Η Αυτοδιοίκηση όλα τα προηγούμενα χρόνια, σήκωσε δυσανάλογα μεγάλο βάρος της εθνικής προσπάθειας για την επίτευξη δημοσιονομικών πλεονασμάτων, όταν μάλιστα το υπόλοιπο Κράτος εξακολουθούσε να παράγει ελλείμματα. Στους κρατικούς προϋπολογισμούς των προηγούμενων ετών, αποτυπώνεται ξεκάθαρα κι αδιαμφισβήτητα ότι οι Δήμοι καλούνταν να εμφανίζουν τεράστια για το οικονομικό τους μέγεθος πλεονάσματα, παρά το γεγονός πως όλοι γνώριζαν ότι λειτουργούν στα όριά τους. Είναι αδιαμφισβήτητο επίσης ότι έχει επιτευχθεί νοικοκύρεμα στα οικονομικά της αυτοδιοίκησης, και πλέον οι Δήμοι λειτουργούν με ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς.
Η ΚΕΔΕ θεωρεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εξυγίανση και τον οικονομικό εξορθολογισμό των Δήμων, πέραν των άλλων και την επίλυση του προβλήματος με τους παρακρατηθέντα, τους πόρους δηλαδή που ανήκουν στην Αυτοδιοίκηση και διαχρονικά παρακρατούνται.
Στο πλαίσιο αυτό θεωρούμε πολύ θετικό βήμα την επιχορήγηση από την Κυβέρνηση προς όλους τους Δήμους της χώρας, οριζόντια σε πρώτη φάση, ποσού 75 εκατομμυρίων ευρώ, για την άμεση αποπληρωμή δαπανών που έγιναν για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Κι αναμένουμε την πληρωμή της δεύτερης δόσης μέσα στον Αύγουστο, προκειμένου να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις που αναλάβαμε έναντι τρίτων, για τον ίδιο σκοπό.
Όμως φαίνεται ότι η κρίση θα συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα. Οι Δήμοι θα κληθούν και πάλι να σηκώσουν το οικονομικό και διαχειριστικό κόστος της διαχείρισης της κρίσης και ταυτόχρονα δεν θα μπορούν να εισπράξουν τα έσοδα που έχουν προγραμματίσει. Η κατάρτιση των προϋπολογισμών των Δήμων για το 2021 θα είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση. Είναι ορατός ο κίνδυνος να δημιουργηθεί μια «νέα γενιά» ληξιπρόθεσμων οφειλών και να μπούμε πάλι σε έναν φαύλο κύκλο χρεών. Αυτό δεν είναι κινδυνολογία, αλλά υπαρκτό πρόβλημα.
Πρόσφατα το Υπουργείο Οικονομικών, σε επίσημη εγκύκλιο του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, υπολογίζει επίσημα ότι το 2021 το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του ενοποιημένου προϋπολογισμού της αυτοδιοίκησης θα είναι ελλειμματικό κατά 143 εκατομμύρια ευρώ. Δηλαδή, με απλά λόγια, το 2021 τα έσοδα των Δήμων και των Περιφερειών της Χώρας θα είναι λιγότερα από τα έξοδά τους κατά 143 εκατομμύρια. Άποψη της ΚΕΔΕ είναι μάλιστα πως το ποσό αυτό αποτελεί απλώς μία λογιστική καταγραφή, αφού κατά τα φαινόμενα, το πραγματικό άνοιγμα λόγω του covid19, με τα σημερινά δεδομένα και την στέρηση εσόδων, θα είναι ακόμη μεγαλύτερο.
H ρύθμιση που προώθησε το Υπουργείο Εσωτερικών και ενσωματώθηκε στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών, θα μπορούσε να είναι μια χρήσιμη τροπολογία για άλλες εποχές και οικονομικές ισορροπίες, όχι όμως για τις ακραίες συνθήκες τις οποίες καλούμαστε πλέον να αντιμετωπίσουμε.
Μια ρύθμιση που προωθήθηκε χωρίς να έχει ενημερωθεί νωρίτερα η ΚΕΔΕ για το περιεχόμενό της, προκειμένου να μας δοθεί η ευκαιρία να υποβάλλουμε και τις δικές μας προτάσεις, που δεν αφορούν μόνον την απαραίτητη δημιουργία και λειτουργία εποπτικών μηχανισμών, αλλά και το πως δεν θα αναγκάζονται οι Δήμοι να δημιουργούν ληξιπρόθεσμα χρέη και υποχρεώσεις. Με ποιον τρόπο δηλαδή θα διασφαλιστεί η οικονομική ευρωστία των Δήμων, ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους όχι μόνον απέναντι στους προμηθευτές τους, αλλά και στους πολίτες των τοπικών μας κοινωνιών.
Η ΚΕΔΕ ασφαλώς και συμφωνεί πως οι Δήμοι δεν πρέπει να δημιουργούν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τρίτους και παράλληλα είναι θετική στη θεσμοθέτηση μηχανισμών που θα αποτρέπουν τη δημιουργία τους.
Γνωρίζοντας όλοι ότι η κατάσταση θα είναι δύσκολη και το επόμενο διάστημα, για την αυτοδιοίκηση και για την οικονομία της χώρας μας γενικότερα, προτεραιότητα μας πρέπει να είναι πως θα διασφαλίσουμε ότι :
- οι Δήμοι της χώρας δεν θα καταρρεύσουν.
- δεν θα εμφανίσουν το 2021 δημοσιονομικό έλλειμμα εκατομμυρίων ευρώ, όπως προβλέπει το ΓΛΚ.
- θα καταφέρουν να ανταποκριθούν με συνέπεια κι ευθύνη στις ανάγκες των πολιτών.
- θα έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τις χρηματοδοτικές δυνατότητες του ΕΣΠΑ και του Προγράμματος Αντώνης Τρίτσης, για να ενισχυθεί η τοπική ανάπτυξη κι απασχόληση.
Για να βρούμε λύσεις στα μεγάλα προβλήματα και τις προκλήσεις του μέλλοντος, απαιτείται διάλογος και συνεννόηση. Η ΚΕΔΕ είναι έτοιμη να συμμετάσχει με τεκμηριωμένες θέσεις και προτάσεις στο διάλογο αυτό, γιατί γνωρίζουμε καλά ότι δεν μπορεί να υπάρξει ισχυρή Ελλάδα, χωρίς ισχυρούς και οικονομικά βιώσιμους Δήμους
Είναι απαραίτητη η συνεργασία Κεντρικού Κράτους και Αυτοδιοίκησης, όχι μόνον για να μην δημιουργούν οι Δήμοι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις , αλλά για να υπάρξει μια ουσιαστική αναπτυξιακή επανεκκίνηση της χώρας, προς όφελος όλων μας.
