Πήραν «φωτιά» τα καζάνια στα Τρίκαλα-Οι Τρικαλινοί επιμένουν παραδοσιακά και παρασκευάζουν τσίπουρο

Το φθινόπωρο εκτός του ότι σηματοδοτεί το τέλος του καλοκαιριού είναι μία ξεχωριστή περίοδος  είναι μία περίοδος προετοιμασίας για το χειμώνα. Για την περιοχή μας όμως χρόνια τώρα, η σημασία τους ήταν πάντα ξεχωριστή, μια που αποτελούν τη συνέχεια μιας παράδοσης η οποία, επιμένει να αναβιώνει ακόμα εδώ και πολλές γενιές.Αγαπημένη συνήθεια για τους παλιότερους ειδικά, είναι και η παρασκευή του τσίπουρου. Τα καζάνια αυτή την εποχή «παίρνουν φωτιά» καθώς πολλοί ρίχνονται με πάθος στην παρασκευή του τσίπουρου που θα καταναλώσουν όλο το χειμώνα. Μία διαδικασία που δίκαια μπορεί να χαρακτηριστεί ιεροτελεστία και η όλη δουλειά γίνεται με χαρά και ευχαρίστηση, μιας και όλη η διαδικασία έχει συνδεθεί λόγω της φύσης του προϊόντος ίσως με φαγοπότι και διασκέδαση, με αποτέλεσμα οι ώρες γύρω από τα καζάνια να κυλούν εύκολα, ευχάριστα, με μεγάλες παρέες, με τραγούδια και πολλές φορές και χορούς.

Στέμφυλα, καζάνια κι άμβυκες…

Μία συνήθεια που χρονικά τοποθετείται από την εποχή της τουρκοκρατίας. Βρισκόμαστε λοιπόν, στην εποχή των «καζανιών» εκεί που οι άμβυκες και οι αποστακτήρες δουλεύουν νύχτα-μέρα γύρω απ’τη φωτιά ακολουθώντας χρόνια τώρα το ίδιο τελετουργικό. Οι παραδοσιακές οικογένειες των Τρικάλων επιμένουν μετά το πάτημα των σταφυλιών για την παραγωγή κρασιού να βγάζουν και το δικό τους τσίπουρο. Τα στεμφυλα (Στέμφυλα ή Τσίπουρα είναι το στέρεο υπόλειμμα των σταφυλιών μετά την απομάκρυνση του μούστου), τοποθετούνται με κουβάδες μέσα στον άμβυκα (καζάνι), πρόκειται για ένα βραστήρα χωρητικότητας συνήθως 130 κιλών. Στα στέμφυλα προστίθεται ένα μέρος από τα υγρά της ζύμωσης και λίγο νερό αλλά και διάφορα μυρωδικά, που οι αναλογίες και τα είδη τους αποτελούν επτασφράγιστό μυστικό (πιο συνηθισμένο μυρωδικό είναι το γλυκάνισο).

Στη συνέχεια το καζάνι κλείνεται ερμητικά μ’ένα μπρούτζινο καπάκι. Κάτω από το καζάνι υπάρχει ένας φούρνος και σ’αυτόν καίει η φωτιά η οποία ρυθμίζεται να καίει σιγά-σιγά και αρχίζει το βράσιμο. Μόλις το υλικό του καζανιού αρχίζει να βράζει, σηματοδοτείται η έναρξη της απόσταξης.  Μετά την πρώτη απόσταξη , ακολουθεί η δεύτερη και η διαδικασία συνεχίζεται μέχρι να ολοκληρωθεί.