- Το πρώτο στάδιο – Παιδιά ηλικίας 10 έως 13 ετών
- Το δεύτερο στάδιο – Παιδιά ηλικίας 14 έως 17 ετών
- Το τρίτο στάδιο – Παιδιά ηλικίας 18-21 ετών
Η εφηβεία είναι μία μεταβατική περίοδος από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση. Ο έφηβος βιώνει μεγάλες αλλαγές -σωματικές, κοινωνικές και συναισθηματικές- για αυτό και είναι σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν τι να περιμένουν ώστε να βοηθήσουν όσο μπορούν το παιδί να τις διαχειριστεί.
Τα στάδια της εφηβεία
Το πρώτο στάδιο – Παιδιά ηλικίας 10 έως 13 ετών
Το στάδιο αυτό περιλαμβάνει και τα χρόνια της προεφηβείας. Oι αλλαγές στο σώμα του παιδιού είναι εμφανείς και μεταξύ αυτών η τριχοφυΐα σε διάφορα σημεία του σώματος και η ανάπτυξη του μαστού στα κορίτσια και των όρχεων στα αγόρια, αντίστοιχα. Οι σωματικές αλλαγές είθισται να συμβαίνουν πρώτα στα κορίτσια, ακόμα και ένα με δύο χρόνια νωρίτερα σε σχέση με τα αγόρια. Η πρώτη περίοδος έρχεται κατά μέσο όρο στην ηλικία των δώδεκα ετών, περίπου δύο με τρία χρόνια αφού έχει ξεκινήσει η ανάπτυξη του μαστού.
Βλέποντας το σώμα του να αλλάζει το παιδί είναι λογικό να νιώθει περιέργεια και άγχος, ιδιαίτερα εάν δεν ξέρει τι να περιμένει ή τι θεωρείται αναμενόμενο και φυσιολογικό.
Όσον αφορά την ψυχολογία και την συμπεριφορά των παιδιών σε αυτήν την ηλικία, συχνά παρουσιάζουν έναν εγωκεντρισμό, ενώ ιδιαίτερα έντονη είναι η ανάγκη τους για ιδιωτικότητα. Αναζητούν τρόπους να γίνουν πιο ανεξάρτητοι και τους ενδιαφέρει η γνώμη των συνομηλίκων τους.
Το δεύτερο στάδιο – Παιδιά ηλικίας 14 έως 17 ετών
Οι σωματικές αλλαγές συνεχίζονται, ιδιαίτερα για τα αγόρια. Η φωνή τους γίνεται πιο βαριά, παίρνουν ακόμα περισσότερο ύψος και αυξάνεται η τριχοφυΐα τους. Στα κορίτσια μέχρι και το 17ο έτος, οι αλλαγές που σχετίζονται με το σώμα τους έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί. Πολλά παιδιά παρουσιάζουν εφηβική ακμή.
Σε συναισθηματικό επίπεδο τα παιδιά αυτής της ηλικίας ξεκινούν να ανακαλύπτουν την σεξουαλικότητά τους πιο έντονα και έχουν τις πρώτες τους ρομαντικές σχέσεις. Επιδιώκουν να περνούν περισσότερο χρόνο με τους φίλους τους παρά με την οικογένειά τους και η προσπάθειά τους να ανεξαρτητοποιηθούν ακόμα περισσότερο οδηγεί συχνά σε συγκρούσεις με τους γονείς.
Επίσης, ενδιαφέρονται ακόμα περισσότερο για την εμφάνισή τους και επηρεάζονται πολύ από τους συνομήλικούς τους.
Ο εγκέφαλος συνεχίζει να αναπτύσσεται και να ωριμάζει σε αυτό το στάδιο, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν αρκετές διαφορές στο πώς σκέφτεται ένας έφηβος αυτής της ηλικίας σε σχέση με έναν ενήλικα. Αυτό οφείλεται στο ότι οι μετωπιαίοι λοβοί είναι οι τελευταίες περιοχές του εγκεφάλου που ωριμάζουν, μάλιστα η ανάπτυξή τους ολοκληρώνεται όταν ένα άτομο φτάσει στην ηλικία των 20 ετών. Οι μετωπιαίοι λοβοί παίζουν σημαντικό ρόλο στο συντονισμό της λήψης περίπλοκων αποφάσεων, στον έλεγχο των παρορμήσεων και στην ικανότητα εξέτασης πολλαπλών επιλογών και συνεπειών.
Το τρίτο στάδιο – Παιδιά ηλικίας 18-21 ετών
Το στάδιο αυτό περιλαμβάνει και τα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης. Σε αυτήν την ηλικία έχει ολοκληρωθεί η σωματική ανάπτυξη και παρατηρείται μεγαλύτερη αυτοσυγκράτηση, καλύτερη διαχείριση των προβλημάτων και κριτική σκέψη. Οι διαπροσωπικές σχέσεις με φίλους γίνονται πιο σταθερές και τα παιδιά ανεξαρτητοποιούνται ακόμα περισσότερο από τα μέλη της οικογένειας, συναισθηματικά αλλά και φυσικά. Έχουν τις δικές τους αξίες, θέτουν στόχους και παίρνουν αποφάσεις για να τους υλοποιήσουν.
Πηγή: healthychildren.org
