Νικ. Κ. Γιαννούλη: Το αρματολίκι Ασπροπόταμου και οι Στορναραίοι

Παράλληλα με την ανάδειξη και έκδοση νέων βιβλίων μελέτης της ιστορίας του τόπου μας, τομέα που ανελλιπώς από συστάσεως επιδίδεται ο Φιλολογικός Ιστορικός Λογοτεχνικός Σύνδεσμος (Φ.Ι.ΛΟ.Σ.) Τρικάλων, έχει δραστηριοποιηθεί -εδώ και πολλά χρόνια- στην επανέκδοση βιβλίων που αφορούν την ιστορία μας και που ήταν εξαντλημένα και εξαιρετικά δυσεύρετα πλέον.

Έτσι, στο πλαίσιο της κατ’ ουσία διάσωσης της τοπικής ιστορικής βιβλιογραφίας επανεκδόθηκαν από τον Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Τρικάλων διαχρονικά (ενδεικτικά αναφέρονται) “Η Αρχαία Θεσσαλία” του Friedrich Stählin (πρώτη έκδοση 1924), το “Οδοιπορικό στην Τουρκοκρατούμενη Θεσσαλία το 1858” του Léon Heuzey (πρώτη έκδοση 1927), το “Οι Νομάδες των Βαλκανίων” των Alan J.B. Wace & Maurice S. Thompson (πρώτη έκδοση 1914), ή το “Η πολιτική πλευρά του Κουτσοβλαχικού Ζητήματος” του Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα (πρώτη έκδοση 1948) και πολλά άλλα βιβλία, απαραίτητα για όσους σήμερα ή στο μέλλον θελήσουν να διαβάσουν ή να ασχοληθούν ουσιαστικότερα με την ιστορία του τόπου μας.

Η νέα υπ’ αριθμόν 22 έκδοση στην σειρά “Κείμενα και Μελέτες” του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Τρικάλων που κυκλοφόρησε την προηγούμενη εβδομάδα αφορούσε την επανέκδοση του βιβλίου του αείμνηστου Νικ. Κ. Γιαννούλη “Το αρματολίκι Ασπροπόταμου και οι Στορναραίοι”, βιβλίου που είχε εκδοθεί από τον συγγραφέα το 1981 και είχε εξαντληθεί προ πολλού.

Στην συγκεκριμένη (επαν)έκδοση (σε συνεργασία με τις εκδόσεις Κ. & Μ. Αντ. Σταμούλη της Θεσσαλονίκης) εκείνο που κεντρίζει το ενδιαφέρον είναι η καλαισθησία του βιβλίου καθώς και η εξαιρετική επιμέλειά του από την φιλόλογο και πρώην πρόεδρο του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Τρικάλων κας Ναυσικάς Μουλά. Ο υπογράφων έχοντας στην διάθεσή του την πρώτη του έκδοση έχει την δυνατότητα να συγκρίνει και να αποτιμήσει την δουλειά της επιμελήτριας η οποία παρέδωσε στο τρικαλινό αναγνωστικό κοινό μια εντυπωσιακά καλαίσθητη έκδοση!

Χωρίς να επέμβει ή αλλοιώσει το αρχικό κείμενο, το εμπλούτισε με ετυμολογικές ερμηνείες, σημασιοδοτήσεις και νέο πληροφοριακό υλικό, εικόνες προσώπων και αντικειμένων, που εμφανίζονται στο κείμενο, καθώς και με αλφαβητικό ευρετήριο των ονομάτων και τοποθεσιών που αναφέρονται. Προστέθηκαν ακόμη χάρτες ώστε να καταδεικνύουν εναργέστερα σημεία του κειμένου, όπως τα όρια του Αρματολικιού, μάχες κ.ά. Παρατίθεται τέλος βιβλιογραφία που χρησιμοποίησε τόσο ο συγγραφέας όσο και ηλεκτρονική ή έντυπη που χρησιμοποιήθηκε κατά την επιμέλεια.

Αποτέλεσμα τούτης της επιμελέστατης επανέκδοσης είναι το βιβλίο του Νικ. Κ. Γιαννούλη (211 σελίδων) να είναι ευανάγνωστο και ευχάριστο στον αναγνώστη.

Ο τρικαλινός συγγραφέας Νικ. Γιαννούλης παρακολουθεί τη δράση των Στορναραίων μέσα και έξω από το αρματολίκι του Ασπροπόταμου. Αναφέρει σε ιδιαίτερα κεφάλαια την ονομασία και τα όρια του Αρματολικιού, τις ασχολίες των κατοίκων, τους καπεταναίους του Αρματολικιού. Εστιάζει στη δράση του σπουδαιότερου από τους καπεταναίους του, του Νικολού Στορνάρη. Παρουσιάζει την πολιτική που ακολουθούσε απέναντι στους Κοτσαμπάσηδες, τον Αλή Πασά και τον Ασπροποταμίτικο λαό. Περιγράφει την πρώτη, τη δεύτερη και την τρίτη εισβολή των Τούρκων στο Ασπροπόταμο, καθώς και τη συμμετοχή του Νικ. Στορνάρη στην πολιορκία του Μεσολογγίου και τον θάνατό του. Τέλος σκιαγραφεί την προσωπικότητα του Στορνάρη μέσα από τη δράση του.

Παραθέτει επίσης σε Επίμετρο ονόματα Ασπροποταμιτών που συνέδραμαν τον αγώνα με την αγωνιστική δράση τους ή με οικονομικά μέσα. Αξιόλογα είναι και τα έγγραφα, που παρατίθενται, τα περισσότερα γραμμένα από τον ίδιο τον Στορνάρη, όπου εκτίθενται οι σκέψεις και οι αγωνίες του αγωνιστή και αποκαλύπτεται εναργέστερα ο χαρακτήρας του και η προσωπικότητά του.

Σωτήρης Κύρμπας