Ρωτήσαμε το ChatGPT πως μπορεί αν περάσει στα χέρια πολυεθνικών ο θεσσαλικός κάμπος. Ιδού τι μας απάντησε:
Η πιθανότητα να περάσει ο Θεσσαλικός Κάμπος — μία από τις πιο γόνιμες αγροτικές περιοχές της Ελλάδας — στα χέρια πολυεθνικών εταιρειών δεν είναι απλώς σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Είναι κάτι που μπορεί να συμβεί, υπό ορισμένες συνθήκες και εξελίξεις. Παρακάτω παραθέτω τις βασικές οδούς μέσα από τις οποίες θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο:
1. Αγορά αγροτικής γης από πολυεθνικές
Πολυεθνικές μπορούν να αγοράσουν μεγάλες εκτάσεις μέσω Ελλήνων μεσαζόντων ή θυγατρικών.
Οικονομική πίεση στους μικροκαλλιεργητές (π.χ. υψηλά κόστη παραγωγής, χρέη) οδηγεί στην πώληση γης.
Ανυπαρξία αυστηρών περιορισμών σε ξένες επενδύσεις στην αγροτική γη διευκολύνει τη διαδικασία.
2. Συμβολαιακή γεωργία
Οι πολυεθνικές συνάπτουν συμβόλαια με παραγωγούς που δεσμεύονται να καλλιεργούν συγκεκριμένα προϊόντα με προκαθορισμένους όρους (σπόρους, λιπάσματα, φάρμακα).
Οι αγρότες χάνουν την αυτονομία τους και εξαρτώνται απόλυτα από τις εταιρείες.
Με τον καιρό, αυτή η «εξάρτηση» μετατρέπεται σε de facto έλεγχο της γης χωρίς επίσημη ιδιοκτησία.
3. Αναδιάρθρωση και «αξιοποίηση» δημόσιας γης
Αν το κράτος παραχωρήσει εκτάσεις σε μεγάλες εταιρείες για «επενδύσεις» στον αγροδιατροφικό τομέα (π.χ. μέσω ΣΔΙΤ ή άλλων προγραμμάτων).
Συχνά παρουσιάζεται ως αναπτυξιακή πολιτική, αλλά καταλήγει σε συγκέντρωση ελέγχου από λίγους παίκτες.
4. Κλιματική κρίση και καταστροφή υποδομών
Οι πλημμύρες (π.χ. Δανιήλ, Ιανός) καταστρέφουν αγροτική γη και υποδομές.
Το κράτος δεν αποζημιώνει επαρκώς ή έγκαιρα.
Οι αγρότες αναγκάζονται να πουλήσουν ή παραχωρούν έλεγχο μέσω συμβολαίων.
5. Είσοδος πολυεθνικών στον τομέα νερού και άρδευσης
Η ιδιωτικοποίηση υδάτινων πόρων σημαίνει ότι ο έλεγχος του νερού, βασικού αγαθού για τον κάμπο, περνά σε εταιρείες.
Χωρίς πρόσβαση σε φθηνό νερό, οι μικροκαλλιεργητές δεν μπορούν να συνεχίσουν.
