Ένας απαραίτητος οδηγός για όλους.
Ενώ το κοινό κρυολόγημα και ο Covid-19 μπορεί να προκαλέσουν παρόμοια συμπτώματα, πρόκειται, όπως όλοι έχουμε καταλαβει, για πάρα πολύ διαφορετικές καταστάσεις. Για παράδειγμα, ένα από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα του Covid-19 είναι o πυρετός, ο οποίος σπανίζει στις περιπτώσεις του κρυολογήματος. Επίσης, ο Covid-19 προκαλεί μεγαλύτερη ποικιλία συμπτωμάτων από τα κρυολογήματα και έχει υψηλότερο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών.
Εάν ένα άτομο υποψιάζεται ότι μπορεί να έχει τα συμπτώματα του Covid-19, θα πρέπει να αυτο-απομονωθεί και να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με έναν γιατρό για συμβουλές.
Ας δούμε τώρα τις διαφορές μεταξύ των συμπτωμάτων του κοινού κρυολογήματος και του Covid-19, καθώς και άλλες διαφορές που αφορούν στο τρόπο μετάδοσης, στις διαθέσιμες θεραπείες και στις πιθανές επιπλοκές.
Είναι ο Covid-19 παρόμοιος με το κοινό κρυολόγημα;
Τα κρυολογήματα και ο Covid-19 έχουν κάποιες ομοιότητες. Και τα δύο είναι αποτέλεσμα ενός αναπνευστικού ιού, που εξαπλώνεται από άτομο σε άτομο μέσω σταγονιδίων που προέρχονται από τη μύτη και το στόμα. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι είναι διαφορετικά.
Ένα άτομο μπορεί να αναπτύξει Covid-19 ως αποτέλεσμα της μόλυνσης από τον ιό SARS–CoV-2, ο οποίος είναι ένας τύπος κορονοϊού. Υπάρχουν τέσσερις κορονοϊοί που προκαλούν συχνότερα το κοινό κρυολόγημα στον άνθρωπο, αλλά ο Sars–CoV-2, προκαλεί μια διαφορετική ασθένεια.
Σε σύγκριση με τα κρυολογήματα, ο Covid-19:
- έχει μεγαλύτερη πιθανή περίοδο επώασης
- προκαλεί περισσότερα είδη συμπτωμάτων
- έχει υψηλότερο κίνδυνο επιπλοκών και θανάτων
Τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος έναντι αυτών του Covid-19
Το κοινό κρυολόγημα μπορεί να προκαλέσει:
- καταρροή ή βουλωμένη μύτη
- φτέρνισμα
- πονόλαιμο
- μειωμένη αίσθηση της όσφρησης ή της γεύσης
- βήχα
- κούραση
Αυτά τα συμπτώματα μπορεί επίσης να εμφανιστούν σε άτομα με Covid-19. Ωστόσο, ο τελευταίος μπορεί να και προκαλέσει:
- πυρετό
- δυσκολία στην αναπνοή
- ξηρό βήχα
- κόπωση
- πονοκέφαλο
- μυϊκούς πόνους ή πόνους στο σώμα
- απώλεια της όσφρησης ή της γεύσης
- ναυτία
- διάρροια
Πολλά από αυτά τα συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένου του πυρετού, των πόνων στο σώμα και των γαστρεντερικών συμπτωμάτων, είναι ασυνήθιστα σε άτομα με κρυολογήματα. Είναι πιο πιθανό να είναι το αποτέλεσμα του Covid-19 ή άλλης ιογενούς ασθένειας, όπως η κοινώς γνωστή ως γρίπη.
Δεν εμφανίζει όμως ο καθένας που νοσεί με Covid-19 όλα αυτά τα συμπτώματα. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχουν παρόμοια συμπτώματα με ένα κρυολόγημα, χωρίς πυρετό. Άλλοι μπορεί να έχουν μόνο απώλεια της όσφρησης ή της γεύσης ενώ μερικοί μπορεί να μην παρουσιάσουν καθόλου συμπτώματα.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), κάποια άλλα λιγότερο κοινά συμπτώματα του Covid-19 περιλαμβάνουν:
- δερματικά εξανθήματα
- επιπεφυκίτιδα
- ρίγη
- ζαλάδα
- ευερεθιστότητα, άγχος ή κατάθλιψη
- διακεκομμένο ύπνο
Βασικές διαφορές
Εκτός από τα συμπτώματα, ο Covid-19 και τα κρυολογήματα διαφέρουν επίσης και ως προς τον τρόπο εξάπλωσης, τη σοβαρότητα και τη θεραπεία τους.
Μετάδοση
Οι ιοί που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα και τον Covid-19 εξαπλώνονται μέσω επαφής με αναπνευστικά σταγονίδια. Οι άνθρωποι μπορούν να εισπνεύσουν αυτά τα σταγονίδια από κάποιον που φτερνίζεται, βήχει ή συνομιλεί μαζί τους.
Οι ιοί που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα μπορούν να επιβιώσουν σε επιφάνειες, σε αντικείμενα και στα χέρια για περίπου 24 ώρες. Ωστόσο, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών, ο SARS–CoV-2 εξαπλώνεται κυρίως μέσω στενής επαφής με κάποιον που έχει τον ιό.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο SARS–CoV-2 μπορεί να εξαπλωθεί μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων που έχουν γίνει αερομεταφερόμενα. Ο ιός δηλαδή σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να εξαπλωθεί μέσω του αέρα, ακόμη και αν ένα άτομο είναι πάνω από 2 μέτρα μακριά από οποιονδήποτε με τον ιό. Ωστόσο, αυτό είναι λιγότερο συνηθισμένο.
Τα άτομα με Covid-19 τείνουν να παρουσιάζουν συμπτώματα περίπου 5-6 ημέρες μετά τη μόλυνση, αν και μπορεί να χρειαστούν έως και 14 ημέρες. Εν αντιθέσει, τα κρυολογήματα προκαλούν συνήθως συμπτώματα μέσα σε λίγες ημέρες.
Σοβαρότητα
Οι περισσότεροι άνθρωποι που κολλούν κρυολογήματα εμφανίζουν ήπια έως μέτρια συμπτώματα και αναρρώνουν εντός 7-10 ημερών χωρίς νοσοκομειακή περίθαλψη.
Μερικοί μπορεί να αναπτύξουν δευτερογενείς λοιμώξεις, όπως ιγμορίτιδα ή λοίμωξη του αυτιού, τις οποίες οι γιατροί συνήθως αντιμετωπίζουν με αντιβιοτικά. Τα άτομα με ασθενέστερο ανοσοποιητικό σύστημα ενδέχεται να είναι ευάλωτα και σε πιο σοβαρές επιπλοκές, όπως η πνευμονία.
Ωστόσο, οι ανθρώπινοι ρινοϊοί, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τα περισσότερα κρυολογήματα, συνήθως αυτοπεριορίζονται σε κατά τα άλλα υγιείς ενήλικες, που σημαίνει ότι υποχωρούν μόνοι τους χωρίς καμία ειδική μεταχείριση.
Από την άλλη, ο Covid-19 έχει υψηλότερο κίνδυνο πρόκλησης σοβαρών συμπτωμάτων και επιπλοκών από ένα κρυολόγημα. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ:
- το 80% των ατόμων με Covid-19 αναρρώνουν χωρίς νοσοκομειακή περίθαλψη
- το 15% των ατόμων με Covid-19 αρρωσταίνουν σοβαρά και απαιτούν οξυγονοθεραπεία
- περίπου το 5% των ατόμων με Covid-19 αρρωσταίνουν σοβαρά και χρειάζονται εντατική φροντίδα
Πιθανές επιπλοκές του Covid-19 μπορεί να είναι:
- σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας
- σήψη
- θρομβοεμβολή
- βλάβη οργάνων
Μερικοί άνθρωποι μπορεί να παρουσιάσουν επίσης «μακροπρόθεσμο Covid» ή μετά- covidσύνδρομο, που εμφανίζονται όταν τα συμπτώματά τους κρατούν για εβδομάδες ή μήνες.
Θεραπεία
Η θεραπεία του Covid-19 μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τα συμπτώματα ενός ατόμου. Οι γιατροί ενδέχεται να προτείνουν:
- αντιιικά φάρμακα, όπως η ρεμντεσιβίρη
- στεροειδή φάρμακα, όπως δεξαμεθαζόνη
- μονοκλωνικά αντισώματα
Ακόμη, σε εξέλιξη βρίσκονται και κλινικές δοκιμές για άλλες πιθανές θεραπείες, οπότε μπορεί στο μέλλον να προκύψουν και νέες αποτελεσματικές μέθοδοι. Σαφέστατα, τα εμβόλια Covid-19 μπορεί να αποτρέψουν την ασθένεια.
Αναφορικά με το κοινό κρυολόγημα, δεν δίνεται φαρμακευτική αγωγή. Ωστόσο, μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως η ακεταμινοφαίνη και τα αποσυμφορητικά, μπορεί να βοηθήσουν τόσο όσους νοσούν με Covid-19 όσο και όσους έχουν το συνηθισμένο κρυολόγημα.
Πώς μπορεί κανείς να καταλάβει τη διαφορά;
Για τα άτομα με ήπια έως μέτρια συμπτώματα, δεν υπάρχει αξιόπιστος τρόπος για να καταλάβουν αν έχουν κρυολόγημα ή Covid-19 από τα συμπτώματα και μόνο.
Μερικά σημάδια που θα μπορούσαν να υποδείξουν ότι μια ασθένεια είναι Covid-19 και όχι ένα απλό κρύωμα, είναι:
- πυρετός ή ρίγη
- ξηρός βήχας
- δυσκολία στην αναπνοή
Ωστόσο, ένας πυρετός μπορεί επίσης να υποδεικνύει γρίπη, πνευμονία ή άλλη λοίμωξη ή ασθένεια. Ως εκ τούτου, θα ήταν καλύτερο να αναζητηθούν τα ειδικά Covid-19 τεστ αν κάποιος διατηρεί αμφιβολίες.
Τι να κάνεις
Όποιος νομίζει ότι θα μπορούσε να έχει Covid-19, πρέπει να επικοινωνήσει με την τοπική αρχή υγείας ή τον γιατρό του. Ένας γιατρός θα είναι σε θέση να παρέχει συμβουλές σχετικά με το τι πρέπει να κάνει στη συνέχεια, καθώς και να κανονίσει ένα τεστ για Covid-19. Είναι σημαντικό κανείς να μην επισκέπτεται μια ιατρική εγκατάσταση χωρίς να έχει επικοινωνήσει πρώτα μαζί της.
Εάν ένα άτομο έχει συμπτώματα όπως πυρετό, βήχα, απώλεια γεύσης ή οσμής, πρέπει να ακολουθήσει τα παρακάτω:
- διαμονή στο σπίτι
- αυτό-απομόνωση από την υπόλοιπη οικογένεια – συγκατοίκους με χρήση διαφορετικού υπνοδωματίου και μπάνιου, όπου είναι εφικτό
- χρήση μάσκας προσώπου που καλύπτει τη μύτη και το στόμα εάν ζει με άλλους ανθρώπους ή κατοικίδια ζώα
- πλύσιμο των χεριών τακτικά με σαπούνι για 20 δευτερόλεπτα, ιδιαίτερα αν έχει προηγηθεί βήχας, φτέρνισμα, χρήση του μπάνιου ή κατανάλωση τροφής
- καθαρισμός και απολύμανση επιφανειών που οι άνθρωποι αγγίζουν συχνά, όπως λαβές θυρών
- παρακολούθηση των συμπτωμάτων και επικοινωνία με γιατρό εάν επιδεινωθούν
Οι άνθρωποι που έχουν υποκείμενα νοσήματα θα πρέπει να επικοινωνήσουν με έναν γιατρό εάν έχουν οποιοδήποτε σύμπτωμα που θα μπορούσε να υποδεικνύει Covid-19.
Τα άτομα με συμπτώματα κρυολογήματος που είναι αδιάθετα για περισσότερες από 10 ημέρες ή που αντιμετωπίζουν σοβαρά ή ασυνήθιστα συμπτώματα θα πρέπει επίσης να αναζητήσουν ιατρική συμβουλή.
Πότε να ζητήσεις βοήθεια έκτακτης ανάγκης
Ένα άτομο θα πρέπει να ζητήσει επείγουσα ιατρική βοήθεια εάν αναπτύξει οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα:
- δυσκολία στην αναπνοή
- επίμονο πόνο ή πίεση στο στήθος
- σύγχυση
- αδυναμία να μείνει ξύπνιος
- μπλε ή άσπρα χείλη ή πρόσωπο
Θα πρέπει επίσης να επικοινωνήσει με έναν γιατρό σε περίπτωση που τα συμπτώματά του ξαφνικά επιδεινωθούν.
Πρόληψη
Για να αποφευχθεί η μετάδοση του SARS-CoV-2, συνίσταται:
- διατήρηση απόστασης 2 τουλάχιστον μέτρων από άτομα που δεν ζουν στο ίδιο νοικοκυριό
- χρήση μάσκας προσώπου σε δημόσιους χώρους και σε μέρη όπου είναι δύσκολη η φυσική αποστασιοποίηση
- αποφυγή μερών που είναι γεμάτα ή ανεπαρκώς αεριζόμενα
- αποφυγή επαφής με άτομα που είναι αδιάθετα
- πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα τακτικά και χρήση απολυμαντικού χεριών εάν δεν υπάρχει τρεχούμενο νερό
- κάλυψη του στόματος και της μύτης κατά το φτέρνισμα ή το βήξιμο
- αποφυγή αγγίγματος της μύτης, των ματιών και του στόματος
- καθαρισμός και απολύμανση επιφανειών που οι άνθρωποι αγγίζουν συχνά
Σαφέστατα, πολλοί από τους τρόπους που προτείνονται για την αποτροπή εξάπλωσης του SARS–CoV-2, βοηθούν και στην αποτροπή εξάπλωσης των ιών του κρυολογήματος.
www.shape.gr
