Κάθε Σάββατο και Κυριακή, μαθητές του Δημοτικού από όλη τη Λέσβο πάνε Σχολείο! Ένα Σχολείο μαγικό, διαφορετικό χωρίς πόρτες και παράθυρα, χωρίς κουδούνι και μαυροπίνακα που όμως παραδίδει στους μικρούς μαθητές το πιο σημαντικό μάθημα της ζωής τους!

Στην καταπράσινη Καρίνη και στην δασική περιοχή κοντά στον ποταμό Σεδούντα στο Πλωμάρι, μακριά από τάμπλετ και οθόνες υπολογιστών, τα παιδιά εξερευνούν και μαθαίνουν να αγαπούν τη φύση, μαθαίνουν να συνεργάζονται ενώ ανακαλύπτουν τους εαυτούς τους και τα συναισθήματά τους στο φυσικό τους περιβάλλον. Με επιρροές από παιδαγωγικές και φιλοσοφικές μεθόδους όπως οι Waldorf και Montessori, ο κονστρουκτιβισμός και ο κοινωνικός εποικοδομητισμός, το Σχολείο του Δάσους γεννήθηκε στη Δανία τη δεκαετία του ‘50 και έκτοτε έχει διαδοθεί σε όλες σχεδόν τις γωνιές του κόσμου. Στη Λέσβο, ήταν το Ινστιτούτο Αναγέννησης “Ο Σπόρος”, μια νεοσύστατη μη κερδοσκοπική οργάνωση με έδρα τις Μηλιές Λέσβου που πήρε την πρωτοβουλία κι έβαλε τον…σπόρο για τη λειτουργία του πρώτου Σχολείου του Δάσους στη Λέσβο, ήδη από την περασμένη χρονιά.

“Το Σχολείο του Δάσους δημιουργεί μια κοινότητα παιδιών στη φύση στην οποία κατάλληλα εκπαιδευμένοι παιδαγωγοί ενθαρρύνουν τα παιδιά καθώς αυτά εξερευνούν και ανακαλύπτουν τον φυσικό κόσμο και τον εαυτό τους. Θρέφει εμπειρίες γεμάτες νόημα με επίδραση που διαρκεί για μια ολόκληρη ζωή”, εξηγεί ο παιδαγωγός Κωνσταντίνος Τσιομπάνος, διαχειριστής του Σπόρου. “Ο θεμέλιος λίθος της παιδαγωγικής αυτής μεθόδου είναι η ευημερία. Μέσω της αναγνώρισης των κοινωνικών, συναισθηματικών και φυσικών αναγκών των παιδιών, μπορούμε να παρέχουμε καθοδήγηση και αρωγή όσο είμαστε έξω στη φύση. Με τον τρόπο αυτό ενισχύουμε την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση των παιδιών. Δημιουργώντας τις συνθήκες για δημιουργικές εμπειρίες οι οποίες αποφασίζονται από τα ίδια τα παιδιά, αναγνωρίζουμε και αρπάζουμε τις ευκαιρίες για να καθοδηγήσουμε την ολιστική ανάπτυξη των παιδιών μέσα από συστηματικά ετήσια προγράμματα. Καθώς δημιουργούμε αυτή την κοινότητα, θρέφουμε μια κουλτούρα συνεργασίας και καλωσορίσματος των προκλήσεων, επιτρέποντας έτσι να ανθίσει ο χαρακτήρας των παιδιών, η ενδυνάμωση και η ενσυναίσθηση τους, ενώ  αναπτύσσεται συγχρόνως μια ευρύτερη σύνδεση με τη φύση και με το κοινό μας μέλλον”.

Με ποιο τρόπο όμως επιτυγχάνεται αυτή η σύνδεση με τη φύση τη στιγμή που οι οθόνες έχουν καταλάβει ένα μεγάλο μέρος της εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας εντός σπιτιού; Μπορεί μια περιβαλλοντική δράση να γίνει το ίδιο..εθιστική για ένα παιδί του Δημοτικού που έχει όλο τον κόσμο μπροστά του με το πάτημα ενός κουμπιού; “Είναι αλήθεια”, λέει ο Κωνσταντίνος Τσιομπάνος πως όλο και περισσότερα παιδιά δεν περνάνε καθόλου χρόνο σε εξωτερικό περιβάλλον. Αντίθετα, σπαταλούν όλο και περισσότερες ώρες μπροστά σε μια οθόνη, βάζοντας έτσι σε κίνδυνο τόσο την ψυχική και σωματική τους υγεία όσο και το μέλλον του πλανήτη μας. Ωστόσο η μεγάλη διαφορά μεταξύ του Σχολείου του Δάσους και των εκδηλώσεων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης είναι ότι το Σχολείο του Δάσους λαμβάνει χώρα συστηματικά καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και πάντα στο ίδιο φυσικό περιβάλλον. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το δέσιμο των παιδιών με τον συγκεκριμένο τόπο, μια πολύ σημαντική προϋπόθεση για βιώσιμη μάθηση και για την διαμόρφωση θετικής περιβαλλοντικής ταυτότητας και πρακτικής. Με άλλα λόγια, η αγάπη την οποία αναπτύσσουν τα παιδιά για τον τόπο του σχολείου του δάσους μετουσιώνεται σε αγάπη και φροντίδα για όλη τη φύση”.

Το πρόγραμμα :

Το Σχολείο του Δάσους είναι ανοικτό καθ’ όλη τη σχολική χρονιά, κάθε Σάββατο σε ένα κομμάτι δάσους δίπλα στην Καρίνη και κάθε Κυριακή σε ένα κομμάτι δάσους δίπλα στον ποταμό Σεδούντα στο Πλωμάρι. Υπάρχουν σε κάθε τοποθεσία δύο τμήματα, ένα για παιδιά 1ης έως 3ης δημοτικού και ένα για παιδιά 4ης έως 6ης δημοτικού.

Ανοιχτά βρέξει-χιονίσει

“Η μόνη περίπτωση ακύρωσης μαθημάτων είναι σε περίπτωση πολύ ισχυρών ανέμων καθώς υπάρχει ο κίνδυνος πτώσης δέντρων. Κατά τα άλλα, είμαστε πάντα ανοικτά, βρέξει χιονίσει. Εξάλλου δεν υπάρχει κακός καιρός, μόνο ακατάλληλος ρουχισμός”.

Μέσα από τις δραστηριότητες και την εκμάθηση της σωστής χρήσης εργαλείων και της φωτιάς, τα παιδιά μαθαίνουν να παίρνουν ελεγχόμενα ρίσκα και να αναπτύσσουν την κινητοποίηση και την αυτοσυγκέντρωση τους, πάντα υπό την επίβλεψη των παιδαγωγών.

Ο Σπόρος:

Το Ινστιτούτο Αναγέννησης Ο Σπόρος είναι μια νεοσύστατη μη κερδοσκοπική οργάνωση με έδρα τις Μηλίες Λέσβου. Κύριοι σκοποί του Ινστιτούτου είναι η αναγέννηση του φυσικού περιβάλλοντος και η εκπαίδευση μικρών και μεγάλων στην καλλιέργεια βιολογικής τροφής και σε φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους και τεχνικές διαβίωσης και συμβίωσης, όπως είναι το Σχολείο του Δάσους, η Αναγεννητική Γεωργία, η Περμακουλτούρα και η Αγροοικολογία. Πέρα από το Σχολείο του Δάσους άλλες δράσεις μας είναι το στήσιμο σχολικών κήπων, η διεξαγωγή εκπαιδευτικών σεμιναρίων και η ανάπτυξη της Κοινωνικά Υποστηριζόμενης Γεωργίας στο νησί μας.