Το 65% των ζευγαριών στην Ελλάδα επιλέγουν πλέον τον πολιτικό γάμο και το σύμφωνο συμβίωσης, τάση που έχει παγιωθεί. Για το λόγο αυτό η Πολιτεία έχει προσαρμοσθεί και παρέχει μέχρι και τη δυνατότητα υποβολής ηλεκτρονικής αίτησης για την έκδοση ηλεκτρονικής άδειας πολιτικού γάμου.
Οι πολιτικοί γάμοι αποτελούσαν έως τις αρχές του 2000 μόλις το 17% των ετησίως τελεσθέντων γάμων. Ωστόσο, αυτό άλλαξε δραστικά μέσα σε δύο δεκαετίες. Η τάση των ζευγαριών να επιλέγουν τον πολιτικό γάμο εντάθηκε στη συνέχεια, με αποτέλεσμα να αποτελούν πλέον το 45-50% του συνόλου την περίοδο 2011-2021. Αν προστεθούν στους πολιτικούς γάμους και τα σύμφωνα συμβίωσης, οι συνολικοί θρησκευτικοί γάμοι έχουν περιορισθεί στο 35% του συνόλου.
Ειδικά, το 2020 η πανδημία επηρέασε έντονα την επιλογή των ατόμων, καθώς οι περιορισμοί που επέβαλλε η πολιτεία και αφορούσαν στον αριθμό των καλεσμένων, στις αποστάσεις μεταξύ τους κ.ά., αλλά και ο φόβος μετάδοσης του ιού, ώθησαν πολύ περισσότερα ζευγάρια στον πολιτικό γάμο και στο σύμφωνο συμβίωσης. Συνολικά από τους 40.461 γάμους και σύμφωνα συμβίωσης που είχαμε μόλις οι 11.935 αφορούσαν σε θρησκευτικούς γάμους.
Καθώς πλέον άνω του 40% των γάμων αφορούν σε πολιτικούς γάμους η κυβέρνηση προσέτρεξε προκειμένου να απλοποιήσει τις διαδικασίες. Έτσι, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ρύθμισε τη διαδικασία υποβολής ηλεκτρονικής αίτησης και την έκδοση ηλεκτρονικής άδειας πολιτικού γάμου μέσω της εφαρμογής των θυρίδων φορέων και χρηστών της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr – ΕΨΠ).
Χρήστες της εφαρμογής είναι α) Έλληνες πολίτες που υποβάλλουν ηλεκτρονική αίτηση για την έκδοση άδειας πολιτικού γάμου και πληρούν τις εξής προϋποθέσεις: αα) έχουν συμπληρώσει το νόμιμο όριο ενηλικότητας, αβ) πρόκειται να τελέσουν πολιτικό γάμο στην Ελλάδα με Έλληνα πολίτη που έχει συμπληρώσει το νόμιμο όριο ενηλικότητας, αγ) έχουν τη μόνιμη κατοικία τους στην Ελλάδα, β) αρμόδιοι δημοτικοί υπάλληλοι («δημοτικοί υπάλληλοι»), που παραλαμβάνουν στις θυρίδες του οικείου Δήμου τις ηλεκτρονικές αιτήσεις, με σκοπό την διεκπεραίωσή τους και την έκδοση ηλεκτρονικής άδειας πολιτικού γάμου με τη χρήση της εφαρμογής.
Οι μελλόνυμφοι αποκτούν πρόσβαση στην εφαρμογή κατόπιν αυθεντικοποίησης, και οι δημοτικοί υπάλληλοι κατόπιν αυθεντικοποίησης μέσω Κωδικών Δημόσιας Διοίκησης των «Κωδικών Δημόσιας Διοίκησης». Κάθε μελλόνυμφος καταχωρίζει στην εφαρμογή τα στοιχεία που απαιτούνται από το νόμο για την έκδοση άδειας πολιτικού γάμου και ιδίως: α) τα προσωπικά του στοιχεία, β) τα στοιχεία του Δήμου στον οποίο πρόκειται να τελεστεί ο πολιτικός γάμος, γ) τα στοιχεία του/της έτερου μελλοντικού/μελλοντικής συζύγου και δ) τα στοιχεία του εκδοθέντος ηλεκτρονικού παραβόλου.
Κάθε μελλόνυμφος μεταφορτώνει τα απαραίτητα δικαιολογητικά, και ιδίως αυτά που αποδεικνύουν την μόνιμη κατοικία του στην Ελλάδα και την πλήρωση της υποχρέωσης γνωστοποίησης γάμου. Κάθε μελλόνυμφος δηλώνει υπεύθυνα μέσω της εφαρμογής ότι δεν συντρέχουν στο πρόσωπό του τα κωλύματα γάμου που προβλέπονται στον αστικό κώδικα.
Για την τελική υποβολή της αίτησης απαιτείται η καταχώριση του κωδικού μιας χρήσης (one-time password-OTP) που κάθε μελλοντικός σύζυγος λαμβάνει στον πιστοποιημένο αριθμό κινητού τηλεφώνου που έχει καταχωρίσει στο Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας. Η αίτηση κάθε μελλοντικού συζύγου φέρει τα χαρακτηριστικά ασφαλείας και συγκεκριμένα μοναδικό κωδικό αριθμό σε αλφαριθμητική μορφή και σε μορφή QR και εγκεκριμένη ή προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Με την υποβολή της αίτησης από κάθε μελλόνυμφο, αυτή αποστέλλεται ηλεκτρονικά στον Δήμο μόνιμης κατοικίας αυτού και αντίγραφό της αποθηκεύεται στην προσωπική θυρίδα του μελλοντικού συζύγου που την υπέβαλε. Οι δημοτικοί υπάλληλοι παραλαμβάνουν τις ηλεκτρονικές αιτήσεις στο περιβάλλον των θυρίδων του οικείου Δήμου και τις διαχειρίζονται σύμφωνα με τις αρμοδιότητές τους, χωρίς να απαιτούνται οι εσωτερικές διαδικασίες πρωτοκόλλησης του φορέα.
Με την ολοκλήρωση των ενεργειών από όλους τους χρήστες και την άπρακτη πάροδο της προβλεπόμενης προθεσμίας υποβολής καταγγελίας από τρίτους ή, σε περίπτωση καταγγελίας, την ακρόαση του μελλόνυμφου, εκδίδεται η ηλεκτρονική άδεια πολιτικού γάμου ή απορρίπτεται αιτιολογημένα η χορήγησή της. Η άδεια ή η αιτιολογημένη απόρριψη της φέρουν αρακτηριστικά ασφαλείας και συγκεκριμένα μοναδικό κωδικό αριθμό σε αλφαριθμητική μορφή και σε μορφή QR και εγκεκριμένη ή προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
