευταίο στάδιο της κίρρωσης του ήπατος. Χαρακτηρίζεται από το σχηματισμό ινώδους ιστού, ουλώδους ιστού και όζων στο συκώτι, με αποτέλεσμα να παρεμποδίζεται η φυσιολογική ροή του αίματος.
6. Ηπατίτιδα
Πρόκειται για φλεγμονή στο συκώτι που έχει σαν αποτέλεσμα την καταστροφή των κυττάρων. Οφείλεται κατά κύριο λόγο σε λοίμωξη από ιό.
.
