Η ύπαρξη πολλών και διαφορετικών χαρακτηριστικών στα παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες, κάνουν το έργο των εκπαιδευτικών δύσκολο, ιδιαίτερα μάλιστα αν ο μαθητής δεν έχει κάποια επίσημη αξιολόγηση των μαθησιακών του δυσκολιών ή αν ο εκπαιδευτικός δεν γνωρίζει αρκετά γύρω από τις μαθησιακές δυσκολίες και τα προβλήματα που αυτές συνεπάγονται.
Τα παιδιά αυτά συνήθως δείχνουν ανωριμότητα και έλλειψη οργάνωσης. Η ένταση, η διάρκεια και η μεγάλη συχνότητα αυτής της συμπεριφοράς είναι χαρακτηριστικό γνώρισμά τους.
Δυσκολεύονται ιδιαίτερα στην οργάνωση των πληροφοριών, και αδυνατούν να τις ταξινομήσουν και να τις αποθηκεύσουν. Δυσκολεύονται αρκετά με τις αλληλουχίες και με την σειριοθέτηση, όπως π.χ. δύσκολα μαθαίνουν τις μέρες της εβδομάδας, τις εποχές του χρόνου, τη θέση του συμμαθητή τους στην τάξη, μια λέξη στο λεξικό, ονόματα σε κάποιο κατάλογο κλπ.
Δεν σκέφτονται αρκετά πριν απαντήσουν σε κάποια ερώτηση και συνήθως απαντούν αυτόματα. Έτσι, ως επί το πλείστον οι απαντήσεις είναι λανθασμένες με αποτέλεσμα συχνά οι συμμαθητές τους να τους χλευάζουν.
Δυσκολεύονται στην καταγραφή πληροφοριών καθώς απαιτεί ταυτόχρονη ακοή και γραφή, κάτι που τους είναι ιδιαίτερα πολύπλοκο. Η πιο σημαντική δυσκολία όμως σε αυτόν τον τομέα εστιάζεται στη φωνολογική επίγνωση. Οι μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στην ανάλυση και σύνθεση λέξεων από φωνήματα, καθώς και στην αφαίρεση ή πρόσθεση φωνημάτων.
Παραμένουν συγκεντρωμένοι για περιορισμένο διάστημα, κουράζονται ευκολότερα από τους συμμαθητές τους και δυσκολεύονται να διαχειριστούν πολλές πληροφορίες μαζί και να τις αποκωδικοποιήσουν.
Επιπλέον αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην οπτική διάκριση. Στην διάκριση δηλαδή ενός χαρακτήρα, σύμβολο, ή λεπτομέρειας από την βάση της. Αποτέλεσμα αυτών των δυσκολιών είναι η καθρεπτική γραφή (π.χ. 3 αντί ε), ο κακός γραφικός χαρακτήρας, η αδυναμία να γράψουν μέσα στα περιθώρια του τετραδίου κλπ.
Η μνήμη είναι επίσης ένας άλλος τομέας που αντιμετωπίζονται σημαντικές δυσκολίες. Όσον αφορά στη βραχύχρονη μνήμη (μνήμη εργασίας), δυσκολεύονται στην αυτόματη καταγραφή των εισερχόμενων ερεθισμάτων μέσω των αισθητηριακών καταγραφών (αυτί, μάτι κλπ.), και κατά συνέπεια δεν μπορούν να τα οργανώσουν με τέτοιο τρόπο ώστε να απομνημονευθούν.
Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές αυτοί παρουσιάζουν:
Μειωμένη πρόθεση για ενεργητική μάθηση, μειωμένο ενδιαφέρον σε οτιδήποτε σχετίζεται με τη μάθηση του σχολείου και άρνηση ή δυσκολία στην καταβολή προσπάθειας για την ολοκλήρωση ενός έργου.
Επιπλέον εμφανίζουν μεταγνωστικά προβλήματα όπως: Δυσκολία στο να αναγνωρίσουν τις απαιτήσεις ενός έργου και αδυναμία επιλογής και εφαρμογής της απαιτούμενης στρατηγικής
Οι μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες συνήθως ξεχνούν να ολοκληρώσουν ασκήσεις για το σπίτι. Συχνά αποδίδουν την επιτυχία τους σε εξωτερικούς παράγοντες (πχ τύχη, ευκολία , εξωτερική βοήθεια κλπ) ενώ την αποτυχία τους την αποδίδουν στη χαμηλή τους ικανότητα.
Σε γενικές γραμμές, εξαιτίας της χαμηλής αυτοεκτίμησης και της έλλειψης κινήτρων, τα παιδιά αυτά βιώνουν κυρίως αρνητικά συναισθήματα, όπως άγχος και φόβο. Τα συναισθήματα αυτά τα ακολουθούνε καθόλη τη διάρκεια της σχολικής τους ζωής λόγω των συνεχών αποτυχιών τους.
Το σημαντικότερο για τα παιδιά με τέτοιου είδους δυσκολίες είναι να αξιολογηθούν οι ελλείψεις που παρουσιάζουν, ώστε με την κατάλληλη βοήθεια ενός ειδικού αλλά και τους σωστούς χειρισμούς από την πλευρά της οικογένειας να μπορούν να αποδώσουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους.
Με την αξιολόγηση της σχολικής ετοιμότητας είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε αν το παιδί είναι έτοιμο και ώριμο αρκετά, να παρακολουθήσει τη νέα σχολική τάξη.
Η αξιολόγηση της σχολικής ετοιμότητας εξετάζει λεπτομερώς επιμέρους τομείς της γενικότερης ανάπτυξης του παιδιού.