Η νόσος του Addison είναι επίσης γνωστή ως επινεφριδική ανεπάρκεια.
Συμβαίνει όταν τα επινεφρίδια, οι δύο μικροί αδένες που «κάθονται» επάνω σε καθέναν από τους δύο νεφρούς, δεν παράγουν επαρκείς ποσότητες ορισμένων ορμονών που εμπλέκονται στη λειτουργία διαφόρων οργάνων και συστημάτων του σώματος.
Συγκεκριμένα, η νόσος του Addison χαρακτηρίζεται από τη δυσλειτουργία του εξωτερικού φλοιού των επινεφριδίων και τη μειωμένη παραγωγή των ορμονών κορτιζόλη –η επονομαζόμενη και «ορμόνη του στρες»– και αλδοστερόνη.
Η επινεφριδική ανεπάρκεια έχει συχνά αυτοάνοσο υπόβαθρο και στην περίπτωση αυτή ονομάζεται πρωτοπαθής. Ωστόσο, μπορεί να προκύψει λόγω βλάβης στην υπόφυση του εγκεφάλου και κατ’ επέκταση χαμηλής παραγωγής της αδρενοκορτικοτρόπου ορμόνης (ACTH). Η ACTH είναι η ορμόνη που δίνει «εντολή» στα επινεφρίδια να απελευθερώσουν κορτιζόλη και αλδοστερόνη.
Η επινεφριδική ανεπάρκεια που οφείλεται σε κάποια άλλη αιτία, όπως βλάβη της υπόφυσης ή λοίμωξη (π.χ. φυματίωση), ονομάζεται δευτεροπαθής.
Συμπτώματα νόσου του Addison
Δεδομένου ότι η κορτιζόλη και η αλδοστερόνη εμπλέκονται σε ευρύ φάσμα βιολογικών διεργασιών –από τη σταθεροποίηση της αρτηριακής πίεσης και τον μεταβολισμό μέχρι την πέψη και την ανταπόκριση στο στρες– τα συμπτώματα που προκαλεί η νόσος του Addison παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία.
Συχνά τα συμπτώματα είναι αόριστα και παραπέμπουν σε άλλα προβλήματα υγείας.
Μερικά από τα πιο κοινά συμπτώματα που εκδηλώνονται λόγω της νόσου του Addison είναι τα εξής:
- Κόπωση
- Απώλεια βάρους
- Μειωμένη όρεξη
- Πόνος στην περιοχή της κοιλιάς
- Χαμηλά επίπεδα σακχάρου
- Υπόταση (κυρίως ορθοστατική υπόταση)
- Ναυτία
- Τάση για εμετό
- Διάρροια
- Μυϊκοί πόνοι & πόνοι στις αρθρώσεις
- Καταθλιπτική διάθεση
Σύμφωνα με τη Δρ Ζοζεφίνα Φάρρα, επίκουρη καθηγήτρια Χειρουργικής στην Ιατρική Σχολή Μίλλερ του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι, τα τρία συμπτώματα που συνήθως ταυτοποιούν τη νόσο του Addison είναι τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου σε συνδυασμό με τα χαμηλά επίπεδα νατρίου και τα υψηλά επίπεδα καλίου κι αυτό γιατί αυτό το τρίπτυχο συμπτωμάτων υποδεικνύει πως είναι μειωμένα τα επίπεδα αλδοστερόνης, η οποία υπό φυσιολογικές συνθήκες αυξάνει τα επίπεδα νατρίου και μειώνει τα επίπεδα καλίου στον οργανισμό.
Όπως επισημαίνει η Δρ Φάρρα, ένα ακόμη σύμπτωμα-κλειδί της νόσου του Addison είναι η υπερμελάγχρωση, όταν δηλαδή το δέρμα γίνεται πιο σκούρο.
«Αυτό συμβαίνει επειδή η υπόφυση εργάζεται πολύ εντατικά στην προσπάθειά της να ενεργοποιήσει τα επινεφρίδια» εξηγεί η ειδικός «και η περίσσεια ορμόνη ACTH που παράγεται προκαλεί την αλλαγή στην απόχρωση του δέρματος».
Διάγνωση νόσου του Addison
Η διάγνωση της νόσου του Addison αποτελεί συχνά πρόκληση για τους γιατρούς, όχι μόνο των πολλών και ετερόκλητων συμπτωμάτων που τη χαρακτηρίζουν, αλλά επίσης επειδή τα συμπτώματα εκδηλώνονται σταδιακά κι έτσι δεν γίνονται αμέσως αντιληπτά.
Για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση για τη νόσο, συχνά απαιτούνται αιματολογικές εξετάσεις για τη μέτρηση των επιπέδων νατρίου και καλίου στον οργανισμό.
Πιο αξιόπιστη διάγνωση δίνει η δοκιμή ενεργοποίησης της ACTH, ώστε να διαπιστωθεί αν τα επινεφρίδια θα ανταποκριθούν παράγοντας ορμόνες.
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της νόσου περιλαμβάνει τη λήψη φαρμάκων (ορμονών) εφ’ όρου ζωής.
ΠΗΓΗ: www.onmed.gr
