Οι Σαράντα γυναίκες μάρτυρες άσκήτριες κατήγοντο από την Άδριανούπολιν της Θράκης και ζούσαν εκει ως μαθήτριες του Διακόνου Αμμούν.
Την εποχή εκείνην το έτος 305 μ.Χ. βασίλευε ό αύτοκράτορας Λικίνιος στό ανατολικό μέρος της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, φοβερός διώκτης των Χριστιανών. Ό Λικίνιος λοιπόν είχε δώσει διάταγμα γιά έξόντωση των Χριστιανών, και ή τυραννική του διαταγή έφτασε σ’ όλες τις πόλεις και τα χωριά, και οι Χριστιανοί πεφτανε στον ιερό αγώνα της πίστεως μέ αυτοθυσία, διότι δεν ύπετάχθησαν στην απειλή του και δεν προσκύνησαν τα είδωλα.
Σ’ αυτήν την φοβερή εποχή για τους Χριστιανούς ζήσανε και έμαρτύρησαν οί Σαράντα παρθένες ασκήτριες, μαθήτριες του Διακόνου ‘Αμμούν, τα ονόματα των οποίων είναι τα εξής:
Αδαμαντινή, Καλλιρόη, Χαρίκλεια, Πηνελόπη, Κλειώ, Θάλεια, Μαριάνθη, Ευτέρπη, Τερψιχόρη, Ουρανία, Κλεονίκη, Σαπφώ, Ερατώ, Πολύμνια, Δωδώνη, Αθηνά, Τρωάδα, Κλεοπάτρα, Κοραλία, Καλλίστη, Θεονόη, Θεανώ, Ασπασία, Πολυνίκη, Διόνη, Θεοφάνη, Ερασμία, Ερμηνεία, Αφροδίτη, Μαργαρίτα, Αντιγόνη, Πανδώρα, Χάιδω, Λάμπρω, Μόσχω, Αριβοία, Θεονύμφη, Ακριβή, Μελπομένη και Ελπινίκη. Ήσαν πλασμένες με αστραφτερή ομορφιά στο σώμα και την ψυχή, και την ομορφιά τους αυτή δεν ήθελαν να την χαρίσουν στην θλιβερή ματαιότητα των υλικών αγαθών. Είχαν προορισμό για ανώτερα αγαθά, τα αγαθά του παραδείσου
Το μαρτύριο τους
Δεν υπέκυψαν λοιπόν στις προκλήσεις του τυράννου Λικινίου να προσκυνήσουν τα είδωλα και έμαρτύρησαν με φρικτά βασανιστήρια την 1ην Σεπτεμβρίου, ημέραν κατά την οποίαν εορτάζεται και ή μνήμη τους, όπως γράφεται εις το Μηναίον του Σεπτεμβρίου: «Μνήμη των αγίων Τεσσαράκοντα γυναικών μαρτύρων, παρθένων και άσκητριών και ‘Αμμούν διακόνου και διδασκάλου αυτών». Δι’ αποφάσεως του τυράννου Λικινίου, «αϊ μεν δέκα έρρίφθησαν» μέσα σε φωτιά, «αϊ δε οκτώ μετά του διδασκάλου αυτών ‘Αμμούν άπεκεφαλίσθησαν», άλλες δέκα έτελειώθησαν με ξίφος «κατά στόμα και καρδίαν», έξι κατεκόπησαν ύπό μαχαιρών και αί λοιποί έξι «σίδηρα πυρακτωμένα κατά στόμα λαβούοαι προς Κυριον έξεδήμησαν».
Τα βασανιστήρια πού υπέστησαν οι Σαράντα μάρτυρες παρθένες και άσκήτριες ήσαν φοβερά, όπως αναφέρουν τα επίσημα στοιχεία που βρήκαμε στο Μηναίον του Σεπτεμβρίου.Με αυτά τα βασανιστικά μαρτύρια οι σαράντα παρθένες και ό δάσκαλος τους Διάκονος ‘Αμμοϋν έξεδήμησαν εις Κυριον και τώρα ακτινοβολούν εις το στερέωμα της Εκκλησίας.
«Εγιναν ένδοξες μάρτυρες με την θερμή τους θέληση, και όταν έβασανίζοντο, βλέπανε ανοιχτούς τους ουρανούς και στα δεξιά τους τον Υίόν του Θεού, πού και εκείνος έμαρτύρησε πριν άπ’ αυτές, άπ’ τους σταυρωτές του.Ό σκληρός Λικίνιος διέταξε να τις θανατώσουν και τις σαράντα με φρικτά μαρτύρια. Δεν γνώριζε όμως πώς στους μάρτυρες δεν υπάρχει θάνατος, διότι όλο το είναι τους είναι γεμάτο από τον μόνον αθάνατον, Κυριον και Θεόν μας Ιησοϋν Χριστόν και ότι νικούν κάθε θάνατον και κάθε άμαρτίαν με την δύναμιν του Ύπεραθανάτου Κυρίου μας. Ούτε αισθάνονται φόβον για τα μαρτύρια, και αυτό μας το βεβαιώνουν όλα τα Μαρτυρολόγια, πού διηγούνται και εξυμνούν την δύναμιν και την άφοβίαν των Μαρτύρων ενώπιον των βασανιστηρίων
Ή πνευματικότητα τους
Είναι μεγάλο μυστήριον πώς την εποχή εκείνη υπήρχε ώργανωμένη ή πίστη των Αγίων Παρθένων και πώς φύτρωσε μέσα τους ό θείος και γόνιμος σπόρος της εγκράτειας και της αγιότητας. Στά ασκητικά τους καθήκοντα, τα όποια εμείς δεν γνωρίζουμε έπι πόσα χρόνια ασκούσαν, όσο δύσκολα και αν ήσαν αυτά, υπηρετούσαν με πλήρη υποταγή.Ή ενδόμυχη πνευματική άφύπνισι της πίστεως και της πνευματικότητας είχαν ανυψώσει το είναι τους στο πνευματικό και ακατάλυτο θαϋμα να μπορέσουν να θυσιασθοΰν για τον Χριστό.
Ή άφοσίωση στα πνευματικά τους καθήκοντα τους έδωσε την δύναμι να διατηρήσουν την λάμψι της αγνότητας και της παρθενίας· στοιχεία απαραίτητα για κάθε γυναίκα. Κοντά στον Διάκονο καϊ δάσκαλο τους ‘Αμμούν αναγεννήθηκαν και απέκτησαν την αγιότητα και την αγάπη προς τον πλησίον. Ή συνείδησή τους ακουγόταν από μέσα τους σαν φωνή θεϊκής αποστολής και ήσαν έτοιμες για το μαρτύριο..Ή πνευματική ζωή είναι άνύψωσις πνεύματος, και οι σαράντα μάρτυρες το είχαν βάλει στήν αγνή τους καρδιά για τα καλά, γι’ αυτό δεν λογάριασαν πλούτη και υλικά αγαθά ούτε στολίδια και κοσμική ζωή, που τους προσέφερε ό άρχοντας της Άδριανουπόλεως. Προτίμησαν τα στολίδια της αγάπης και της πίστεως στόν Λυτρωτή του κόσμου.
Έμειναν ασυμβίβαστες με τους Νόμους της ειδωλολατρίας και αγωνίσθηκαν τον καλόν αγώνα της πίστεως με την φώτιση του Αγίου Πνεύματος, πού είχαν για οδηγό τους. Ή καρδιά τους ήταν καθαρή από λογισμούς και με κατάνυξι πνευματική προσηύχοντο στον μόνο αληθινό Θεό, για να τους δώση δύναμι να μη λυγίσουν ποτέ μπροστά στα μαρτύρια πού τις περίμεναν. Είχαν επιλέξει για επίγεια πνευματική τροφή την πνευματική άγαλλίασι και την ουράνια ευφροσύνη. Ή αγάπη σ’ όλους τους ανθρώπους ήταν ή μοναδική.Με αυτά τα βασανιστικά μαρτύρια οι σαράντα παρθένες και ό δάσκαλος τους Διάκονος ‘Αμμούν έξεδήμησαν εις Κυριον και τώρα ακτινοβολούν εις το στερέωμα της Εκκλησίας.
