Σαν σήμερα το 1944 ξεκινά η Μάχη της Κοκκινιάς

Η μάχη

Τον Μάρτιο του 1944 και κατά τη διάρκεια της κατοχής, η Κοκκινιά δέχτηκε επίθεση από τους Γερμανούς Ναζί και ντόπιους συνεργάτες τους, όπου δυνάμεις του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ και -κυρίως- της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού της Κοκκινιάς, έπειτα από σκληρές συγκρούσεις, αντιστάθηκαν και τους οδήγησαν σε υποχώρηση. Η συμμετοχή του λαού της πόλης (ανδρών, γυναικών, εφήβων ακόμα και των παιδιών), συνέβαλε σημαντικά στην αντίσταση εναντίον των κατακτητών, συνδράμοντας τους τραυματίες, ψάχνοντας για φυσίγγια, ενώ άλλοι οπλίζονταν και ζητούσαν να οργανωθούν άμεσα στις δυνάμεις του ΕΛΑΣ. Οι συγκρούσεις ξεκίνησαν στις 4 Μαρτίου και τερματίστηκαν στις 8 Μαρτίου, όταν οι Γερμανοί κατακτητές τράπηκαν σε υποχώρηση.

4 Μαρτίου

Το Σάββατο 4 Μαρτίου, η πόλη της Κοκκινιάς δέχεται πρωινή επίθεση από δύο κατευθύνσεις με χωροφύλακες και ταγματασφαλίτες. Μια ομάδα αποτελούμενη από ένα καμιόνι χωροφύλακες κινείται από την Λεύκα, το οποίο βρέθηκε αντιμέτωπο με τις δυνάμεις του 1ου Τάγματος του 5ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ Πειραιά και υποχρεώθηκαν να υποχωρήσουν. Μια άλλη ομάδα αποτελούμενη από δύο καμιόνια με ταγματασφαλίτες και χωροφύλακες εισβάλουν από την οδό Π. Ράλλη, στο ύψος του Γ’ Νεκροταφείου. Την εισβολή αυτή αντιμετώπισε το Τάγμα του ΕΛΑΣ Κοκκινιάς, με διοικητή τον Γιάννη Πισσανό. Οι μάχες εξαπλώθηκαν από το Γ’ Νεκροταφείο μέχρι τις εργατικές κατοικίες, εκεί που βρίσκεται σήμερα το Κρατικό Νοσοκομείο Νικαίας. Οι ταγματασφαλίτες τράπηκαν σε φυγή και υποχωρούν προς την Αθήνα, ενώ κάποιοι από αυτούς υποχωρούν προς το Κουτσικάρι (σήμερα Κορυδαλλός), σκοτώνοντας έναν λούστρο και έναν παλιατζή στην οδό Π. Ράλλη. Το ίδιο βράδυ συγκαλείται κοινή σύσκεψη στην Κοκκινιά από στελέχη του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ και αποφασίζουν γενική επιφυλακή και ενημέρωση του λαού της πόλης.

5 Μαρτίου

Την επόμενη μέρα, ο λαός της πόλης πραγματοποιεί μεγάλη διαδήλωση στην πλατεία του Αγίου Νικολάου και με το τέλος της, η πόλη δέχεται ξανά επιδρομή από δύο διευθύνσεις. Μία ομάδα με δύο καμιόνια γεμάτα με ταγματασφαλίτες και χωροφύλακες εισβάλουν από τη Λευκά, δεν βρίσκουν ουσιαστική αντίσταση και φτάνουν στην εκκλησία των Αγίων Αναργύρων στην Παλαιά Κοκκινιά, όπου προβαίνουν σε τρομοκρατικές πράξεις κατά των κατοίκων της πόλης, συλλαμβάνοντας τον υπαστυνόμο Νίκο Σαββαΐδη και τη γυναίκα του Άννα, δασκάλα και μέλος του ΕΑΜ, τον Στέφανο Πατεράκη, ποδοσφαιριστής της Προοδευτικής, τον δάσκαλο Γιώργο Βενέτα και τον Τσακάρα. Μία δεύτερη ομάδα, αποτελούμενη από τρία καμιόνια με ταγματασφαλίτες, εισβάλουν από την οδό Θηβών. Εκεί οι μάχες εξαπλώθηκαν μέχρι την Παιδική Στέγη όπου το 3ο Τάγμα του ΕΛΑΣ Κοκκινιάς διέσπασε τις δυνάμεις των εισβολέων. Το ένα φορτηγό υποχωρεί προς την Αθήνα, το δεύτερο προς την Παλαιά Κοκκινιά και το τρίτο προς το Κουτσικάρι, όπου εκεί βρέθηκαν αντιμέτωποι με δυνάμεις του ΕΛΑΣ.

6 Μαρτίου

Τη Δευτέρα 6 Μαρτίου ο Πειραιάς πραγματοποιεί πανεργατική απεργία συμπαράστασης στο λαό της Κοκκινιάς. Η Κοκκινιά δέχεται ξανά επίθεση από δύο φορτηγά με ταγματασφαλίτες που προσπαθούν να εισβάλουν στην πόλη από την περιοχή του Γ’ Νεκροταφείου, όπου τράπηκαν σε φυγή, ύστερα από μάχη με δυνάμεις του ΕΛΑΣ. Οι ταγματασφαλίτες αναδιοργανώνονται και ενισχύονται και με συνολικά 600 περίπου χωροφύλακες και ταγματασφαλίτες με δέκα φορτηγά, προχωρούν στην οδό Π. Ράλλη και υπό την πίεση των δυνάμεων του ΕΛΑΣ τράπηκαν σε άτακτη φυγή προς πάσα κατεύθυνση, αντιμετωπίζοντας παντού δυνάμεις του ΕΛΑΣ.

7 Μαρτίου

Τα ξημερώματα της 7ης Μαρτίου, παρατηρείται κίνηση των κατακτητών περιμετρικά της πόλης. Μία ομάδα περίπου 40 ταγματασφαλιτών εντοπίζονται στη Θηβών, στο ύψος της οδού Καραϊσκάκη και 4 φορτηγά με Ναζί στο Κουτσικάρι, στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα η πλατεία Ελευθερίας και κατά τις 6 το πρωί, ο ΕΛΑΣ σημαίνει γενική επίθεση. Έπειτα από σφοδρές μάχες γύρω από το Περιβολάκι (πλατεία Δαβάκη), οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ υποχωρούν, λόγω έλλειψης πυρομαχικών και οι Γερμανοί καταλαμβάνουν το μέρος. Κάποιοι από αυτούς, κατευθύνονται προς την οδό Καραϊσκάκη, όπου το 2 Τάγμα του ΕΛΑΣ, τους απωθεί. Αντίθετα, από τη μεριά του Δημαρχείου, Γερμανοί εισβάλλουν στην πόλη, τους οποίους μαχητές του 3ου Τάγματος, με ένα οπλοπολυβόλο και πέντε χειροβομβίδες που ρίχνει ο Στέλιος Καρδάρας ανάγκασαν σε υποχώρηση. Στη συνέχεια αποφασίζεται η επίθεση με όσα πυρομαχικά έχουν απομείνει, αιφνιδιάζοντας τους Γερμανούς, οι οποίοι παρά την υπεροπλία τους υποχώρησαν και οχυρώθηκαν στο σχολείο που είναι μεταξύ της οδού Γρεβενών και Ραιδεστού. Στο σχολείο παρέμειναν ταμπουρωμένοι όλο το βράδυ και αναζητώντας μέλη του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ, κάνουν μικρές επιδρομές σε δρόμους και εφόδους σε σπίτια, συλλαμβάνοντας Κοκκινιώτες.

8 Μαρτίου

Το επόμενο πρωί επιλέγουν ποιοι από τους αιχμαλώτους θα κρατηθούν και εκτελούν στην πλατεία Αγ. Αναργύρων τους συλληφθέντες από τις 5 Μάρτη, υπαστυνόμο Ν. Σαββαϊδη, τον δάσκαλό Γ. Βενέτο, τον Δ. Τσακανίκα και τον Τσακάρα. Αργά το απόγευμα Ναζί και ταγματασφαλίτες αποχωρούν από την Κοκκινιά σταδιακά, παίρνοντας μαζί συνολικά 300 αιχμαλώτους Κοκκινιώτες, τους οποίους οδήγησαν στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου.

Οι συνέπειες της μάχης

Την επόμενη μέρα στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου, εκτελέστηκαν συνολικά 37 Κοκκινιώτες, από τους οποίους οι 5 ήταν αρμένιοι, ενώ οι υπόλοιποι βασανίστηκαν στα υπόγεια του στρατοπέδου, από άνδρες της Γκεστάπο. Η Κοκκινιά για ένα διάστημα περίπου πέντε μηνών, παρέμεινε ήσυχη, όταν τον Αύγουστο ακολούθησαν οι μαζικές εκτελέσεις στο Μπλόκο της Κοκκινιάς, ως αντίποινα της αντίστασης.

Πηγή: SanSimera, Wikipedia