Στο μπαλκόνι του κινδύνου, ευδοκιμεί η απόλαυση της ζωής!-Συνομιλούμε με τον Τρικαλινό σκηνοθέτη και ηθοποιό Βασίλη Νανάκη

Εδώ και χρόνια έχει αφήσει το καλλιτεχνικό του αποτύπωμα στα θεατρικά δρώμενα ως ανεξάρτητος δημιουργός σημειώνοντας επιτυχίες που έχουν ξεπεράσει τα όρια του Νομού Τρικάλων, παρουσιάζοντας ποιοτικές δουλειές οι οποίες είναι πάνω από κάθε προσδοκία κι έχει κερδίσει το Τρικαλινό -κι όχι μόνο- κοινό. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι οι παραστάσεις που ανεβάζει  είναι sold out. Ο λόγος για τον Τρικαλινό σκηνοθέτη και ηθοποιό Βασίλη Νανάκη. Σε συνέντευξη που μας παραχώρησε  μας μιλά για την μέχρι τώρα πορεία του στο θεατρικό χώρο, για τη φετινή συμμετοχή του στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα του Θεσσαλικού Θεάτρου με δύο έργα, για την προσωπική ματιά που πρέπει να έχει ο καλλιτέχνης, αλλά και για την αναγκαιότητα να υπερβαίνει κάθε φορά τον εαυτό του όταν βρίσκεται στη σκηνή, ωθώντας τα εκφραστικά του μέσα στο έπακρο «για να έχεις μεγάλες πιθανότητες αυτό που παρουσιάζεις να ενδιαφέρει τον θεατή».

Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη

-Βασίλη, προσδιορίζεσαι ως ανεξάρτητος δημιουργός. Τι ακριβώς σημαίνει αυτό;

-Ανεξάρτητος δημιουργός είναι εκείνος που δεν έχει κάποιο ιδιώτη παραγωγό να τον πατρονάρει και έχει την απόλυτη και αποκλειστική ευθύνη των παραστάσεών του με ότι κάτι τέτοιο συνεπάγεται. Γενικώς δεν επιχορηγούμαι από τον δημοτικό ή κρατικό κορβανά.

-«Το μόνον της ζωής του ταξείδιον» του Γεώργιου Βιζυηνού, «Η ευκαιρία της ζωής της» του Άλαν Μπένετ,  «Μήδεια» του Ευριπίδη, «Μόλλυ Σουήνυ» του Μπράιν Φρίελ, «Γιάλυνος Κόσμος» του Τενεσί Ουίλιαμς… Με ποιο κριτήριο επιλέγεις τα έργα σου;

–Όταν ξεκινάς να διαβάζεις ένα θεατρικό έργο και οι άσπρες σελίδες με τα μαύρα γράμματα γίνονται εικόνες στο μυαλό σου, τότε σημαίνει πως μπορείς να πεις κάτι μέσα από αυτό. Όταν συνεχίζοντας την ανάλυση και εμβαθύνοντας περισσότερο οι εικόνες αυτές γίνονται πιο καθαρές και ολοκληρωμένες, τότε αντιλαμβάνεσαι πως μπορείς να το παρουσιάσεις στη σκηνή.

Υπάρχει βέβαια πάντα και η περίπτωση του κεραυνοβόλου έρωτα. Και φυσικά σημαντικό ρόλο παίζει η ανεύρεση των κατάλληλων συνεργατών- ηθοποιών. Κάνεις θέατρο για να συναντηθείς με ανθρώπους. Αν δεν συναντηθείς, δεν μπορείς να προχωρήσεις στην παράσταση και τα σχέδια μένουν στο συρτάρι.

Υπάρχει ήδη μια προγραμματισμένη παράσταση του έργου «Γυάλινος Κόσμος» το Σάββατο 22 Δεκεμβρίου στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Τρικκαίων

-Φέτος εκπροσωπείς τα Τρίκαλα στο Θεσσαλικό Θέατρο με δυο σκηνοθεσίες. Μίλησέ μου για αυτή τη συνεργασία.

–Είναι μεγάλη χαρά για μένα να συμμετέχω στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα του Θεσσαλικού Θεάτρου που είναι το δεύτερο τη τάξει- μετά το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας- Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο της χώρας και μάλιστα με δυο παραστάσεις. Τα δύο τελευταία χρόνια έχω παρουσιάσει δουλειές μου στο κοινό της Λάρισας και συγκεκριμένα στο Θέατρο Ουήλ σε συνεργασία με την αντιδημαρχία Πολιτισμού του Δήμου Λαρισαίων και τον υπεύθυνο αντιδήμαρχο κ. Σάπκα. Και ακριβώς, επειδή -όπως υποδηλώνει και το όνομά του- το Θεσσαλικό εκπροσωπεί όλη την Θεσσαλική περιφέρεια και όχι μόνο τη Λάρισα, η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια κ. Κυριακή Σπανού, είναι ανοιχτή σε συνεργασίες και σε καλλιτέχνες που έχουν κάτι να πουν. Αυτά ήταν τα κριτήρια και της επιλογής μου.

-Μία ακόμη «δύσκολη δουλειά» σου;

-Αν θέλεις να παρουσιάσεις κάτι καλό, είναι δύσκολο. Αν θέλεις να παρουσιάσεις κάτι πολύ καλό, είναι πολύ δύσκολο. Και αν θέλεις να κάνεις κάτι πάρα πολύ καλό, είναι πάρα πολύ δύσκολο. Η  δυσκολία όμως είναι για τους απέξω. Εμείς, οι άνθρωποι του θεάτρου, αυτή τη δυσκολία την αποκαλούμε ευχαρίστηση και μεγάλη πρόκληση.

Η τέχνη είναι ούτως ή άλλως υπερβατική. Πρέπει να κάνεις την προσωπική σου υπέρβαση, να ωθήσεις τα εκφραστικά σου μέσα στο έπακρο, για να έχεις μεγάλες πιθανότητες αυτό που παρουσιάζεις να ενδιαφέρει τον θεατή. Ο συνειδητοποιημένος θεατής πάει στο θέατρο όχι για να δει μια καθημερινότητα- πραγματικότητα, αλλά για να δει μια μετάλλαξη αυτού του πράγματος. Σήμερα για παράδειγμα το να ζωγραφίσει κάποιος ζωγράφος ένα ρόδι όπως ακριβώς είναι, δεν λέει κάτι. Αλλά το να ζωγραφίσει ένα ρόδι όπως το βλέπουν τα δικά του μάτια, αυτό σίγουρα έχει κάτι να πει. Αυτό ισχύει και στο θέατρο και όχι μόνο. Ο καλλιτέχνης επιβάλλεται να έχει προσωπική ματιά.

-Τα έργα που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα του Θεσσαλικού θα παρουσιαστούν ξανά στα Τρίκαλα;

-Υπάρχει ήδη μια προγραμματισμένη παράσταση του έργου «Γυάλινος Κόσμος» το Σάββατο 22 Δεκεμβρίου στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Τρικκαίων.

-Ποιο είναι το μήνυμα που θέλεις να περάσεις μέσα από τη δουλειά σου;

–Κάθε έργο που παρουσιάζεις έχει και ένα διαφορετικό μήνυμα. Αν και ίσως ισχύει αυτό που έχει πει ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος πως «πάντα κάνεις την ίδια ταινία», υποδηλώνοντας πως ο σκηνοθέτης όσες ταινίες και να γυρίσει πάντα ένα πράγμα λέει.

-Ποιο είναι λοιπόν αυτό στο οποίο εσύ στέκεσαι κάθε φορά με τα έργα που σκηνοθετείς και παίζεις;

–Για μένα σημασία έχει να μη χάσει ο άνθρωπος την ψυχική του υγεία-ταυτότητα- αξιοπρέπεια. Να μην απομακρυνθεί από τα όνειρά του, αλλά να βαδίζει χέρι –χέρι μ’ αυτά.

Βασικό μέλημα στον άνθρωπο και ειδικότερα στον καλλιτέχνη είναι η ισορροπία. Τα θεατρικά έργα δείχνουν ανθρώπους που δεν έχουν ισορροπία. Στο θέατρο όλοι οι μεγάλοι ρόλοι πάσχουν και ο θεατής κάτι παίρνει, κάτι μαθαίνει για τον εαυτό του.  Δεν ανεβαίνει στη σκηνή ρόλος αν δεν έχει κάποιο πρόβλημα. Ο Τσέχοφ έλεγε ότι πρέπει να δείξουμε στους ανθρώπους πόσο ανιαρές είναι οι ζωές τους μήπως και καταλάβουν τι φταίει και μπορέσουν να τις αλλάξουν. Η τέχνη λοιπόν αλλάζει πρώτα τον καλλιτέχνη και αν μπορέσει να αλλάξει και τον θεατή, τότε έχει λόγω ύπαρξης. Και όπως λέει και ο σκηνοθέτης Βασίλης Παπαβασιλείου «στο μπαλκόνι του κινδύνου, ευδοκιμεί η απόλαυση της ζωής.

-Είσαι σκηνοθέτης-ηθοποιός. Τί είναι πιο δύσκολο, να σκηνοθετείς κάποιον άλλο ή να σκηνοθετείς τον εαυτό σου;

-Πρόκειται για δυο διαφορετικά πράγματα. Όσο καλύτερους, δεκτικούς και έτοιμους να ρισκάρουν πράγματα συνεργάτες έχεις, όλα γίνονται πιο εύκολα.  Το να σκηνοθετείς κάποιον άλλο, σημαίνει ότι και οι δυο πλευρές είναι διατεθειμένες να μπουν σε μια διαδικασία εσωτερικού ψαξίματος, επικοινωνίας, συνεργασίας, πέρα και έξω από ωράρια, ένσημα και συνδικαλιστικά παρελκόμενα.

Όσον αφορά στον εαυτό σου, από τη στιγμή που μπορείς να τον παρατηρείς, μπορείς και να τον σκηνοθετήσεις.

-Οι παραστάσεις σου είναι φορμαρισμένες. Φτάνεις στα άκρα της σωματικής και πνευματικής σου δύναμης, δοκιμάζεις τις αντοχές σου;

-Η φόρμα δεν είναι πανάκεια, δεν είναι απαραίτητη. Πάντα εξαρτάται από το πως μπορείς να κοινωνήσεις καλύτερα αυτό που θέλεις και έχεις να πεις. Όταν ανεβαίνεις πάνω στη σκηνή, επειδή το μοναδικό όργανο του ηθοποιού είναι ο ίδιος του εαυτός, αν δεν τον ωθήσεις σε μια υπέρβαση, σε κάποια «άκρα», ο θεατής δεν έχει λόγο να πληρώσει εισιτήριο για να έρθει να σε δει. Δεν έχεις κανέναν ενδιαφέρον για κείνον. Όλοι οι άνθρωποι μπορούν να μιλήσουν, όλοι μπορούν να κινηθούν, αλλά ελάχιστοι μπορούν να κάνουν θέατρο.

-Πως προέκυψε η συμμετοχή σου στο Φεστιβάλ Ελληνικού Έργου Eliart, όπου απέσπασες το 1^ο βραβείο καλύτερης παράστασης με «Το μόνον της ζωής του ταξείδιον» του Βιζυηνού τον Οκτώβριο του 2011;

-Στο συγκεκριμένο φεστιβάλ η κριτική επιτροπή- η οποία αποτελούνταν από τους Δημήτρη Πιατά, Μάρω Κοντού, Ανέτα Παπαθανασίου, Χρύσα Σπηλιώτη και Τιτίκα Βλαχοπούλου- με επέλεξε παμψηφεί και μου απέδωσε με χαρά το πρώτο βραβείο γιατί, όπως τα ίδια τα μέλη της είπαν, δεν υπήρχε άλλη παράσταση ανταγωνιστική σε τόσο υψηλό επίπεδο. «Το μόνον της ζωής του ταξείδιον» είναι μια δουλειά στην οποία κατά καιρούς επανέρχομαι και την ξαναπαίζω γιατί έχει αγαπηθεί πάρα πολύ από το κοινό που δείχνει να την απολαμβάνει, αλλά και οι κριτικές είναι πολύ θετικές.

-Έχεις σπουδάσει στη δραματική σχολή  EcoleFlorent  στο Παρίσι, με δάσκαλο τον MauriceAttias. Στην Αθήνα έχεις συνεργαστεί στο θέατρο και τον κινηματογράφο με τους Γιάννη Ρήγα, Παντελή Βούλγαρη, Ασπασία Κυρίμη, Άρη Ρέτσο, Γιάννη Σαπάκο, Σοφία Παπαχρήστου, Στέφανο Τζιβόπουλο, Frederic L’ Epee, κ.α. Ήταν επιλογή σου να εγκατασταθείς και να δημιουργείς στην επαρχία;

–Δεν κινούμαι ποτέ από τις επιλογές. Σχεδόν πάντα κινούμαι από ανάγκη. Μη έχοντας την οικονομική δυνατότητα να νοικιάσω θέατρο στην Αθήνα για να δείξω τη δουλειά μου, ήρθα στα Τρίκαλα και συναντήθηκα με την κ. Κάκλα, την τότε αντιδήμαρχο Πολιτισμού του Δήμου Τρικκαίων, η οποία μου παραχώρησε τον πρώτο όροφο στον Μύλο του Ματσόπουλου και το μετέτρεψα σε θέατρο παρουσιάζοντας για έναν μήνα το έργο του Βιζυηνού με όλες τις παραστάσεις να είναι sold out. Και αυτή ήταν η αρχή  στην πόλη της καταγωγής μου.

Για μένα σημασία έχει να μη χάσει ο άνθρωπος την ψυχική του υγεία-ταυτότητα- αξιοπρέπεια. Να μην απομακρυνθεί από τα όνειρά του, αλλά να βαδίζει χέρι –χέρι μ’ αυτά

-Η επαρχία δίνει την ευκαιρία σε έναν καλλιτέχνη να ξεδιπλώσει το ταλέντο του και να αναδειχθεί;

-Συνήθως όχι, γιατί όπου δεν υπάρχει χορτάρι, δεν υπάρχουν και άλογα. Είναι πολύ δύσκολο σε έναν μικρό τόπο να βρεις συνεργάτες και να μπορείς να ανανεώνεσαι και να τους ανανεώνεις. Αλλά τα τελευταία χρόνια έχουν κινηθεί πολλοί άνθρωποι προς την περιφέρεια. Πολλοί συνάδελφοί μου εγκατέλειψαν την Αθήνα και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να γίνει μια ανακατανομή, πράγμα θετικό για τον χώρο. Έτσι λοιπόν σήμερα, σε σχέση με αυτό που συνέβαινε πριν δέκα χρόνια, τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα στην περιφέρεια και εκτιμώ πως θα βελτιωθούν ακόμη περισσότερο.

-Οι Τρικαλινοί έχουν αγκαλιάσει τη δουλειά σου με θέρμη;

–Είναι αλήθεια ότι από την πρώτη στιγμή το θεατρόφιλο κοινό των Τρικάλων παρακολουθεί τις δουλειές μου και με στηρίζει με κάθε τρόπο. Δεν θεωρώ όμως πως ο θεατής είναι δεδομένος για κανέναν. Όλα εξαρτώνται από το έργο που ανεβάζεις και αυτό που έχεις να πεις. Όταν σκηνοθετώ και όταν παίζω δεν το κάνω έχοντας στο μυαλό μου τα Τρίκαλα, αλλά κάνω αυτό που θέλω, αυτό που ονειρεύομαι. Τυχαίνει να ξεκινάει από την πόλη μου και αν μπορέσει να φτάσει πολύ πιο μακριά, ακόμη καλύτερα.

Βιογραφικό σημείωμα

Ο Βασίλης Νανάκης αποφοίτησε από τη Σχολή Δραματικής Τέχνης Ecole Florent στο Παρίσι. Στην Αθήνα με το Θεατρικό Οργανισμό «Εστία» και σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα έπαιξε στα έργα «Ο Σαίξπηρ όπως μας αρέσει», «Η δεσποινίς Έλζε» του Άρθουρ Σνίτσλερ, και «Τσεχωφιάδα». Το 1996 ίδρυσε με την Άσπα Κυρίμη και τον Νίκο Σταματιάδη το Θεατρικό Οργανισμό «Μέτοικοι» και έγραψε το πρώτο του θεατρικό έργο «Τρία Χρόνια Σαββατοκύριακο» που παίχτηκε στο STUDIO ILISIA σε σκηνοθεσία Άσπας Κυρίμη, ερμηνεύοντας τον έναν από τους τέσσερις πρωταγωνιστικούς ρόλους.

Το 2003 ολοκλήρωσε το δεύτερο θεατρικό του έργο «Κλώνοι αρίστων».

Τα τελευταία χρόνια είχε τις παρακάτω πρωταγωνιστικές συμμετοχές στο Θέατρο και στο Σινεμά:

-Στην παράσταση  «Το τάβλι» του Δ. Κεχαϊδη σε σκηνοθεσία Άρη Ρέτσου (2010)
– Στην ταινία «Ψυχή βαθιά» του Παντελή Βούλγαρη (2008)
– Στην ταινία «Μπιλόμπα» της Σοφίας Παπαχρήστου (Βραβείο κοινού Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 2007)
-Στην ταινία «Καλλιόπη» σε σκηνοθεσία Άρη Ρέτσου (2015)
-Στην ταινία μικρού μήκους «Lost Monument» του Στέφανου Τσιβόπουλου (2007)
-Στην παράσταση «Μόλλυ Σουήνυ» του Μπράιαν Φρίελ, όπου σκηνοθέτησε και κράτησε έναν από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους (2013)
-Το 2011 σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε στο «Το μόνον της ζωής του ταξείδιον» του Γ. Βιζυηνού και  πήρε το 1ο βραβείο καλύτερης παράστασης στο φεστιβάλ ελληνικού θεάτρου στην Αθήνα, στο θέατρο Εliart στο Βοτανικό. To 2017 σκηνοθέτησε το μονόλογο του Άλαν Μπέννετ «Η ευκαιρία της ζωής της».

Είναι δάσκαλος του Tai – Chi τα τελευταία πέντε χρόνια, έχοντας μαθητεύσει με τους Κινέζους δασκάλους Tang Toung Win στην Αθήνα και στο Παρίσι με τον Dr JIAN Liujun.