Η στοματική υγιεινή σε βρέφη και παιδιά

Η στοματική υγιεινή σε βρέφη και παιδιά

Γράφει η οδοντίατρος
Ράνια Νικολοπούλου

Η στοματική υγιεινή ξεκινά από τη στιγμή που θα εμφανιστεί το πρώτο δόντι στη στοματική κοιλότητα. Απαραίτητη για τον καθαρισμό των δοντιών και τη φροντίδα τους είναι η χρήση πολύ μαλακής οδοντόβουρτσας, η οποία αντικαθίσταται κάθε 3-4 μήνες. Τα δόντια πλένονται τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα, εκ των οποίων η μία πρέπει να γίνεται οπωσδήποτε πριν τον βραδινό ύπνο.

Σχετικά με τη χρήση φθοριούχου οδοντόκρεμας, νεώτερα επιστημονικά δεδομένα ανατρέπουν παλιές αντιλήψεις και πρωτόκολλα στοματικής υγιεινής. Μέχρι πρόσφατα οι περισσότεροι οδοντίατροι συνιστούσαν τη χρήση φθοριούχου οδοντόκρεμας μετά τη συμπλήρωση των 2 ετών, λόγω της πιθανότητας υπερβολικής πρόσληψης φθορίου από τον οργανισμό σε περίπτωση κατάποσής της. Όμως τα αυξανόμενα κρούσματα τερηδόνας σε βρέφη και παιδιά πολύ μικρής ηλικίας καθιστούν πλέον απαραίτητη τη χρήση φθοριούχου οδοντόκρεμας όσο το δυνατόν νωρίτερα, καθώς οι οδοντόκρεμες χωρίς φθόριο δεν παρέχουν καμία προστασία από την τερηδόνα. Έτσι σύμφωνα με τη νέα οδηγία της Αμερικανικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας (ADA), η φθοριούχος οδοντόκρεμα συνιστάται πλέον και για παιδιά κάτω των 2 ετών.

Επομένως από την ηλικία των 6 μηνών μπορεί να γίνει χρήση οδοντόκρεμας με φθόριο σε περιεκτικότητα 500ppm-1000ppm. Επειδή όμως ο κίνδυνος κατάποσης και η πιθανότητα υπερβολικής λήψης φθορίου παραμένει, η ποσότητα της οδοντόκρεμας πρέπει να είναι η ελάχιστη δυνατή, δηλαδή να χρησιμοποιείται ένα πολύ λεπτό επίχρισμα επάνω στην οδοντόβουρτσα. Μετά τη συμπλήρωση των 2 ετών χρησιμοποιείται οδοντόκρεμα με φθόριο σε περιεκτικότητα 1000 ppm και σε ποσότητα ίση με το μέγεθος ενός μπιζελιού.
Όταν το παιδί συμπληρώσει τα 6-7 χρόνια, οπότε και ελέγχει πλήρως την λειτουργία της κατάποσης, μπορεί να χρησιμοποιήσει οδοντόκρεμες ενηλίκων με περιεκτικότητα σε φθόριο 1450 ppm καθώς και φθοριούχο στοματικό διάλυμα. Σε αυτή την ηλικία, που τα παιδιά είναι πιο επιδέξια σε λεπτές και συντονισμένες κινήσεις, μπορεί να ξεκινήσει και ο καθαρισμός ανάμεσα στα δόντια με οδοντικό νήμα ή μεσοδόντιο βουρτσάκι.

Επειδή το φθόριο είναι το πλέον αποτελεσματικό μέσο για την πρόληψη της τερηδόνας, εκτός από τη χρήση φθοριούχου οδοντόκρεμας και στοματικού διαλύματος, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και δισκία φθορίου. Τα τελευταία χορηγούνται με συνταγή και σαφείς οδηγίες ως προς την περιεκτικότητα σε φθόριο και την συχνότητα λήψης. Αποτελούν εξατομικευμένη προληπτική αγωγή την οποία προτείνει ο οδοντίατρος, εφόσον το κρίνει αναγκαίο, ανάλογα με την πιθανότητα εκδήλωσης τερηδόνας, τις διατροφικές συνήθειες και την ηλικία του παιδιού.

Όλα τα παραπάνω έρχεται να συμπληρώσει η τοπική εφαρμογή φθορίου, που γίνεται στο ιατρείο 2-3 φορές το χρόνο. Εδώ χρησιμοποιούνται βερνίκια ή ζελέ με υψηλή περιεκτικότητα σε φθόριο και εφαρμόζονται τοπικά από τον οδοντίατρο με την βοήθεια ειδικών δισκαρίων. Η τοπική φθορίωση γίνεται σε παιδιά άνω των 4-5 ετών ώστε να αποφευχθεί η κατάποση του σκευάσματος και η υπερβολική πρόσληψη φθορίου.

Για να είναι αποτελεσματική η στοματική υγιεινή στα παιδιά, θα πρέπει ασφαλώς να την διδαχτούν από τους γονείς οι οποίοι και θα τα βοηθήσουν ώστε να την εφαρμόσουν σωστά. Στα βρέφη η όλη διαδικασία γίνεται αποκλειστικά από τον γονιό, ο οποίος καθαρίζει με την κατάλληλη για την ηλικία του παιδιού οδοντόβουρτσα, όλες τις οδοντικές επιφάνειες. Καθώς το παιδί μεγαλώνει, αρχίζει και αυτό να χρησιμοποιεί μόνο του την οδοντόβουρτσα, πάντα υπό την επίβλεψη του γονιού, ο οποίος πρέπει να ελέγχει την ποσότητα της οδοντόκρεμας, να προσέχει να μην καταποθεί και βέβαια να φροντίζει ώστε να καθαρίζονται σωστά όλες οι επιφάνειες των δοντιών. Μετά την ηλικία των 6-7, το παιδί μπορεί πια μόνο του να ασκήσει σωστά την στοματική του υγιεινή.

Πρέπει να τονιστεί ότι η εκμάθηση της στοματικής υγιεινής γίνεται, όπως καθετί που μαθαίνει το παιδί, μέσω της μίμησης. Είναι αδύνατο να μάθουμε ένα παιδί να πλένει τα δόντια του, αν πρώτα δεν μας δει να το κάνουμε οι ίδιοι. Η διαδικασία του βουρτσίσματος πρέπει να παρουσιαστεί σαν παιχνίδι στο οποίο συμμετέχουν μικροί και μεγάλοι. Βουρτσίζουμε τα δόντια μας μπροστά στα παιδιά και τους μαθαίνουμε πως είναι κάτι εξίσου σημαντικό και απαραίτητο, όπως το να πλένουν τα χέρια τους, να καθαρίζουν το σώμα τους ή να λούζουν τα μαλλιά τους. Η αντίληψη ότι δεν χρειάζεται τα παιδιά να πλένουν τα δόντια τους παρά μόνο όταν τα αλλάξουν, είναι εντελώς λανθασμένη. Η στοματική κοιλότητα είναι μέρος του σώματός μας και θα πρέπει από πολύ νωρίς να μάθουμε να τη σεβόμαστε, διατηρώντας τη καθαρή και υγιή.

Ράνια Νικολοπούλου
Οδοντίατρος
rannikol@gmail.com

Πηγή:  mommy.gr & http://babyradio.gr/goneis/stomatiki-igiini-se-vrefi-ke-pedia/