Αναφορά σε πτητικό υδρογονάνθρακα αναμένεται να κάνει η έκθεση του Ελληνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ), που πρόκειται να παρουσιαστεί στις 27 Φεβρουαρίου. Οπως αναφέρουν οι πληροφορίες της Realnews, οι ειδικοί φέρονται να έχουν εντοπίσει τα κατάλοιπα της καύσης πτητικών υδρογονανθράκων στον τόπο της τραγωδίας στα Τέμπη.
Πρόκειται για έντονα ίχνη μελανής απόχρωσης στο έδαφος, στο σημείο όπου η επιβατική αμαξοστοιχία Intercity 62 συγκρούστηκε με την εμπορική αμαξοστοιχία 63503, στις 28 Φεβρουαρίου 2023. Στη νέα φωτογραφία-ντοκουμέντο, που φέρνει στο φως της δημοσιότητας η «R», φαίνονται τόσο τα μαύρα κατάλοιπα στο έδαφος όσο και άλλα ίχνη, λευκής απόχρωσης, τα οποία αποδίδονται σε έλαια σιλικόνης.
Αναλύοντας τη συγκεκριμένη εικόνα και σε συνδυασμό με τα επιστημονικά συμπεράσματα που έχουν προκύψει από την επεξεργασία των βίντεο από την έκρηξη, οι ειδικοί αναμένεται να επισημάνουν την ύπαρξη υδρογονανθράκων. Μάλιστα, πιθανολογείται ότι, εφόσον υπήρχαν, θα πρέπει να προήλθαν από ένα από τα τρία προπορευόμενα βαγόνια της εμπορικής αμαξοστοιχίας. Η φωτογραφία-ντοκουμέντο από το σημείο της τραγωδίας περιλαμβάνεται και στη δικογραφία της υπόθεσης.
Η έκθεση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ αναμένεται να περιλαμβάνει συστάσεις προς τους οργανισμούς, τις εταιρείες και τους φορείς που είναι αρμόδιοι για τη λειτουργία των σιδηροδρομικών μεταφορών και μετακινήσεων στην Ελλάδα, οι οποίες θα καταλαμβάνουν περισσότερες από 200 σελίδες.
Από αυτές, περίπου 10 σελίδες αναμένεται να αφορούν τα αίτια της έκρηξης, τη μορφή της πυρόσφαιρας που προκλήθηκε και τη φωτιά που ακολούθησε μετά τη σύγκρουση των τρένων.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι ειδικοί τονίζουν ότι η έκρηξη σημειώθηκε σε δύο φάσεις. Στην πρώτη φάση, η πυρόσφαιρα που δημιουργήθηκε φέρεται να αποδίδεται σε ένα υγρό πτητικό καύσιμο. Αυτή η αρχική ανάφλεξη, μάλιστα, είναι πιθανόν να δημιουργήθηκε από τις σπίθες τις οποίες προκάλεσε η ενεργοποίηση του συστήματος πέδησης των τρένων, λόγω της τριβής με τις ράγες του σιδηροδρόμου. Η δεύτερη φάση της έκρηξης ξεκίνησε ύστερα από μόλις δύο δευτερόλεπτα, εντός της αρχικής πυρόσφαιρας. Αναλύοντας το χρώμα της φλόγας και τα χαρακτηριστικά καύσης που ήταν παρόμοια, οι ειδικοί φέρονται να εκτιμούν με ασφάλεια ότι ο τύπος του καυσίμου που καίγεται και στις δύο φάσεις είναι ο ίδιος.
Η διάρκεια της δεύτερης φάσης της έκρηξης ήταν περίπου 4 δευτερόλεπτα. Το ύψος του καπνού που εκλύθηκε αλλά και ο τρόπος που διογκώθηκε η πυρόσφαιρα δείχνουν ότι σε αυτή τη δεύτερη φάση της έκρηξης εμπλέκεται μια σημαντική ποσότητα καυσίμων.
Σταγονίδια
Ενα ακόμη φαινόμενο που παρατηρήθηκε από τα βίντεο, που αναλύθηκαν με ακρίβεια κλασμάτων δευτερολέπτου, είναι το γεγονός ότι κατά την έκρηξη φαίνεται πως εκλύεται μια ποσότητα σταγονιδίων, σε τέτοιο βαθμό, μάλιστα, που στο σημείο δημιουργήθηκε ένα είδος ομίχλης. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι το καύσιμο που φέρεται να προκαλεί την έκρηξη είναι πτητικό και ιδιαίτερα εύφλεκτο. Ωστόσο, δεν φαίνεται να υπάρχει κανένας μηχανισμός ο οποίος θα μπορούσε να δημιουργήσει αυτήν την ομίχλη των σταγονιδίων. Και αυτό διότι έχουν ήδη περάσει πέντε με έξι δευτερόλεπτα από τη σύγκρουση. Επίσης, εκείνη τη στιγμή, το αρχικό σημείο της σύγκρουσης βρίσκεται ήδη 30 μέτρα νοτιότερα, ενώ παράλληλα ο άνεμος πνέει προς την αντίθετη κατεύθυνση. Σύμφωνα με τις πηγές, αυτές οι παράμετροι αποκλείουν από μόνες τους την πιθανότητα η έκρηξη να οφείλεται σε οποιοδήποτε καύσιμο με τα χαρακτηριστικά των ελαίων σιλικόνης που έχουν οι μετασχηματιστές των τρένων.
Ωστόσο, τα έλαια σιλικόνης φαίνεται ότι όντως διέρρευσαν στο σημείο της σύγκρουσης. Οπως είχε αποκαλύψει την περασμένη Κυριακή η «R», ο μετασχηματιστής του επιβατικού τρένου έχει υποστεί μια ρωγμή που χαρακτηρίζεται μικρή και από την οποία δεν μπορεί παρά να διαρρεύσει επίσης μια μικρή ποσότητα ελαίων σιλικόνης. Στη φωτογραφία, που δημοσιοποιείται , τα κατάλοιπα της καύσης του ελαίου σιλικόνης φαίνονται από το χαρακτηριστικό, λευκού χρώματος αποτύπωμα που έχουν αφήσει στο έδαφος. Εξίσου εμφανή, όμως, είναι και τα άλλα, μαύρα αποτυπώματα που προκλήθηκαν από την καύση ενός άλλου καυσίμου, το οποίο και φέρεται να έχει προκαλέσει την έκρηξη.
Στην έκθεσή του ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ αναμένεται να επισημάνει πως στο συμβάν εντοπίζονται δύο διαφορετικά κατάλοιπα από δύο διαφορετικά καύσιμα. Το πρώτο είναι το έλαιο σιλικόνης. Ωστόσο, στην ανάλυση για τα μαύρα κατάλοιπα γίνεται αναφορά σε ίχνη πτητικού υδρογονάνθρακα. Μάλιστα, αναμένεται να επισημανθεί ότι αυτά τα ίχνη είναι συμβατά με τον εντοπισμό του ξυλολίου σε τρία δείγματα εδάφους, που ελήφθησαν από τον χώρο του δυστυχήματος, συνολικά 29 ημέρες μετά τη σύγκρουση των τρένων.
Η ανάλυση της Γάνδης
Βάσει αυτών των ευρημάτων, ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ, σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων (ERA), απευθύνθηκε σε συνολικά τέσσερα ερευνητικά ινστιτούτα του εξωτερικού. Οπως έχει αποκαλύψει η «R», οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Γάνδης, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της Υπολογιστικής Δυναμικής των Υγρών (Computational Fluid Dynamics – CFD) έχουν οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι η έκρηξη, η πυρόσφαιρα και η φωτιά που ακολούθησε έχουν προκληθεί από ένα φορτίο 3,5 έως 4 τόνων πτητικών υδρογονανθράκων.
Τα συμπεράσματα των επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Γάνδης αναμένεται να συμπεριληφθούν στην έκθεση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ μαζί με τρία πορίσματα ακόμα. Το πρώτο από αυτά προέρχεται από το ινστιτούτο RISE της Στοκχόλμης, το οποίο φέρεται να συμπεραίνει πως τα έλαια σιλικόνης δεν ευθύνονται για την έκρηξη. Ακολούθως, το Πανεπιστήμιο της Πίζας έχει γνωμοδοτήσει υπέρ της χρήσης της μεθόδου της Υπολογιστικής Δυναμικής των Υγρών, ούτως ώστε να εξαχθεί ένα ασφαλές και επιστημονικά τεκμηριωμένο συμπέρασμα για τα καύσιμα που προκάλεσαν την έκρηξη. Σημαντική, ωστόσο, θεωρείται και η έκθεση ενός εξειδικευμένου ινστιτούτου στη Γερμανία, που αναμένεται να κρίνει αν τα καθίσματα των αμαξοστοιχιών είχαν συντηρηθεί με τον προβλεπόμενο τρόπο, ώστε να εμποδίζουν την εξάπλωση μιας πιθανής φωτιάς.
Τα τέσσερα πορίσματα των ινστιτούτων του εξωτερικού αναμένεται να συμπεριληφθούν και ως περίληψη αλλά και ως συνημμένα έγγραφα στην τελική έκθεση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, μαζί με την έκθεση του καθηγητή του ΕΜΠ Δημήτρη Καρώνη, την οποία έχουν παραγγείλει οι δικαστικές Αρχές.
Συγχρονισμός των καμερών
Αξίζει να σημειωθεί πως στις συστάσεις του ΕΟΔΑΣΑΑΜ προς τους φορείς, τους οργανισμούς και τις εταιρείες που ασχολούνται με τη λειτουργία των ελληνικών σιδηροδρόμων γίνεται αναφορά και στον τρόπο λήψης των βίντεο ασφαλείας. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, στο κεφάλαιο που αφορά τις συστάσεις προς τον ΟΣΕ επισημαίνεται ότι οι κάμερες ασφαλείας δεν είναι σωστά συγχρονισμένες. Αυτό σημαίνει ότι, όπως έχουν δείξει οι έρευνες, υπάρχουν αποκλίσεις μεταξύ του χρόνου που φαίνεται στα βίντεο τα οποία λαμβάνονται και στον πραγματικό χρόνο. Μάλιστα, οι διερευνητές του ΕΟΔΑΣΑΑΜ φέρονται να έχουν διαπιστώσει πως οι αποκλίσεις χρόνου φτάνουν μέχρι και τα 20 λεπτά!
Για τον λόγο αυτό, τα βίντεο από την πορεία της εμπορικής αμαξοστοιχίας 63503 που παρέδωσε την προηγούμενη εβδομάδα στον εφέτη ανακριτή Λάρισας ο δικηγόρος της εταιρείας security, Βασίλης Καπερνάρος, και τα οποία διέρρευσαν στη δημοσιότητα, εξετάζονται ήδη από τους εμπειρογνώμονες του ERA.
Στο μικροσκόπιο τα βίντεο
Στο μικροσκόπιο των εγκληματολογικών εργαστηρίων της Αστυνομίας μπαίνουν τα τρία βίντεο της εμπορικής αμαξοστοιχίας, τα οποία παρέδωσε η εταιρεία security Interstar στον εφέτη ειδικό ανακριτή Σωτήρη Μπακαΐμη που χειρίζεται την υπόθεση της τραγωδίας των Τεμπών.
Οι δύο ορισθέντες από τον δικαστικό λειτουργό πραγματογνώμονες στην έκθεση, την οποία του παρέδωσαν την περασμένη Πέμπτη, καταλήγουν στο ότι στο βιντεοληπτικό υλικό που εξέτασαν «εμφανίζεται η διερχόμενη εμπορική αμαξοστοιχία 63503, που συμμετείχε στο δυστύχημα της 28ης/2/2023, στο σύνολο της σύνθεσής της και κατά τον χρόνο διέλευσής της, έμφορτη μόνο με όσα αναγράφονται στην επίσημη λίστα φορτίου, χωρίς να διακρίνεται οποιοδήποτε άλλο φορτίο επί των φορταμαξών».
Σημειώνουν, ωστόσο, πως «η παρούσα έκθεση αφορά την ταυτοποίηση του εικονιζόμενου συρμού με την εμπορική αμαξοστοιχία 63503, χωρίς να πιστοποιεί τη γνησιότητα του βιντεοληπτικού υλικού», την οποία γνησιότητα θα διαπιστώσουν τώρα τα εγκληματολογικά εργαστήρια της ΕΛ.ΑΣ.
Τα επίμαχα βίντεο στη συνέχεια θα τεθούν στη διάθεση τόσο του πραγματογνώμονα του ΕΜΠ Δημήτρη Καρώνη, που διερευνά κατόπιν εντολής του ανακριτή τα αίτια της πυρόσφαιρας που δημιουργήθηκε μετά τη σύγκρουση των δύο τρένων, όσο και του ΕΟΔΑΣΑΑΜ.
Σύμφωνα με δικαστικές πηγές, πρόκειται για ένα «σημαντικό στοιχείο», εφόσον διαπιστωθεί η γνησιότητά του, με την πλευρά των συγγενών των θυμάτων της τραγωδίας, ωστόσο, να μην έχει την ίδια άποψη. Και αυτό γιατί, όπως σημειώνουν, αυτό το υλικό που παραδόθηκε στη Δικαιοσύνη, δύο χρόνια μετά τη μοιραία σύγκρουση, ακόμη και αν είναι γνήσιο δεν απαντά στο τι προκάλεσε τη φωτιά από την οποία βρήκαν τραγικό θάνατο τουλάχιστον 5 με 7 επιβάτες της επιβατικής αμαξοστοιχίας.
Οι εξελίξεις ωστόσο των τελευταίων ημερών, με τα όσα έχουν αναδειχθεί μετά και τις μεγάλες συγκεντρώσεις σε όλη την Ελλάδα, έχουν προκαλέσει μια έντονη κριτική κατά της κυβέρνησης, αλλά και κατά της Δικαιοσύνης. Αποκορύφωμα ήταν η ευθεία στοχοποίηση του εφέτη ειδικού ανακριτή, καθώς και οι απειλές κατά της ζωής της προέδρου και της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, οι οποίες με παρεμβάσεις- δηλώσεις τους υποστήριξαν το έργο του.
Σε βάρος του δικαστικού λειτουργού εκκρεμεί από την περασμένη Πέμπτη και μήνυση που κατέθεσαν η Μαρία Καρυστιανού και ο Παύλος Ασλανίδης, συγγενείς των θυμάτων της τραγωδίας των Τεμπών, για απόκρυψη 649.000 αρχείων από τη δικογραφία. Αρχεία ωστόσο που, όπως σημειώνουν νομικές πηγές, βρίσκονται στο ανακριτικό γραφείο, αλλά πρόκειται περί άσχετων με την υπόθεση στοιχείων. «Τι σχέση έχουν με το δυστύχημα των Τεμπών τα ηχητικά από το Ξυλόκαστρο ή το Κιάτο ή οι συμβάσεις της ΕΡΓΟΣΕ από το 2009;», αναρωτιούνται πρόσωπα με γνώση της δικογραφίας, με δικαστικές πηγές να σημειώνουν ότι σε κάθε περίπτωση η Δικαιοσύνη θα κάνει το καθήκον της, που είναι «η αναζήτηση της αλήθειας και μόνο».
