Μύλος 1927: Ένα brand name γεμάτο ιστορία και πολιτισμό στη Λάρισα (ΕΙΚΟΝΕΣ)

Όταν το 1988 ο Δήμος Λάρισας επί Λαμπρούλη αγόρασε το παλιό εργοστάσιο του Μύλου του Παππά, ήξερε τι ήθελε να το κάνει.

«Υπήρξε μια ολιστική προσέγγιση, υπήρξε όραμα, πλάνο και στρατηγική». Έτσι, με αυτή τη φράση ο Αλέξανδρος Πατουλιώτης, ο επί εικοσαετίας διευθυντής της ΔΕΤΠΟΛ, προσπάθησε να με κάνει να καταλάβω πως ξεκίνησαν όλα. Υπήρξε μάλλον αυτό που σήμερα αποκαλούμε πολιτιστική πολιτική στο πλαίσιο των δημιουργικών βιομηχανιών…

Κάπως έτσι έγινε. Όντως. Το ΄88 ο Δήμος παίρνει τον Μύλο στον οποίο προορίζει να στεγάσει όλες τις πολιτιστικές δομές. Τελικά, στεγάζονταν πρώτα η μουσική σκηνή «Μύλος 1927» και το Δημοτικό Μπαλέτο. Ταυτόχρονα δημιουργείται η ΔΕ.Τ.ΠΟ.Λ, η Δημοτική Επιχείρηση Τουρισμού Πολιτισμού Λάρισας, η όποια έχει ως αντικείμενό της την ίδρυση, λειτουργία και διαχείριση του μπαλέτου, του δημοτικού ραδιοφώνου, του Μύλου 1927, του Κηποθέατρου, των αναψυκτήριων, των κοινωνικών δομών, τα σημερινά ΚΔΑΠ, και την διαχείριση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Το όραμα είναι πολιτιστικοί φορείς να βρουν στέγη και να αναπτυχθούν, να συνδεθεί η πολιτιστική ιστορία της Λάρισας με τη τότε σύγχρονη πολιτιστική παραγωγή. Να αξιοποιηθεί ένα βιομηχανικό κτίριο με νέα ιδιότητα. Να συλλειτουργούν και αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους οι διαφορετικές δομές.

Σαν να γράφω κείμενο παρουσίασης για την πολιτιστική διαχείριση νιώθω σε αυτές τις δύο πρώτες παραγράφους…

Της Εύης Μποτσαροπούλου

Το θέμα όμως του παρόντος δεν είναι θεωρητικό.

Είναι η ιστορική καταγραφή της λειτουργίας του «Μύλος 1927» ως μουσική σκηνή στην πόλη της Λάρισας. Που λειτούργησε για μια εικοσαετία περίπου, από το 1989 μέχρι το 2011, οπότε και άλλαξε το νομικό καθεστώς, καταργήθηκε η ΔΕ.Τ.ΠΟ.Λ και η λειτουργία και η εκμετάλλευση της μουσικής σκηνής πέρασε σε ιδιώτες.

Είναι η πραγματικότητα μιας σημαντικής σελίδας της λαρισαϊκής ιστορίας.

Το πώς έγινε brand name της πόλης, το πώς φιλοξένησε άπειρους καλλιτέχνες, Έλληνες και ξένους που δεν θα φανταζόσουν ποτέ ότι θα έβλεπες να παίζουν σε μια επαρχιακή πόλη σαν την Λάρισα. Το πώς εισήγαγε τους Λαρισαίους στην τότε σύγχρονη μουσική παραγωγή. Γιατί το κάνανε και αυτό. Ίσως αυτό να τους ενδιάφερε και περισσότερο από όλα. Να ανακαλύπτουν ότι νέο εμφανίζεται, να το αξιολογούν, να το παρουσιάζουν στο κοινό της πόλης, ακόμη και ήταν ακόμη μπάντα ή καλλιτέχνης άγνωστος στο ευρύ κοινό. Τους άρεσε αυτή η μύηση, η εκπαίδευση του λαρισαϊκού κοινού. Η διαμόρφωση της πολιτιστικής κουλτούρας της πόλης. Και η προσωπική επιβεβαίωση, η εκ των υστέρων απόλαυση ότι το μουσικό τους κριτήριο λειτούργησε σωστά, υπήρξε το παράπλευρο όφελος. Αναφέρομαι στις δύο βασικές προσωπικότητες αυτής της ιστορίας, στον Αλέξανδρο Πατουλιώτη, τον διευθυντή της ΔΕΤΠΟΛ και τον Πάνο Καραΐσκο που είχε την ευθύνη της καθημερινής λειτουργίας του Μύλος 1927, ενώ ταυτόχρονα βρισκόταν και στο δημοτικό ραδιόφωνο· εκεί είναι μέχρι σήμερα.

Βρισκόμαστε κάπου ανάμεσα σε Οκτώβριο και Νοέμβριο του 1989, επί δημαρχίας Λαμπρούλη, με αντιδήμαρχο Πολιτισμού τον Παύλο Τριανταφύλλου και πρώτο Πρόεδρο της ΔΕΤΠΟΛ την Χρήστο Χαλκιά.

Η μουσική σκηνή παίρνει το συγκεκριμένο όνομα με αφορμή την επαναλειτουργία του Μύλου του Παππά το 1927 μετά από τις καταστροφές που υπέστη λόγω της μεγάλης πυρκαγιάς. Η χρονολογία επαναλειτουργίας του παλιού Μύλου έγινε το σύμβολο της αναγέννησης του κτιρίου, πενήντα χρόνια μετά, ως κάτι νέο.

Ανοίγει τις πόρτες στο λαρισαϊκό κοινό, μέσα σε αυτό το χαρακτηριστικό στενόμακρο πέτρινο κτίριο δημιουργείται μια μουσική σκηνή. Κανονική. Δεν υπήρχαν άλλωστε και πολλές σκηνές στη Ελλάδα με αυτές τις προδιαγραφές και τη χωρητικότητα – 500 ορθίους, αν και υπήρξαν αρκετές περιπτώσεις που χώρεσαν και περισσότεροι και άλλες με πλήθος κόσμου να βρίσκεται στην αυλή του Μύλου και να μην χωρά να μπει. Με μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας, αγορασμένα, να ανήκουν στον πάγιο εξοπλισμό της ΔΕ.Τ.ΠΟ.Λ· μόνο κάποιες ενισχύσεις ειδικές μπορεί να χρειαζόταν να φέρουν οι καλλιτέχνες.

Ανοίγει καθημερινά, εκτός Δευτέρας, με την μπάντα του Ντίνου Καραπόστολου που παίζει κάθε βράδυ και καταφέρνει να γεμίζει το club. Όντως σαν ένα club ήταν τότε ο Μύλος 1927. Είναι οι εποχές που τα μαγαζιά γέμιζαν κάθε βράδυ. Ο Καραποστόλου ήταν ήδη ένα γνωστό όνομα στο λαρισαϊκό κοινό. «Είχε δώσει ήδη «εξετάσεις» επί διετίας/τριετίας στη Λάμπα του Βαρνά» μου λέει ο κ. Πατουλιώτης για να μου εξηγήσει πόσο γνωστός ήταν με δικό του ρεπερτόριο που ήταν ξένο και ελληνικό ποπ/ροκ. Δεν είχε μπει ακόμη μπουζούκι στη σκηνή του Μύλου. Αυτό έγινε αργότερα με τον Θωμά Θωμαΐδη που απογείωσε την κατάσταση. Τότε ακούστηκε για πρώτη φορά στο Μύλο Καλδάρας, Ζαμπέτας, Κουγιουμτζής… μέχρι τότε το λαϊκό τραγούδι ήταν ταμπού για αυτή τη μουσική σκηνή της πόλης. Αλλά ο Θωμαΐδης είχε την έμπνευση να εισάγει το ποιοτικό λαϊκό, το διαχρονικό, να το κάνει αποδεκτό στο χώρο και το κοινό, να σπάσει το ταμπού. «Ο Ντίνος και ο Θωμάς υπήρξαν οι δύο μουσικοί πόλοι της Λάρισας. Ήταν εξίσου προβεβλημένοι· ήταν και συνομήλικοι».

Ας πάμε όμως πάλι πίσω στην αρχή, τη σεζόν ΄89/΄90.

Ο Καραποστόλου παίζει κάθε βράδυ και σιγά σιγά αρχίζουν να διοργανώνονται οι πρώτες συναυλίες από λαρισαϊκές μπάντες, το «ντόπιο καλλιτεχνικό δυναμικό της πόλης»… Όλοι έχουν περάσει και έχουν παίξει στο Μύλο. Από τη δεύτερη σεζόν ο Πάνος Καραΐσκος παίζει και αυτός στα διαλείμματα και στο τέλος του προγράμματος.

Και δειλά δειλά έρχονταν οι μεγάλες συναυλίες, τα μεγάλα ονόματα. Οι πρώτες. Ο χώρος έχει γίνει σχεδόν αμέσως γνωστός στην Αθήνα, οι καλλιτέχνες και οι μάνατζερς αρχίζουν να επικοινωνούν και να προτείνουν. Υπήρχαν και από πριν κάποιες επαφές της πόλης με καλλιτέχνες, όπως με τον Διονύση Τσακνή που ήταν μεν Καρδιτσιώτης, αλλά είχε δημιουργήσει όλα τα σήματα για το Δημοτικό Ραδιόφωνο· μετά τα έκανε και τραγούδι. Ή ο Μίλτος Πασχαλίδης που ήταν σμηνίτης στην 110 Πτέρυγα Μάχης και τις πρώτες του εμφανίσεις τις έκανε στις Μουσικές Διαδρομές· το πρώτο του τραγούδι «Πεθαμένες Καλησπέρες» παίχτηκε για πρώτη φορά πανελλαδικά στο Δημοτικό Ραδιόφωνο Λάρισας.

Αλλά δεν ήταν μόνο κάποια πρόσωπα, η εποχή, το παρθένο έδαφος, ο καλλιτεχνικός οίστρος που διέτρεχε την Ελλάδα μεταπολιτευτικά. Ήταν αυτοί οι δύο άνθρωποι. Που ήταν γνώστες· και λάτρες. Ο Πάνος Καραΐσκος είχε ήδη τότε μια τεράστια προσωπική δισκοθήκη. Ο Αλέξανδρος Πατουλιώτης που μόλις είχε επιστρέψει από κάποια χρόνια στην Αθήνα ήταν γεμάτος· είχε δει τα σχεδόν πάντα τότε εκεί, από τον Rory Gallagher τον Σεπτέμβριο του 1981 στο γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας που μάζεψε 40.000 άτομα – από τις πρώτες συναυλίες ξένων καλλιτεχνών που έγιναν στη χώρα, έγιναν και επεισόδια, ήρθαν τα ΜΑΤ… «Η συναυλία από μόνη της ήταν καταπληκτική. Αλλά ήταν επικίνδυνη. Απλά δεν ήθελα να πεθάνω σ ένα γήπεδο ποδοσφαίρου στην Ελλάδα, χωρίς να ξέρω καν τι συνέβαινε…» κατά το λόγια του Rory. Και ο Αλέκος ήταν εκεί. Όπως και μια δεκαετία πιο πριν, όταν το 1972, προβλήθηκε στην Αθήνα το ντοκιμαντέρ από το φεστιβάλ του Woodstock στον κινηματογράφο Παλλάς – η αίθουσα του σινεμά κατακλύστηκε από 2 χιλιάδες θεατές, ενώ απ΄ έξω υπήρχαν άλλα 3 χιλιάδες άτομα. Και ο Αλέκος ήταν πάλι εκεί. Και μετά ήρθε στη Λάρισα. Να παράξει, να διοργανώσει.

Η πρώτη μεγάλη συναυλία ήταν των Blues Wire, της μπάντας από τη Θεσσαλονίκη που εμφανίστηκε στα μουσικά δρώμενα το 1983.

Οι ξένοι καλλιτέχνες

Και αμέσως μετά Larry (Thomas) Bell και Louisiana Red. Εκεί υπήρξε το σημείο καμπής για τον Μύλο 1927, ή το σημείο ποιοτικής διαφοράς. Με τους δύο αυτούς διάσημους Αμερικανούς μπλουζίστες που κάνανε μεγάλη καριέρα και στην Ευρώπη· ο Red ίσως περισσότερο στην Ευρώπη από ότι στην Αμερική· ήταν αριστερός και το κλίμα εκεί δεν τον σήκωνε τόσο. Ποιος να φανταζόταν ότι αυτοί οι καλλιτέχνες θα εμφανιζόταν σε μια μουσική σκηνή στη Λάρισα;

Ακολούθησαν οι Uriah Heep και ο Alvin Lee, ο Άγγλος κιθαρίστας και τραγουδιστής της ροκ σκηνής, ευρύτερα γνωστός με το συγκρότημα Ten Years After. Ο μουσικός αυτός που είχε παίξει στο Woodstock ήρθε για συναυλία στη Λάρισα! Υπάρχει και μια ιστορία που δείχνει το κλίμα καλύτερα, εξηγεί την έκπληξη… Μετά το τέλος της συναυλίας πήγαν για φαγητό με τον Alvin Lee στο Travel Stop. Εκεί τους πέτυχε μια γνωστή Λαρισαία κοπέλα, που όταν πήγε να τον χαιρετίσει την πιάσανε τα κλάματα· δεν την «χωρούσε» όλο αυτό… ο Alvin Lee και να του μιλάει από κοντά· στη Λάρισα…

Τα μεγάλα ονόματα της ξένης μουσικής σκηνής άρχισαν να πέφτουν βροχή… John P. Hammond, Jethro Tull έξω στην αυλή του Μύλου, Barkley James Harvest, Wishbone Ash… Και μετά Galexico, Madrugada, Glenn Hughes ο μπασίστας των Deep Purple, Milo Z, Band Οf Friends για ένα αφιέρωμα στον Rory Gallagher και φυσικά ο Eric Burdon.

Η συναυλία με τον Eric Burdon, τον τραγουδιστή των συγκροτημάτων The Animals and War, τον μουσικό που το περιοδικό Rolling Stone απαριθμεί στον αριθμό 57 των μεγαλύτερων τραγουδιστών όλων των εποχών, στη Λάρισα τελικά υπήρξε επεισοδιακή. Ο μοναδικός όρος που είχε θέσει ο Burdon στο συμβόλαιο με τον Μύλο 1927 ήταν να μην επιτρέπεται το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εμφάνισής του. Και ο μόνος που δεν τηρήθηκε. Παρά τις ανακοινώσεις πριν στον Τύπο, τις αναφορές στις αφίσες, τις επισημάνσεις στην είσοδο κατά την κοπή των εισιτηρίων και των συνεχών παρατηρήσεων με την έναρξη της συναυλίας, οι Λαρισαίοι τελικά κάπνισαν. Πολύ. Ο Burton κάποια στιγμή προς το δεύτερο μέρος διέκοψε τη συναυλία. «Δεν με σεβάστηκαν» είπε χαρακτηριστικά στον Πάνο… Την επόμενη μέρα στην εφημερίδα «Ελευθερία» υπήρξε μια γκρίνια, κάποια σχόλια ότι ο Βurdon έπαιξε για λίγη ώρα, ότι μας «ξεπέταξε». Κανείς δεν θέλησε να απαντήσει και να δώσει συνέχεια. Τι να πεις άλλωστε;

Επεισοδιακή ήταν και η συναυλία με την Maxine Howard, τη μεγάλη τραγουδίστρια της jazz το 1990 ή το 1991. Και εκείνη η συναυλία διακόπηκε, πολύ νωρίς μάλιστα, στα δύο-τρία πρώτα κομμάτια. Ήταν sold out, είχε 500 άτομα μέσα στο χώρο. Η Howard άρχισε να μην αισθάνεται καλά, αποσύρθηκε στο καμαρίνι, έτυχε στο κοινό να βρίσκεται ο Χρήστος Χαλκιάς. Ήταν γιατρός. Τον φώναξαν. Η διάγνωση του ήταν ότι η τραγουδίστρια παθαίνει εγκεφαλικό και πρέπει να μεταβεί άμεσα στο νοσοκομείο. Για 10 μέρες νοσηλεύτηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας και ευτυχώς επέζησε.

Οι Έλληνες καλλιτέχνες

Οι Έλληνες καλλιτέχνες θα έλεγε κανείς ότι πέρασαν όλοι από τον Μύλο 1927. Οι περισσότεροι αρκετές φορές μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια.

Ότι καινούργιο «έβγαινε» στην Ελλάδα, στη Λάρισα ακουγόταν για πρώτη φορά στον Μύλο 1927. Όλοι οι καλλιτέχνες πριν γίνουν γνωστοί δεν έχουν κόσμο. Αλλά ο Μύλος 1927 τους έφερνε. Αυτή ήταν η μεγάλη διαφορά και η μεγάλη επιτυχία. Κατά τη διάρκεια της επίμαχης εικοσαετίας πέρασαν από τη Λάρισα διάφορες δημοτικές αρχές. Λαμπρούλης, Καφφές, Τζανακούλης… Η ΔΕ.Τ.ΠΟ.Λ, ο κ. Πατουλιώτης και ο Πάνος Καραΐσκος είχαν από όλους μια ελευθερία κινήσεων στο καλλιτεχνικό πεδίο, στις επιλογές. Όλοι τους εμπιστεύτηκαν. Τους άφησαν να κάνουν αυτό που ήθελαν, αυτό που θεωρούσαν σωστό, κάποιες φορές και αντίθετα στους νόμους της αγοράς. Ο στόχος δεν ήταν το κέρδος και μόνο.

Οι Τρύπες την πρώτη φορά που εμφανίστηκαν δεν καταφέρανε να συγκεντρώσουν ούτε 100 άτομα. Τη δεύτερη φορά που ήρθαν στη Λάρισα, ο κόσμος έκανε ουρά απ΄ έξω για να μπει. Το ίδιο έγινε και με τον Σωκράτη Μάλαμα.

Ωστόσο, ο Μύλος 1927, παρά τις επιλογές του, υπήρξε κερδοφόρος. Τόσο που χρηματοδοτούσε τις ζημιογόνες δομές της, όπως το Δημοτικό Ραδιόφωνο. Βέβαια υπήρξαν και χρονιές που δεν πήγε καλά. Για μια σεζόν δεν λειτούργησε. Αλλά το γενικό πρόσημο υπήρξε θετικό. Υπήρξε κερδοφορία. Προφανώς λειτούργησε ο κανόνας της πολιτιστικής οικονομίας, που είναι αντίθετος με αυτόν της ελεύθερης αγοράς. Στον πολιτισμό για να πάρεις πρέπει πρώτα δώσεις. Είναι η μόνη «αγορά» στην οποία λειτουργεί αντίστροφα το κλασικό οικονομικό μοντέλο της προσφοράς και της ζήτησης.

Οι Πυξ Λαξ στον “Μύλο 1927”. Εδώ ο Μάνος Ξυδούς.

Οι συναυλίες γινόταν πάντα τις Τρίτες τα βράδια. Επιλέχθηκαν συνειδητά και καθιερώθηκαν. Τις υπόλοιπες μέρες έπαιζαν οι house bands του Μύλου 1927. Αλλά τις Τρίτες όλος ο κόσμος στη Λάρισα ήξερε ότι κάτι συμβαίνει στο Μύλο. Συχνά ο κόσμος πήγαινε και χωρίς ακριβώς να ξέρει ποιο είναι το σχήμα. Είχε δημιουργηθεί πια μια έντονη σχέση με το λαρισαϊκό κοινό. Υπήρχε εμπιστοσύνη. Υπήρχαν και οι θαμώνες. Κάποιες παρέες που ήταν σταθερά εκεί τις Τρίτες. Και όχι μόνο Λαρισαίων. Υπήρχαν άτομα από το Βόλο, τα Τρίκαλα, την Καρδίτσα, τη Λαμία που ερχόταν συστηματικά. Ο πιο χαρακτηριστικός ίσως ήταν ένας γιατρός από τα Τρίκαλα…

Η χρυσή εποχή ίσως ήταν η πενταετία ανάμεσα στο 2000 και το 2005. Ο Μύλος 1927 είχε γίνε το in μαγαζί της Λάρισας. Και να σκεφτεί κανείς ότι μιλάμε για εποχές προ διαδικτύου και social media. «Εμείς ξεκινήσαμε με την εφημερίδα τοίχου» λέει χαρακτηριστικά ο κ. Πατουλιώτης. Αφίσες και ραδιοφωνικά σποτ. Υπήρχαν 20 ταμπλό σε διάφορα σημεία της πόλης που αναγράφανε το πρόγραμμα του Μύλου. Αλλάζαν κάθε 15 μέρες.

Οι ιστορίες πολλές, όπως και οι προσωπικές φιλίες με αρκετούς καλλιτέχνες. Αλλά οι πιο ωραίες ιστορίες, ως γνωστόν, δεν γράφονται. Παραμένουν off the record, ιστορίες που τις συζητάνε μόνοι οι ίδιοι που τις ζήσανε. Έτσι πρέπει… Κυρίως αυτές μετά τις συναυλίες. Οι κλασικοί after προορισμοί ήταν το Αλώνι, το Μαντάτο, οι Μουσικές Διαδρομές, το Δεύτερο Πρόγραμμα, ο Νικόδημος. Τα μεσημέρια πριν από το live συνήθως στο Καφωδείο για τσίπουρα. Υπήρξε και περιστατικό που καλλιτέχνης κατανάλωσε τόσο τσίπουρο το μεσημέρι που το βράδυ δεν εμφανίστηκε, τον ψάχνανε. Αλλά αυτά είπαμε, δεν λέγονται…

Θανάσης Παπακωνσταντίνου, Μελίνα Κανά, Σωκράτης Μάλαμας, Λιζέτα Καλημέρη

Αν και κάποιες ιστορίες αξίζουν να ειπωθούν.

Όπως ένα βράδυ με τη Χαρούλα Αλεξίου. Η συναυλία είχε τελειώσει πολύ αργά και ψάχνανε κάπου να πάνε για φαγητό. Επιλέχθηκε το αναψυκτήριο στο Αισθητικό Άλσος για σουβλάκια. Όταν έφτασε όλη η παρέα το αναψυκτήριο ήταν φυσικά άδειο. Τους περιμένανε μόνο οι υπάλληλοι που δουλεύαν εκείνο το βράδυ. Γύρω στα 15 άτομα συνολικά. Η Αλεξίου όταν το αντιλήφθηκε είπε πως θα μείνει να φάει σουβλάκια μόνο αν έρθουν στο τραπέζι τους να καθίσουν όλα τα παιδιά που δούλευαν και τους περιμέναν εκεί.

Τα top 5 του Πάνου Καραΐσκου και του Αλέξανδρου Πατουλιώτη

Τους ζητάω να μου πουν ποιες ήταν για αυτούς οι καλύτερες συναυλίες. Το δικό τους top 5.

Ξεκινά να μιλά ο Πάνος Καραΐσκος. Από άποψη κόσμου η συναυλία με τον Ορφέα Περίδη που έμειναν απέξω 300 άτομα. Και μετά μιλά για τις δικές του αγαπημένες. Όσο το σκέφτεται τόσο θυμάται, τόσο δυσκολεύεται να διαλέξει. Φυσικά είναι πάνω από πέντε. Οι Socrates ήταν μοναδικοί λέει. Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου που τον εντυπωσίασε. Συμφωνεί και ο κ. Πατουλιώτης, αν και δεν καταλαβαίνω σε ποια ειδικά συναυλία του αναφέρονται… Ο Σωκράτης Μάλαμας, η Έλλη Πασπαλά με το David Lynch στο σαξόφωνο, ο Διονύσης Τσακνής και τα Κίτρινα Ποδήλατα σε μια συνεργασία τους που υπήρχε προτζέκτορας που έδειχνε εικόνες, το Τρίχορδο, το απίθανο συγκρότημα μπουζουκιών με τους Κώστα Παπαδόπουλο, Σπύρο Λιόση, Χρήστο Κωνσταντίνου και Σπύρο Ιωαννίδη… ειδικά στο Ζεμπέκικο τη Ευδοκίας. Η πρώτη συναυλία του Θανάση Παπακωνσταντίνου με τους Λαϊκεδέλικα, ο Ζερβουδάκης…

Ο Αλέκος Πατουλιώτης τον ακούει. Στα περισσότερα συμφωνεί. Προσθέτει τα Διάφανα Κρίνα, τις Τρύπες, τα Ξύλινα Σπαθιά, τον Snowy Write, τον Eric Burdon, τους Uriah Heep, τους Wishbone Ash.

Μετά θυμούνται τον ρεμπέτη Τάκη Μπίνη με το Δίχτυ, που τους είχε ζητήσει μια σουπίτσα να φάει, τον υιό Βαμβακάρη, τον Γεράσιμο Ανδρεάτο, τον Γιώργο Χατζηνάσιο που έπαιζε στο πιάνο και ήταν μια ορχήστρα μόνος του…

Τους βλέπω πως αναπολούν. «Νιώθετε νοσταλγία;» τους ρωτάω… «Όχι» μου απαντάνε και οι δυο… «Το ζήσαμε και περάσαμε πολύ καλά. Δεν νιώθουμε θλίψη που τελείωσε. Περιμένουμε τους επόμενους να κάνουν κάτι παραπάνω και να τους απολαύσουμε…».

Ωραίος απολογισμός σκέφτομαι. Είναι γεμάτοι. Έχουν θετικό πρόσημο από αυτή την εμπειρία διαρκείας. Κι ας υπήρξαν και απογοητεύσεις.

Νομίζω πως η μεγαλύτερη απογοήτευση τους είναι το πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα σήμερα. Ειδικά ο Αλέξανδρος Πατουλιώτης το εκφράζει έντονα. Θεωρεί πως η σημερινή κατάσταση είναι κατάντια και ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα. «Είναι ντροπή να χρησιμοποιείται το όνομα, η ίδια πινακίδα Μύλος 1927, που έχει γίνει brand name σε όλη την Ελλάδα ως μουσική σκηνή για ένα μαγαζί που είναι μπουζούκια. Ειδικά όταν βρίσκεται μέσα στο συγκρότημα πολιτισμού του Μύλου του Παππά. Η Δημοτική Αρχή πρέπει να το διαχειριστεί με άλλο τρόπο, να υπάρχει μια μουσική σκηνή προς όφελος των πολιτών».

Το αρχείο

Ο Αλέξανδρος Πατουλιώτης έχει κρατήσει ένα φοβερό αρχείο. Έχει καταγράψει όλους τους Έλληνες καλλιτέχνες που έχουν παίξει στον Μύλο 1927 με αλφαβητική σειρά. Τους ξένους τους έχει σε ξεχωριστή λίστα. Αξίζει να προστεθούν οι λίστες ως φωτογραφικά ντοκουμέντα. Αξίζει να μπω στον κόπο να τις καταγράψω η ίδια προσωπικά…

Έλληνες Καλλιτέχνες

1. γγελάκας Γιάννης
2. Αλευρά Ροβένα
3. Αναματέρου Μαρία
4. Ανδρεάτος Γεράσιμος
5. Ανδρέου Γιώργος
6. Ανεστόπουλος Θάνος
7. Αντωνοπούλου Ρίτα
8. Αποστολάκης Δημήτρης
9. Απροσάρμοστοι
10. Αρβανιτάκη Ελευθερία (αυλή)
11. Αρλέτα
12. Ασλανίδου Μελίνα
1. Βαμβακάρης Στέλιος
2. Βασσιλικός
3. Βέττα Καλλιόπη
4. Βίσση Λία
5. Βιτάλη Ελένη
1. Γαλάνη Δήμητρα (αυλή)
2. Γανωτής Κώστας
3. Γερμανός Βαγγέλης
4. Γιαννάτου Σαβίνα
5. Γιοκαρίνης Γιάννης
1. Δεληβοριάς Φοίβος
2. Δημητρακόπουλος Απόστολος
3. Δημητριάδης Μιχάλης
4. Διάφανα Κρίνα
5. Δουρδουμπάκης Πέτρος
6. Δρογώσης Στάθης
1. Ενδελέχεια
2. Ευριδίκη
1. Ζάικος Ηλίας
2. Ζαμάνη Ματούλα
3. Ζερβουδάκης Δημήτρης
4. Ζιώγαλας Νικος
5. Ζουγανέλη Ελεονόρα
1. Ηρώ
1. Θαλασσινός Παντελής
2. Θηβαίος Χρήστος
3. Θωμαΐδης Θωμάς
1. Ιωαννίδης Αλκίνοος
1. Καζούλης Βασίλης
2. Καλατζόπουλος Παναγιώτης
3. Καλδάρας Κώστας
4. Καλημέρη Λιζέτα
5. Κανά Μελίνα
6. Καναβάκη Μαρία
7. Καραμουρατίδης Θέμης
8. Καραντίνης Μανώλης
9. Κατσιμίχας Πάνος – Χάρης
10. Κηλαιδόνης Λουκιανός
11. Κίτρινα Ποδήλατα
12. Κοντογιάννης Δημήτρης
13. Κοργιαλάς Δημητρης
14. Κούτρας Γιάννης
15. Κωνσταντίνου Χρήστος
16. Κωνσταντίνος Βήτα
1. Λάντσιας Σταύρος
2. Λειβαδάς Κώστας
3. Λέκκας Βασίλης
4. Λεονάρδου Σωτηρία
5. Λεχουρίτη Ηρώ
6. Λιόσης Σπύρος
7. Λουδοβίκος των Ανωγείων
8. Λουκά Μαρία
1. Μάγγας Γιώργος
2. Μακεδόνας Κώστας
3. Μάλαμας Σωκράτης
4. Μάνου Αφροδίτη
5. Μαραβέγιας Κωστής
6. Μαριώ
7. Μασκλαβάνου Δώρα
8. Μαχαιρίτσας Λαυρέντης
9. Μηλιώκας Γιάννης
10. Μητρέντζης Χρήστος
11. Μητσιάς Μανώλης
12. Μητροπάνος Δημήτρης (Κηποθέατρο)
13. Μιτζέλος Αντώνης
14. Μικρούτσικος Θάνος
15. Μουζουράκης Πάνος
16. Μουτσάτσου Αναστασία
17. Μπάμπαλη Ανδριάνα
18. Μπάσης Δημήτρης
19. Μπίνης Τάκης
20. Μπλε
21. Μποφίλιου Νατάσσα
22. Μόνικα
1. Νικολάου Κρινιώ
2. Νικολάου Λιζέτα
1. Ξυδάκης Νίκος
2. Ξύδης Νίκος
3. Ξυδούς Μάνος
4. Ξύλινα Σπαθιά
1. Ορχήστρα Μίκη Θεοδωράκη
1. Παναγόπουλος Δημήτρης
2. Παπαδόπουλος Κώστας
3. Παπαδόπουλος Λάκης
4. Παπάζογλου Νίκος
5. Παπάζογλου Σοφία
6. Παπακωνσταντίνου Βασίλης
7. Παπακωνσταντίνου Θανάσης
8. Πασπαλά Έλλη
9. Παυλίδης Κώστας
10. Παυλίδης Παύλος
11. Πάχου Μιρέλα
12. Περίδης Ορφέας
13. Πέτα Ελένη
14. Πιλάλας Γιώργος (Ζωρζ Πιλαλί)
15. Πιπινέλης Νίκος
16. Πορτοκάλογλου Νίκος
17. Πουλικάκος Δημήτρης
18. Πυξ Λαξ
19. Πυροβολάκης Μάνος
20. Πλιάτσικας Φίλιππος
21. Παϊτέρης Βασίλης
1. Ρεμπούτσικα Ευανθία
2. Ρωσσόπουλος Σταύρος (Ζερβουδάκης)
3. Σαββιδάκης Γιάννης
4. Σαββόπουλος Διονύσης
5. Σαδίκης Ντίνος
6. Σκιαδαρέση Μαρίνα
7. Σκορδίλης Άγγελος
8. Σπάθας Γιάννης
9. Σπανός Γιάννης
10. Στασινοπούλου Κρίστη
11. Στίγκα Θεοδοσία
12. Στόκας Μπάμπης
13. Συνήθεις Ύποπτοι
1. Τα παιδιά από την Πάτρα
2. Τανάγρη Μελίνα
3. Τουρνάς Κώστας
4. Τρίχορδο
5. Τρύπες
6. Τσαϊρέλη Μόρφω
7. Τσακνής Διονύσης
8. Τσαλιγοπούλου Ελένη
9. Τσανακλίδου Τάνια
10. Τσάτσου Θεοδοσία
11. Τσιαμούλης Χρήστος
1. Υπόγεια Ρεύματα
1. Φάμελλος Μανώλης
2. Φλώρος Φλωρίδης
3. Φόβοι του Πρίγκιπα
4. Φριτζήλα Μάρθα
1. Χαΐνηδες
2. Χαρούλης Γιάννης
3. Χατζηγιάννης Μιχάλης
4. Χατζής Κώστας
5. Χατζηνάσιος Γιώργος
1. Ψαραντώνης