Το λίκνο της ανθρωπότητας ίσως δεν ήταν η ανατολική Αφρική όπως πιστεύουν ευρέως οι παλαιοντολόγοι: ανασκαφές στην περιοχή Τζεμπέλ Ιρχούντ του Μαρόκου έφεραν στο φως τα αρχαιότερα απολιθώματα του Homo sapiens, ηλικίας περίπου 300.000 ετών. Τα απολιθώματα είναι κατά τουλάχιστον 100.000 χρόνια παλαιότερα από τα αρχαιότερα που είχαν αποδοθεί μέχρι σήμερα στον Homo sapiens, τα οποία προέρχονταν από την περιοχή Όμο Κιμπίς της Αιθιοπίας στα ανατολικά της ηπείρου και χρονολογούνταν στα περίπου 195.000 έτη.
Τα ευρήματα παρουσιάζονται σε δύο δημοσιεύσεις στο περιοδικό Nature (διαθέσιμες εδώ και εδώ). Στην πρώτη συμμετέχει η διακεκριμένη ελληνίδα παλαιοανθρωπολόγος Κατερίνα Χαρβάτη του Κέντρου Σέκενμπεργκ για την Ανθρώπινη Εξέλιξη και το Παλαιοπεριβάλλον του γερμανικού Πανεπιστημίου του Τίμπιγκεν. Έως τώρα αποτελούσε αντικείμενο διαμάχης κατά πόσο ο σύγχρονος ανατομικά άνθρωπος «αναδύθηκε» γρήγορα πριν από περίπου 200.000 χρόνια στην Ανατολική Αφρική, ή η εξέλιξή του από τον Homo heidelbergensis ή τον Homo rhodesiensis υπήρξε μια σταδιακή διαδικασία που ξεκίνησε πολύ παλαιότερα, ίσως και προ 400.000 ετών. Η νέα ανακάλυψη δείχνει ότι κατά πάσα πιθανότητα συνέβη το δεύτερο.
Τα πρώτα απολιθώματα στο Τζεμπέλ Ιρχούντ του Μαρόκου είχαν βρεθεί τη δεκαετία του 1960, είχαν χρονολογηθεί πριν από 40.000 χρόνια και είχαν αποδοθεί σε μια αφρικανική μορφή Νεάντερταλ, κάτι που αργότερα αμφισβητήθηκε. Οι νέες ανασκαφές στην περιοχή έφεραν στο φως 16 πρόσθετα ανθρώπινα απολιθώματα από τουλάχιστον πέντε άτομα, μεταξύ των οποίων είναι ένα μερικά διατηρημένο κρανίο και μία κάτω γνάθος.
Παράλληλα, βρέθηκαν λίθινα εργαλεία και οστά ζώων, ιδίως από γαζέλες, καθώς επίσης από ζέβρες, βούβαλους, γκνου (είδος αντιλόπης), λαγούς, χελώνες, ακανθόχοιρους, φίδια, ίσως ακόμη και αβγά στρουθοκαμήλων, κάτι που αποκαλύπτει το μάλλον πλούσιο μενού των προγόνων μας. Η ανάλυση ορισμένων οστών ζώων τα χρονολόγησε στα 337.000 με 374.000 χρόνια. Η χρονολόγηση των ανθρώπινων απολιθωμάτων με την μέθοδο της θερμοφωταύγειας δίνει μια ηλικία 315.000 ετών με περιθώριο σφάλματος 34.000 ετών. Η ανατομική ανάλυση των ίδιων ευρημάτων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για τους «πρώτους» του είδους μας, δηλαδή για την αρχαιότερη γνωστή μορφή Homo sapiens.
Αυτό μεταξύ άλλων σημαίνει, ότι η εξελικτική ανάπτυξη των προγόνων μας δεν είχε περιορισθεί στην υπο-σαχάρια Αφρική, αλλά πιθανότατα απλωνόταν σε όλη την «μαύρη» ήπειρο. Όπως είπε ο Ιμπλέν, «νομίζαμε ότι υπήρχε ένα λίκνο της ανθρωπότητας πριν από 200.000 χρόνια στην Ανατολική Αφρική, όμως τα νέα ευρήματα αποκαλύπτουν ότι ο Homo sapiens εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την ήπειρο της Αφρικής πριν από περίπου 300.000 χρόνια. Πολύ πριν γίνει η έξοδος του Homo sapiens από την Αφρική για άλλα μέρη, υπήρξε η ευρεία διασπορά του εντός της Αφρικής».
Παραμένει πάντως ακόμη ζητούμενο ο ακριβής τόπος και χρόνος εμφάνισης του πρώτου Homo sapiens, στο πλαίσιο του ευρύτερου γένους Homo. Συνεπώς η αναζήτηση για την κοιτίδα της ανθρωπότητας συνεχίζεται.
πηγή: in.gr & http://perierga.gr/2017/06/ta-arxaiotera-apolithomata-toy-homo-sapiens-sto-maroko/
