Νέες συνήθειες καλούνται να υιοθετήσουν οι Έλληνες σε ό,τι αφορά στις αγορές τους και τη χρήση της πλαστικής σακούλας. Όπως όλα δείχνουν είμαστε λαός που δεν παίρνουμε από λόγια, αλλά συνετιζόμαστε με τη… ράβδο. Σε ό,τι αφορά τις πλαστικές σακούλες η επιβολή της απαγόρευσης και του τέλους φαίνεται πως έχει αποτέλεσμα.Όλα τα προηγούμενα χρόνια λειτουργούσαμε με ασυδοσία. Αυτό που γινόταν στα σούπερ μάρκετ δεν περιγράφεται με λόγια. Αγόραζες δέκα προϊόντα και έπαιρνες 20 σακούλες. Σήμερα η εικόνα αυτή έχει αλλάξει συλλήβδην. Παραγεμίζεις τις σακούλες, εάν έχεις λίγα πράγματα τα παίρνεις στο χέρι και τα βάζεις στο αυτοκίνητο, ενώ άρχισες να παίρνεις μαζί σου και σακούλες που τις έχεις για τις αγορές σου. Οι Τρικαλινοί, αν και με πολύ κόπο, φαίνεται πως προσαρμόζονται σιγά σιγά στα νέα δεδομένα.
Ίδια είναι η εικόνα σε φούρνους κι άλλα καταστήματα. Στην ερώτηση εάν θέλουν σακούλα πολλοί απαντούν αρνητικά και βγάζουν από την τσάντα τους τις σακούλες που έχουν μαζί τους για να τακτοποιήσουν τα ψώνια τους.
Κι αν αυτό παλιότερα θα ήταν αιτία για να ντραπείς και να… κοκκινίσεις, σήμερα είναι μία καθημερινή εικόνα και δεν δίνεις καμία απολύτως σημασία. «Άσε που πλέον χρησιμοποιούμε κι εκείνα τα λεπτά και δίλεπτα που πάντα μας ξέμεναν στο πορτοφόλι και ντρεπόμασταν να τα δώσουμε» μου είπε μία κυρία με την οποία έπιασα κουβέντα περιμένοντας να εξυπηρετηθώ σε κεντρικό αρτοποιείο της πόλης.
‘Όσο για τους καταστηματάρχες; Φαίνεται πως κι εκείνοι προσαρμόζονται σιγά, σιγά. Έτσι τα στοιχεία της έρευνας του Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών που κάνει λόγο για μεγάλη μείωση στην κατανάλωση της πλαστικής σακούλας, η οποία μπορεί να φθάσει και το 50%, δεν μας προκαλεί καμία εντύπωση.
Η πλαστική σακούλα σε αριθμούς:
- Κατασκευάζεται σε 1 λεπτό
- Χρησιμοποιείται για 15 λεπτά
- Μένει στο περιβάλλον για 400 χρόνια
- 000 τόνοι καταλήγουν στις ελληνικές χωματερές
- 000€ είναι το κόστος της πλαστικής σακούλας στην Ελλάδα
- Απελευθερώνει τοξικές ουσίες όταν καίγεται, όπως και τα υπόλοιπα πλαστικά
Μείωση
Μεγάλη μείωση στην κατανάλωση της πλαστικής σακούλας, που μπορεί να φθάσει και το 50%, δείχνουν τα πρώτα στοιχεία από τα σούπερ μάρκετ. Στον πρώτο μήνα εφαρμογής της χρέωσης η εικόνα της αγοράς είναι ανάμεικτη, με τα σούπερ μάρκετ να συμμορφώνονται σχεδόν πλήρως και την εστίαση… σχεδόν καθόλου. Oσον αφορά στα μεσαία και μικρά καταστήματα, μέρος των επιχειρηματιών «απορροφούν» το κόστος φοβούμενοι ότι θα δυσαρεστήσουν τους πελάτες.
Ειδικότερα, το ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) στο πλαίσιο των δράσεων του «Νοιαζόμαστε Σήμερα – Ζούμε Καλύτερα Αύριο» πραγματοποίησε μετρήσεις για την εκτίμηση της επίδρασης της εφαρμογής της νέας νομοθεσίας για τη μείωση της χρήσης πλαστικής σακούλας στο λιανεμπόριο τροφίμων. Τα αριθμητικά στοιχεία που συλλέχθηκαν αφορούν τις αλυσίδες σουπερμάρκετ, ενώ υπάρχουν και εκτιμήσεις σχετικά με την κατάσταση στα υπόλοιπα σημεία πώλησης. Τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά για τον πρώτο μήνα εφαρμογής της νέας νομοθεσίας, αλλά καταδεικνύουν ότι χρειάζεται περαιτέρω οργανωμένη προσπάθεια για να επιτευχθούν οι εθνικοί στόχοι που έχουν τεθεί.
Στα σουπερμάρκετ
Η εφαρμογή του μέτρου ήταν αυστηρή και καθολική στα σούπερ μάρκετ. Τα στοιχεία καταγράφουν τον Ιανουάριο μία μείωση της τάξης του 75%-80% στη χρήση της πλαστικής σακούλας ελαφρού βάρους σε σχέση με τον Ιανουάριο 2017. Τα στοιχεία επίσης καταγράφουν αύξηση στις πωλήσεις τσαντών πολλαπλών χρήσεων άνω του 5.000%. Πρακτικά αυτή η αύξηση εκτιμάται ότι σημαίνει περίπου 2,5-3 εκατ. νέες τσάντες πολλαπλών χρήσεων στην αγορά και πάνω από 2 στα 3 νοικοκυριά να επιλέγουν αυτή τη λύση για τις αγορές του, έναντι της πληρωμής για πλαστική σακούλα μίας χρήσης.
Αύξηση
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τον Νόμο 4496/2017 από 1/1/2019 το περιβαλλοντικό τέλος αυξάνεται από 0,03€ συν ΦΠΑ σε 0,07€ συν ΦΠΑ, ποσό που ίσως αποδειχθεί επαρκές για την επίτευξη των στόχων (σε συνδυασμό πάντα με την ανάλογη ενημέρωση), ενώ σύμφωνα με τον ΕΟΑΝ ο οποίος είναι και ο αρμόδιος φορέας δεν αποκλείεται αργότερα ακόμα και η απαγόρευση της πλαστικής σακούλας προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι.
Καταστήματα εμπορίου-εστίασης
Στα καταστήματα εμπορίου-εστίασης καταγράφεται εκτεταμένη εφαρμογή του μέτρου, αλλά με διαφοροποιήσεις ανάλογα με τον κλάδο και την περιοχή. Εκτεταμένη εφαρμογή στο λιανεμπόριο τροφίμων (π.χ. αρτοποιία, κρεοπωλεία) και ειδικά στις οργανωμένες αλυσίδες καταστημάτων. Αλλά σε άλλους κλάδους (π.χ. είδη ένδυσης) κατάργηση και αντικατάσταση της πλαστικής σακούλας από άλλου τύπου σακούλες όπως χάρτινες. Μικρή εφαρμογή του μέτρου στον κλάδο της εστίασης με εξαίρεση τις οργανωμένες αλυσίδες εστίασης.
Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται ότι η ποσοστιαία μείωση στη χρήση πλαστικής σακούλας στο λιανεμπόριο είναι μικρότερη αυτής στα σουπερμάρκετ με δεδομένο μάλιστα ότι η νομοθεσία εξαιρεί από την επιβολή περιβαλλοντικού τέλους τις λαϊκές αγορές και τα περίπτερα.
