Η ατοπική δερματίτιδα ή έκζεμα είναι μια πολύ συχνή πάθηση του δέρματος βρεφών και παιδιών.
Χαρακτηρίζεται από έντονη ερυθρότητα, ξηρότητα και κνησμό (φαγούρα), επηρεάζοντας συχνά την ποιότητα ζωής και ύπνου τόσο των ίδιων όσο και των γονιών τους.
Αν για παράδειγμα το δέρμα παρουσιάζει έντονη ερυθρότητα, είναι υγρό, αναβλύζει υγρό από την επιφάνειά του και σχηματίζει ενδεχομένως μικρά εξογκώματα γεμάτα υγρό, τότε λέγεται ότι παρουσιάζει έκζεμα. Αν το έκζεμα, γίνει χρόνιο, το δέρμα ξηραίνεται καΙ γίνεται λεπιοειδές με τραχιές γραμμώσεις.
Τι είναι το παιδικό έκζεμα;
Σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας το παιδικό έκζεμα είναι μία χρόνια κνησμώδης δερματοπάθεια. Είναι πολύ συχνή στα παιδιά και συχνά επηρεάζει την ποιότητα ζωής αυτών , αλλά και των οικογενειών τους. Η πορεία της διαλάθει με εξάρσεις και υφέσεις. Συσχετίζεται και με τα άλλα ατοπικά νοσήματα και συνήθως αποτελεί την πρώτη έκφραση της «ατοπικής πορείας».
Χαρακτηριστικό της ατοπικής δερματίτιδας είναι ο κνησμός. Συνυπάρχει ξηροδερμία και ερυθηματοβλατιδώδεις βλάβες. Πολλές φορές εξαιτίας του κνησμού παρατηρούνται δρυφάδες, ή οι βλάβες «ανοίγουν» και βγαίνει υγρό από αυτές ( ορορροή). Σε χρόνιες βλάβες παρατηρείται και ληχεινοποίηση.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται σε περιπτώσεις που υπάρχουν στις βλάβες κρούστες ή φυσαλίδες. Αυτά αποτελούν σήματα κινδύνου για επιπλοκές, όπως επιμόλυνση από βακτήρια ή ιούς( π.χ. έρπητα). Πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα από αλλεργιολόγο γιατί η έκβασή τους μπορεί να είναι επικίνδυνη.
Πολύ συχνά στην οικογένεια υπάρχουν και άλλα άτομα με ατοπική δερματίτιδα. Σύμφωνα με στοιχεία της Β’ Παιδιατριακής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών – Μονάδα Αλλεργιολογίας, τα παιδιά με ατοπική δερματίτιδα έχουν υψηλότερη πιθανότητα να παρουσιάσουν τροφικές αλλεργίες, ειδικά κατά την εισαγωγή των στερεών τροφών στη δίαιτά τους.
Αργότερα στη σχολική ηλικία, η πιθανότητα εμφάνισης αναπνευστικού τύπου αλλεργίας (αλλεργική ρινίτιδα ή/και άσθμα) είναι επίσης αυξημένη στα παιδιά με ΑΔ. Καθοριστικό ρόλο στη μείωση των παραπάνω πιθανοτήτων παίζει η προσκόλληση στο πλάνο αντιμετώπισης της ΑΔ που δίνει ο αλλεργιολόγος.
Στα πλαίσια αυτά, σημαντικό είναι να γίνεται αποφυγή των ερεθιστικών υλικών (αρωμάτων, χημικών κ.ά.), κατάλληλη εντατική περιποίηση με ενυδάτωση και χρήση αντιφλεγμονώδους τοπικής θεραπείας (συνήθως με κορτιζονούχες κρέμες ή μίγματα) όποτε χρειάζεται.
Η ατοπική δερματίτιδα χειροτερεύει το χειμώνα
Όπως ο ξηρός κρύος αέρας μπορεί να κάνει τα χείλη μας να «σκάσουν», έτσι επηρεάζεται και το δέρμα των παιδιών με έκζεμα. Ουσιαστικά οι απότομες μεταβολές της θερμοκρασίας του χειμώνα αποτελούν κύριο παράγοντα απώλειας ελέγχου της ΑΔ. Για το λόγο αυτό, η ενυδάτωση πρέπει να είναι εντατικότερη, πιο επίμονη και να χρησιμοποιούνται αλοιφές ή βάλσαμα πιο «πλούσια», πιο παχύρρευστα σε σχέση με το καλοκαίρι καθώς αυτά φυλάσσουν την υγρασία στο δέρμα με αποτελεσματικότερο τρόπο.
