Ψηλαφίζοντας με την Αικατερίνη Τεμπέλη τον κόσμο και την εποχή μας μέσα απ’ το αλφάβητο κι αλχημικούς αλγόριθμους

Με τα πάθη του ελληνικού αλφάβητου δημιουργείται ο αλγόριθμος του πάθους. Το άπειρο των λέξεων και των γραμμάτων μετουσιώνεται μέσα σε μία ποιητική συλλογή που εμπεριέχει έναν αλγόριθμο αλχημικό. Η Αικατερίνη Τεμπέλη στην πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο «ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙ ΤΩΝ ΠΑΘΩΝ Αλχημικοί αλγόρυθμοι» καταπιάνεται με τα πάθη των είκοσι τεσσάρων γραμμάτων του ελληνικού αλφαβήτου.

Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη

Είκοσι τέσσερα ποιήματα, ένα για κάθε γράμμα της αλφαβήτου συνδέουν την ιστορία με τη μυθολογία, την επιστήμη με το θέατρο, το πραγματικό με το τεχνητό χάος, το αηδόνι με τον αστροναύτη. Από το Άλφα των άστρων ως το Ωμέγα των ωκεανών μεσολαβεί ένας ολόκληρος κόσμος γεμάτος από λέξεις, εικόνες, ποίηση.

Η Αικατερίνη Τεμπέλη δοκιμάζεται σε ένα διαφορετικό λογοτεχνικό είδος, από αυτό της πεζογραφίας κι αποδεικνύει ότι ξέρει να μιλά με όποιον τρόπο κι αν επιλέξει στην ψυχή των αναγνωστών. «Προτιμώ, απ’ το να συγκαταλέγονται τα βιβλία μου στα ευπώλητα και να ξεχνούν μετά από λίγο οι άνθρωποι τι έγραψα, να με διαβάζουν και να τους μένει κάτι. Το βρίσκω πιο σωστό» μου λέει η ίδια σε μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχαμε με αφορμή την ποιητική της συλλογή.

-κ. Τεμπέλη αυτή τη φορά επικοινωνείτε με το αναγνωστικό σας κοινό με μία ποιητική συλλογή;

-Ναι, ένιωσα ότι αυτό ήθελα να κάνω τη δεδομένη στιγμή. Έτσι ίσως απογοητεύω το όποιο κοινό με παρακολουθεί· που θα προτιμούσε ενδεχομένως να εκδώσω μυθιστόρημα. Το υποθέτω απ’ το γεγονός ότι ο πολύς κόσμος ασχολήθηκε με τα δύο πρώτα μου βιβλία, κυρίως. Έχω ένα χρέος όμως προς τον εαυτό μου κι επομένως ακολουθώ το ένστικτό μου, όχι τις επιταγές της αγοράς. Συνειδητά προχώρησα σε έκδοση διηγημάτων το 2015 και τώρα ποιημάτων, γνωρίζοντας πως οι πωλήσεις δεν θα είναι αντίστοιχες. Προτιμώ όμως, απ’ το να συγκαταλέγονται τα βιβλία μου στα ευπώλητα και να ξεχνούν μετά από λίγο οι άνθρωποι τι έγραψα, να με διαβάζουν και να τους μένει κάτι. Το βρίσκω πιο σωστό.

-Δεν συνηθίζετε να ακολουθείτε την… πεπατημένη.

–Δεν το συνηθίζω γιατί δεν λειτουργώ με δίχτυ ασφαλείας. Παίρνω τα ρίσκα μου και την ευθύνη για ό,τι κάνω. Βαριέμαι τα συνηθισμένα, χωρίς να είναι αυτοσκοπός η αναζήτηση του διαφορετικού. Και παρά το ότι γνωρίζω διάφορες “συνταγές” επιτυχίας, φροντίζω να μην ακολουθώ καμιά. Θα μου ήταν πολύ εύκολο να γράφω ως ψυχολόγος για ερωτικές σχέσεις, να δίνω συμβουλές στον κόσμο κτλ ή να αυτοεκτίθεμαι επίσης ως συγγραφέας κοινοποιώντας “πιασάρικες” προσωπικές ιστορίες, αλλά δεν μ’ αφορά αυτό. Δε μου ταιριάζει εμένα, απλώς.

-Αλφαβητάρι των παθών- Αλχημικοί αλγόριθμοι… Πως θα περιγράφατε το βιβλίο αυτό που κρατώ στα χέρια μου;

-Είναι μια αλλιώτικη ποιητική συλλογή, με την έννοια ότι αποτελεί μια συγκεκριμένη ενότητα που γράφτηκε με την ίδια ακριβώς τεχνική. Φυσικά διαβάζονται κι αυτόνομα τα ποιήματα  -τον κόσμο μας διαχρονικά ψηλαφίζω μέσα απ’ το αλφάβητο και την εποχή μας παράλληλα-, αλλά είναι και ψηφίδες ενός παζλ, που δείχνει μια ευρύτερη εικόνα.

-Πως προέκυψε αυτή η τόσο ιδιαίτερη ποιητική συλλογή;

-Τι ακριβώς μ’ οδήγησε στο να επιλέξω αυτή την τεχνική δε μπορώ να το πω με σιγουριά. Απ’ την στιγμή πάντως που γράφτηκε το Σίγμα, είχα την ιδέα να εκφραστώ έτσι. Δεν έχω υπόψη μου κάτι ανάλογο επίσης (χωρίς φυσικά ν’ αποκλείω να υπάρχει), κι αυτό μου έδωσε επιπλέον κίνητρα.

-Σας πήρε αρκετό καιρό να την ολοκληρώσετε από όσο γνωρίζω.

–Μου πήρε πράγματι 4 χρόνια περίπου, αλλά αυτό συνέβη αφενός γιατί έχω ποικίλες ασχολίες κι αφετέρου επειδή παράλληλα γράφω δύο μυθιστορήματα, (συν του ότι ενημερώνω συχνά το blog μου). Δεν αφιερώθηκα δηλαδή, περιστασιακά επανερχόμουν. Κι επίσης έπαιξε ρόλο και το γεγονός ότι έψαχνα να δω που θα την εκδώσω. Μεγάλος βραχνάς το θέμα, για όσ@ γράφουμε. Να τα λέμε κι αυτά. Προτάσεις υπήρχαν, αλλά δεν μ’ ικανοποιούσαν. Τελικώς επέλεξα τον συγκεκριμένο εκδοτικό οίκο.

-Μία ποιητική συλλογή αφιερωμένη «Στους απανταχού αποκλίνοντες;» και στους δικούς σας ανθρώπους;

–Κι αν δεν ήμαστε  άπαντες αποκλίνοντες, έτσι θα καταλήξουμε,  αφού ψυχολογικοποιείται και ψυχιατρικοποιείται κάθε έκφανση της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Είναι εκπληκτικό το πόσα “σύνδρομα” υπάρχουν, πόσα εφευρίσκονται επίσης, ώστε ουδείς να μη ξεφύγει απ’ τις δαγκάνες των φαρμακευτικών εταιρειών. Φρέσκο αίμα ζητείται συνεχώς, γι’ αυτό άλλωστε βλέπουμε να συμπεριλαμβάνουν οι διαγνώσεις τις τελευταίες δεκαετίες και τον παιδικό πληθυσμό. Τώρα, σχετικά με τις αφιερώσεις στους δικούς μου ανθρώπους, έχει παίξει ρόλο η περίφημη κοινωνική απόσταση. Μου λείπουν οι αγκαλιές τους κι ήθελα να ξέρουν ότι μετράνε πολύ για μένα. Πίσω από κάθε όνομα κρύβονται πολλά αισθήματα. Τα Γιάννης και Γιώργος μάλιστα, με δυσκόλεψαν περισσότερο -μιας κι είναι παραπάνω από ένας οι φίλοι μ’ αυτά-, αλλά δεν τελείωσαν οι αναφορές μου. Θα επανέλθω…

-Αυτά που ζούμε θα αφήσουν ανεξίτηλο το σημάδι τους στις ζωές μας;

-Δεν έχω καμία αμφιβολία. Είχαμε ανθρώπινες απώλειες, κόποι χρόνων χάθηκαν εξαιτίας της πανδημίας, καταστρατηγήσεις κεκτημένων δικαιωμάτων έγιναν, ολόκληρη η ζωή μας άλλαξε. Δεν πρόκειται να το ξεχάσουμε ποτέ. Το ζητούμενο είναι όμως να μην υποταχτούμε και ν’ αντέξουμε.

-Θεωρείτε ότι η… οργή μας σιγοβράζει και κάποια στιγμή θα κραυγάσει;

–Η οργή μας οπωσδήποτε σιγοβράζει και μοιραία θα κραυγάσει. Ήδη σε διάφορες χώρες οι άνθρωποι είναι στους δρόμους συνειδητοποιώντας ότι εργαλειοποιείται η πανδημία για να περάσουν στα μουλωχτά ένα σωρό  αντισυνταγματικά μέτρα. Μόνο το τι συμβαίνει σε Γαλλία, Ουγγαρία, Πολωνία να παρακολουθήσουμε, αρκεί. Στη χώρα μας εντωμεταξύ, το πού κολλάει και πού δεν κολλάει ο ιός και πότε, το αποφασίζουν όσ@ προσπαθούν να μας εξουσιάσουν με αποτέλεσμα τη χλεύη της πλειοψηφίας του κόσμου. Φουσκώνει το ποτάμι λοιπόν. Γίνεται να μη ξεχειλίσει;

-Μπορεί η ποίηση να μας ανοίξει ένα παράθυρο στην ελπίδα;

-Μπορεί. Με λύπη μου διαπιστώνω όμως ότι έχουμε λίγο-πολύ ενστερνιστεί όλ@ διάφορες επιταγές του καπιταλισμού: αγωνιούμε να “παράγουμε” όσο το δυνατόν περισσότερα καθημερινά. Προσπαθούμε ν’ ανταποκριθούμε σε όσο το δυνατόν πιο πολλά αιτήματα, υποχρεώσεις κτλ. Χάνουμε έτσι την απόλαυση των στιγμών κι η ποίηση οπωσδήποτε δεν προσφέρεται για γρήγορες αναγνώσεις. Θέλει αφοσίωση για ν’ ανθίσουν μέσα μας οι σπόροι της, για να μας κάνει να δούμε τον κόσμο από ένα διαφορετικό κάδρο. Το μπορεί, αλλά χρειάζεται να την αφήσουμε κι εμείς να το κάνει.

-Πρόκειται για το τέταρτο βιβλίο σας… Να περιμένουμε σύντομα το επόμενο;

-Δε ξέρω για να είμαι ειλικρινής αν θα εκδοθούν σύντομα, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, αλλά γράφω ναι, τα δύο ακόμη μυθιστορήματα που σας ανέφερα. Θα δείξει λοιπόν…