Την καταρχήν λήψη απόφασης για την ανέγερση μνημείου Ολοκαυτώματος των Εβραίων των Τρικάλων αιτείται προς το Δημοτικό Συμβούλιο Τρικκαίων που συνεδριάζει την Τρίτη ο Δήμαρχος Τρικκαίων Δημήτρης Παπαστεργίου.Όπως αναφέρει ο κ. Παπαστεργίου στην εισήγησή του η ανέγερση ενός μνημείου είναι επιβεβλημένη προκειμένου να τιμηθεί η ιστορία της Εβραϊκής Κοινότητας της πόλης και η συνεισφορά της σε αυτήν, η μνήμη των τρικαλινών Εβραίων θυμάτων του ναζισμού, αλλά και η βοήθεια που προσέφεραν οι χριστιανοί τρικαλινοί στους συμπολίτες τους εβραίους «εν διωγμώ».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει ο Δήμαρχος Τρικκαίων η εβραϊκή παρουσία στην πόλη των Τρικάλων είναι μακραίωνη. Ήδη από τον 15ο αιώνα μαρτυρείται στην πόλη συγκροτημένη Κοινότητα, η οποία αδιάλειπτα συνεχίζεται σε όλα τα χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας. Το 1881 οι Ισραηλίτες της πόλης γιόρτασαν ομόθυμα την ενσωμάτωση της πόλης στην Ελλάδα, δίπλα στους χριστιανούς συμπολίτες τους, ενώ προσωπικότητες, όπως ο υπαστυνόμος Ιάκωβος Σίδης, συνέβαλαν στην ομαλή ένταξη των τρικαλινών Εβραίων στο ελληνικό κράτος.
Ευεργέτες
Από τότε έως και τις μέρες μας, η Ισραηλιτική Κοινότητα της πόλης μας είναι συνδεδεμένη με την ιστορία των Τρικάλων:
-Ευεργέτες, όπως ο Σολομών Μεγήρ, ο οποίος υπήρξε από τους πρωτεργάτες της ίδρυσης νοσοκομείου Τρικάλων και δώρισε το οικόπεδο, στο οποίο χτίστηκε η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στον Πύργο.
-Βουλευτές, όπως ο Χαϊμ Κοέν, ο οποίος συνέβαλε στην αποδοχή της ελληνικής διοίκησης στη Θεσσαλονίκη από το εκεί εβραϊκό στοιχείο και εξελέγη Βουλευτής της συμπρωτεύουσας.
-Επιστήμονες, όπως ο Ιησούς Σαμουηλίδης, ο Γιομτώβ Γιακοέλ και ο Ασέρ Μωυσής, πρώτος πρόεδρος του ΚΙΣΕ (Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος).
-Συνδικαλιστές και μέλη πολιτικών κομμάτων, όπως ο Ραφαήλ Φελούς, Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Τρικάλων και η Αλλέγρα Φελούς, η οποία αναδείχθηκε μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ, με πλούσια δράση στο ενεργητικό της.
-Έμποροι, όπως ο Σαμπεθάι, ο Βαρούχ, ο Νεγρίν, τα καταστήματα των οποίων ήταν πολύ γνωστά σε όλους τους Τρικαλινούς παλιότερα.
«Η τοποθεσία της Ισραηλίτικης Κοινότητας, στο κέντρο της πόλης, είναι ενδεικτική του κλίματος αποδοχής που είχαν οι Ισραηλίτες από τους Χριστιανούς Τρικαλινούς. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι η συνοικία «Εβραίικα» δεν ήταν γκέτο, αλλά πολλοί Χριστιανοί ζούσαν ανάμεσα τους. Το δε σπίτι των Κοέν, στο οποίο κατέλυαν οι πρίγκιπες και οι Βασιλείς, όταν επισκέπτονταν τα Τρίκαλα, είναι σημείο αναφοράς τόσο για την τοπική, όσο και για την εθνική ιστορία, καθώς αργότερα έγινε ιδιοκτησία του βιομήχανου Τεγόπουλου και στέγασε την πρώτη κλινική Παντελιδάκη, ενώ για ένα πεντάμηνο είχε εγκατασταθεί εκεί το Γ.Σ. του ΕΛΑΣ (Οκτώβρης 1944-Φλεβάρης 1945).
Αυτή η σύμπνοια φάνηκε στις δύσκολες μέρες της Κατοχής, όταν με την βοήθεια του ΕΑΜ, αλλά και την ενεργή συμμετοχή των κατοίκων της πόλης και των χωριών του νομού Τρικάλων, η πλειοψηφία της Κοινότητας διασώθηκε από το τέρας του Ναζισμού. Παρόλα αυτά, 126 συμπολίτες μας αρπάχτηκαν από τα γερμανικά στρατεύματα και χάθηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, μόνο και μόνο εξαιτίας της καταγωγής τους» επισημαίνει ο κ Παπαστεργίου και προσθέτει: .»Η ζωή όμως συνεχίζεται: η Ισραηλιτική Κοινότητα Τρικάλων ανασυστήθηκε μετά των πόλεμο και η συμμετοχή της σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής της πόλης (θεατρικές και μουσικές παραστάσεις, φιλαρμονική, πολιτική και επιστημονική δράση) συνεχίζεται ως τις μέρες μας».
Επιβεβλημένη
Ο Δήμαρχος Τρικκαίων τονίζει ότι για τους λόγους αυτούς, είναι επιβεβλημένη πιστεύουμε η ανέγερση ενός μνημείου, προκειμένου να τιμηθεί η ιστορία της Εβραϊκής Κοινότητας της πόλης και η συνεισφορά της σε αυτήν, η μνήμη των τρικαλινών Εβραίων θυμάτων του ναζισμού, αλλά και η βοήθεια που προσέφεραν οι χριστιανοί τρικαλινοί στους συμπολίτες τους εβραίους «εν διωγμώ».
