Ολοκληρώνεται το νέο μοντέλο λειτουργίας του σιδηροδρόμου στην Ελλάδα με πρώτο ορόσημο το 2027. Με την χθεσινή συμφωνία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με την ομόλογο του Τζόρτζια Μελόνι για επενδύσεις 360 εκατ. για τροχαίο υλικό και αμαξοστάσια και 400 εκατ. ευρώ από την Ελλάδα, γίνεται πιο ευδιάκριτος ο τελικός νέος σχεδιασμός της κυβέρνησης και του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Σε αυτό έχουμε διάφορα επίπεδα. Το πρώτο είναι το οργανωτικό, δηλαδή την παρουσία του νέου οργανισμού με την επωνυμία Σιδηρόδρομοι Ελλάδας. Βασικός λειτουργός θα είναι η Hellenic Train.
Το δεύτερο επίπεδο είναι το κομμάτι των υποδομών και της συντήρησης. Αυτά είναι τα έργα που αφορούν τη Θεσσαλία, τα εν εξελίξει έργα που τρέχουν ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ και οι νέοι διαγωνισμοί. Μαζί σε αυτό το επίπεδο είναι και τα έργα συντήρησης του δικτύου που φαίνεται πως βρίσκονται σε νέα τροχιά.
Το τρίτο επίπεδο είναι αυτό που ανακοινώθηκε εχθές αλλά και τα έργα που σχεδιάζονται για την αξιοποίηση των σταθμών και που αφορά την συνολική εμπειρία του επιβάτη. Δηλαδή η έλευση νέων τρένων τόσο σε υπεραστικό όσο και σε προαστιακό επίπεδο μέσα στην επόμενη διετία-τριετία και η νέα πιο σύγχρονη εμφάνιση των κεντρικών σταθμών της χώρας.
Το οργανωτικό επίπεδο
Εδώ είμαστε όπως έχει γίνει γνωστό σε επίπεδο νομοσχεδίου. Με την ολοκλήρωση της διαβούλευσης και την ψήφιση του, θα περάσουμε στην νέα σελίδα σε οργανωτικό επίπεδο.ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ και κομμάτι της ΓΑΙΑΟΣΕ θα αποτελέσουν τον νέο σιδηροδρομικό οργανισμό που ονομάζεται Σιδηρόδρομοι Ελλάδας.
Η εταιρεία θα λειτουργεί με “μοντέλο ΔΕΗ”, τόσο σε επίπεδο οργανωτικής δομής, όσο και σε προσωπικό. Στόχος του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών είναι η προσέλκυση νέων στελεχών τόσο από την εγχώρια αγορά, όσο και από την διεθνή βιομηχανία του σιδηροδρόμου.
Δηλαδή θα προβλέπονται ευέλικτες διαδικασίες για την ταχεία πρόσληψη και ενσωμάτωση στην νέα εταιρεία η οποία επιπρόσθετα θα έχει και έναν dedicated Τεχνικό Σύμβουλο που θα έχει ενεργό ρόλο στην λειτουργία και τις αποφάσεις.
Επίσης σημαντικό είναι και το γεγονός πως και οι διαγωνισμοί προμηθειών και έργων θα είναι επίσης πιο ευέλικτοι για να τρέχουν πιο σύντομα οι διαδικασίες και η υλοποίηση των έργων υποδομής.
Υποδομές και Συντήρηση
Εδώ έχουμε ένα μεγάλο παζλ έργων που τρέχουν αυτή τη στιγμή σε έργα υποδομής. Τα σημαντικότερα έργα που έχουν οι ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ είναι: ο Προαστιακός Δυτικής Αττικής, η Σήραγγα Σεπολίων, τα έργα αναβάθμισης του Κεντρικού Σταθμού της Αθήνας, η ηλεκτροκίνηση στο τμήμα Κιάτο-Αίγιο, η εργολαβία λειτουργίας της νέας διπλής γραμμής Αίγιο-Ρίο, τα έργα σηματοδότησης Θεσσαλονίκη-Ειδομένη κ.α.
Επίσης προ ημερών υπεγράφησαν τα μεγάλα έργα αποκατάστασης του τμήματος Δομοκός-Λάρισα και επαναφορά των συστημάτων της γραμμής Αθήνα-Θεσσαλονίκη και τα έργα αποκατάστασης των γραμμών Λάρισα-Βόλος και Παλαιοφάρσαλος-Καλαμπάκα.
Παράλληλα έχουν βγει και νέοι διαγωνισμοί μεγάλων έργων όπως είναι η αναβάθμιση του τμήματος ΣΚΑ-Οινόη ύψους 300 εκατ. ευρώ, η ηλεκτροκίνηση στο τμήμα Μουριές-Προμαχώνας ενώ προχωρημένος είναι ο διαγωνισμός για τη νέα σιδηροδρομική γραμμή Νέα Καρβάλη-Τοξότες Ξάνθης 200 εκατ. ευρώ που έχει ανάδοχο την ΤΕΡΝΑ.
Τα έργα συντήρησης φαίνεται πως θα είναι από τα πρώτα αντικείμενα της Σιδηρόδρομοι Ελλάδος. Το κόστος τους είναι αρκετά μεγάλο σε ετήσια βάση (για το Αθήνα-Θεσσαλονίκη έχει ακουστεί ποσό που αγγίζει τα 90 εκατ. ευρώ και για το σύνολο του δικτύου πάνω από 150 εκατ.). Τα ποσά θα οριστικοποιηθούν με την λειτουργία της νέας εταιρείας.
Αυτό που φαίνεται να προκρίνεται πολυετής συμβάσεις με εξειδικευμένες εταιρείες που θα αναλάβουν την τακτική συντήρηση του δικτύου και που θα έχουν την ευθύνη για την ομαλή κατάσταση του.
Τρένα και Σταθμοί
Για τον επιβάτη, ίσως τα παραπάνω να αποτελούν άγνωστο πεδίο καθώς αφορούν την εταιρική λειτουργία. Το τρίτο επίπεδο είναι όμως η συνολική εμπειρία του επιβάτη, γεγονός που περιλαμβάνει τρένα και σταθμούς.
Για τα τρένα εχθές υπεγράφη μνημόνιο με την Ferrovio Dello State Italiane για την επένδυση 360 εκατ. ευρώ σε νέα τρένα. Όπως διέρρευσε χωρίς όμως να είναι ακόμα επίσημο, μιλάμε συνολικά για 23 νέα τρένα. Από αυτά οκτώ λέχθηκε ότι θα αφορούν τα υπεραστικά δρομολόγια και 15 θα αφορούν τα προαστιακά που θα λειτουργεί η Hellenic Train, μέλος του Ιταλικού ομίλου.
Η επένδυση θα αφορά σε νέας τεχνολογίας τρένα, ωστόσο αναμένουμε περισσότερες λεπτομέρειες για τον τύπο των τρένων, τα χαρακτηριστικά τους και τον χρόνο παραλαβής και λειτουργίας τους στο ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο.
Επίσης το επενδυτικό πρόγραμμα της Hellenic Train περιλαμβάνει όσο και την αναβάθμιση των μονάδων συντήρησης. Όπως αναφέρεται “η υλοποίησή του συνδέεται οργανικά με την αναβάθμιση των σιδηροδρομικών υποδομών και την αύξηση της χωρητικότητας του δικτύου της χώρας”.
Οι δεσμεύσεις του Ιταλικού ομίλου θα αποτυπωθούν ξεκάθαρα στη νέα αναθεωρημένη σύμβαση του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών με την Hellenic Train, με ρήτρες για τα χρονοδιαγράμματα.
Τέλος έχουμε και την αξιοποίηση των σταθμών. Όπως έχει κάνει γνωστό η ΓΑΙΑΟΣΕ, στον τομέα της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας της μέσω του Υπερταμείου θα αξιοποιηθούν οι σταθμοί της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, του Πειραιά, της Λάρισας κ.α.
Για αυτό ήδη έχει σε εξέλιξη διαγωνισμούς που αφορούν την πρόσληψη Τεχνικών Συμβούλων και την εκπόνηση σειράς μελετών: Βιωσιμότητας Επενδύσεων, Στρατηγικών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, Πολεοδομικών Μελετών κ.α.
