Για πάντα… Ο Σταμάτης Σουφλέρης υπογράφει ένα σαγηνευτικό χρονικό περιπλάνησης και ταξιδιών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, μέσα σε μια πραγματικότητα που μεταβάλλεται διαρκώς, από την ανεμελιά της δεκαετίας του ’80 μέχρι την εξέλιξη και την ωρίμανση της δεκαετίας του 2000, αλλά κυρίως στα κατάβαθα της ανθρώπινης ψυχής και των πιο κρυφών και ανεκπλήρωτων πόθων της. Η συζήτηση που είχα μαζί του με αφορμή το βιβλίο του με τίτλο «Για πάντα» (άνεμος εκδοτική) ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Κρατάω φράσεις του με τις οποίες σίγουρα συμφωνώ όπως ότι «Τη ζωή μας τη ζούμε σαν ερασιτέχνες;» και πως «η μεγάλη δυσκολία είναι να αποστάξουμε την ουσία της ζωής»… Πως θα μπορούσα άλλωστε να διαφωνήσω με μία τέτοια τοποθέτηση;
Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη–Για πάντα… κ. Σουφλέρη, μπορείτε να μου μιλήσετε για την υπόθεση του βιβλίου σας;
-Είναι η ιστορία της ενήλικης ζωής μιας νέας γυναίκας, της Ελένης, που την παρακολουθούμε μέσα από το ημερολόγιο της για δυο δεκαετίες περίπου, από τα μέσα του ‘80 μέχρι και τον Μάιο του 2004. Μαζί της σε όλη αυτήν την διαδρομή είναι η αχώριστη φίλη της Μάρω και ο Πέτρος , ένας άντρας με ξεχωριστές ικανότητες και ευαισθησίες.
-Ένα σαγηνευτικό χρονικό περιπλάνησης σε μέρη, χρόνους κι εξελίξεις;
-Ακριβώς. Είναι μια περιπλάνηση σε τόπους, πάντα μέσα στον χρόνο, μέσα από περιστατικά και εξελίξεις που επίτηδες δεν είναι ξεχωριστά ή φοβερά δραματικά, αλλά αυτά που περισσότερο ή λιγότερο συμβαίνουν στον καθένα μας. Για αυτό οι τόποι ειδικά στην αρχή δεν είναι πολύ διαφορετικοί από αυτό που ήταν σχεδόν καθήκον για κάθε νέο της εποχής του βιβλίου να επισκεφτεί και νομίζω ακόμα.
-Διαβάζοντάς το πιστεύω ότι στόχος σας ήταν να… βουτήξετε στην ανθρώπινη ψυχή. Είναι έτσι; (Εμένα μου άφησε μία γλυκόπικρη γεύση…).
-Να σας ομολογήσω ότι το σχόλιο που μου γράψατε με βρίσκει σύμφωνο. Τα πάντα στην ζωή είναι γλυκόπικρα ή κρύβουν μια τέτοια διάσταση, από το πιο απλό, το πιο συνηθισμένο μέχρι το πιο φοβερό που μπορεί να μας συμβεί, όπως η τρομερή αρρώστια της ηρωίδας μου. Δεν υπάρχει δηλαδή μια διάσταση και τελειώσαμε. Και ναι, αυτό ήθελα και αυτό επιζητώ σε εμένα τον ίδιο. Διακριτικά, απαλά και όχι βίαια όσο μπορώ και γίνεται να βυθίζομαι μέσα στις ψυχές τόσο των ηρώων μου όσο και το ελπίζω, και του αναγνώστη. Για εμένα είναι μάθημα, εργασία, σπουδή. Μάλλον η πιο ουσιαστική που μπορώ.
-Τη ζωή μας τη ζούμε σαν ερασιτέχνες;
–Ναι, ακριβώς αυτό. Αλλά κι έτσι πρέπει. Το επάγγελμα συχνά είναι καταστροφή και δουλειά δηλαδή δουλεία. Ενώ ο σκοπός είναι να επιτελούμε έργο, μέσα μας, έξω μας, στα πάντα. Δεν υπάρχουν υψηλές ή ταπεινές ενασχολήσεις. Το καίριο και κύριο είναι να είσαι εσύ, εκεί, όχι διασπασμένος, όχι χαμένος σε φαντασιώσεις, σε απώλεια δηλαδή του ίδιου σου του εαυτού, της ίδιας μας της ζωής.
–Στον “δικό μου” κόσμο, δεν υπάρχουν άψυχα. Μην ξεχνάμε πόση κίνηση τρομακτική συνεχής, άπειρη, υπάρχει παντού. Φυσικά δεν είναι ίδια τα έμψυχα με τα άψυχα, ούτε προς θεού είμαι φετιχιστής, αλλά…. Όταν κάτι το έχει κάνει η φύση και το παραλαμβάνουμε ατόφιο ή απλά το βλέπουμε από απόσταση, μιλώ δηλαδή τόσο για ένα βότσαλο τέλεια γυαλισμένο, όσο και για ένα τεράστιο σε διαστάσεις τοπίο όπως π.χ. είναι οι βράχοι των Μετεώρων, αυτό δεν μας δίνει ζωή, δεν ακουμπούμε πάνω του, δεν -στις πιο καλές ή στις πιο τυχερές των περιπτώσεων- δεν μας διδάσκει την ίδια την ζωή; Και μήπως ακριβώς το ίδιο δεν συμβαίνει για τα φτιαγμένα από εμάς αντικείμενα; Δεν είναι “τέλειο” ένα κουτάλι σκαλισμένο στο ξύλο ή ένα απλό πήλινο πιάτο; Μα αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρχει ομορφιά σε ένα αυτοκίνητο, ας θυμηθούμε τους φουτουριστές ή κατεξοχήν στα έργα τέχνης; Όλα μπορούν να μας πάνε κάπου ή και όλα μπορούν να μας βλάψουν.
-Γιατί τα ταξίδια έχουν τόση αξία στη ζωή μας;
-Γιατί στα ταξίδια σίγουρα πιο ελεύθεροι και πιο ξέγνοιαστοι ουσιαστικά είμαστε σε μεγαλύτερη συγκέντρωση. Το μυαλό μας οι αισθήσεις μας δουλεύουν πιο έντονα. Ζούμε.
-Πόσο γρήγορα γίνεται παρελθόν το παρόν;
-Σε πολλούς και συχνά ποτέ. Η ροή του χρόνου είναι το μεγάλο μου ερωτηματικό.
-Σκοπός είναι να είμαστε ουσιαστικοί;
–Η μεγάλη δυσκολία είναι να αποστάξουμε την ουσία της ζωής.
-Είναι η ζωή που πάντα κερδίζει;
–Πάντα και σίγουρα. Όσο κι ένα μωράκι θα απλώνει το χεράκι του στην μάνα του η ζωή θριαμβεύει.
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου
Τρεις άνθρωποι εντελώς διαφορετικοί αλλά και τόσο όμοιοι μεταξύ τους, σαν τα κομμάτια ενός περίτεχνου ψηφιδωτού: η αρχαιολόγος Ελένη, η οικονομολόγος Μάρω και ο συλλέκτης Πέτρος ζουν, παθιάζονται, μαλώνουν, συμφιλιώνονται, εξελίσσονται και λυτρώνονται κυνηγώντας τα όνειρα και τους στόχους τους.
Τρία ανθρώπινα νήματα ζωής άρρηκτα δεμένα μεταξύ τους με στιγμές πολύτιμες, με αναμνήσεις αλησμόνητες, με εμπειρίες μοναδικές και συναισθήματα αναλλοίωτα στον χρόνο που, παρά τις αναμενόμενες αντιθέσεις, τις απρόσκλητες έριδες και τις επιφανειακές διαφορές τους, συμπορεύονται αμετάβλητα διαχρονικά σαν μία ψυχή, με εφόδια τη βαθιά φιλία και την αμείωτη αγάπη τους. Μέχρι το ένα από τα τρία νήματα να κοπεί απρόσμενα, άδικα και πρόωρα.
Ένα σαγηνευτικό χρονικό περιπλάνησης και ταξιδιών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, μέσα σε μια πραγματικότητα που μεταβάλλεται διαρκώς, από την ανεμελιά της δεκαετίας του ’80 μέχρι την εξέλιξη και την ωρίμανση της δεκαετίας του 2000, αλλά κυρίως στα κατάβαθα της ανθρώπινης ψυχής και των πιο κρυφών και ανεκπλήρωτων πόθων της.
Ο Σταμάτης Σουφλέρης γεννήθηκε το 1968 στη Χαλκίδα. Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Από τις αρχές του ’90 ξεκίνησε να δημοσιεύει ποίηση, διηγήματα και κριτικά δοκίμια σε Ευβοϊκά περιοδικά όπως Ρόπτρο και Πορθμός, ενώ έκανε και μεταφράσεις. Στα μέσα του 2000 κράτησε την αρχισυνταξία του λογοτεχνικού και πολιτικού εντύπου Γέφυρα.
Ποιήματα και δοκίμιά του, έχουν επίσης δημοσιευτεί σε έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο: Manifesto, Ποιητική, Παπαδιαμαντικά τετράδια, Αντίφωνο, bibliotheque, άνεμος magazine, λογοτεχνικό Bistrot. Έχει τιμηθεί με αρκετά βραβεία και διακρίσεις για διηγήματα και ποίηση. Zει και εργάζεται σ’ ένα μικρό χωριό της Κύμης.
Εργογραφία:
«Σάλος», manifestomag, 2012.
«Η εμφάνιση», manifestomag, 2012.
«Τα μεθυσμένα», carpe librum, 2014.
«Επτά λέξεις», συλλογικό διήγημα, Μεταίχμιο, 2014.
«Τρία cantos», ποίηση, Νησίδες, 2017.