Η 27η Ιανουαρίου έχει καθιερωθεί από τα Ηνωμένα Έθνη ως «Ημέρα μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος». Η ημερομηνία επιλέχθηκε, διότι, εκείνη την ημέρα του 1945, λίγο πριν τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς απελευθερώθηκε από τον στρατό των συμμάχων. Η Ελληνική Βουλή με το νόμο 3218/2004 καθιέρωσε την 27η Ιανουαρίου ως ημέρα μνήμης των Ελλήνων Εβραίων μαρτύρων και ηρώων του Ολοκαυτώματος.
Με τον όρο «Ολοκαύτωμα» αναφερόμαστε στη μεγαλύτερη γενοκτονία στην παγκόσμια ιστορία, τη γενοκτονία 6 εκατομμυρίων Εβραίων από τους ναζί. Στα κολαστήρια του θανάτου, εξολοθρεύθηκαν με βασανιστήρια, τουφεκισμό, δηλητηριώδη αέρια, από την πείνα, τις ασθένειες και την εξοντωτική καταναγκαστική εργασία, εκτός από τους Εβραίους, και Ρομά, αιχμάλωτοι πολέμου, πολιτικοί κρατούμενοι, κομμουνιστές, ομοφυλόφιλοι, ανάπηροι και άλλοι. Στο μεγαλύτερο μέρος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στην καρδιά της Ευρώπης εκτυλίχτηκε η πλέον αδιανόητη βαρβαρότητα.
Το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων δίνει ιδιαίτερη σημασία στη σημερινή ημέρα. Ο ρόλος των εκπαιδευτικών καθίσταται κρίσιμος, καθώς καλούνται να θωρακίσουν τους μαθητές, ώστε να μην ξαναζήσουμε τέτοια βαρβαρότητα.
Θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας ένα κείμενο της κα Τόμπι Λέβι, που δημοσιεύτηκε στους New York Times. Η κα Τόμπι Λέβι είναι εβραία που επέζησε του Ολοκαυτώματος και εξιστορεί την ζωή της, ενόσω αφηγείται πως επιβιώνει την πανδημία. Είναι εθελόντρια στο Μουσείο Εβραϊκής Κληρονομιάς της Νέας Υόρκης και στο κείμενο της εκφράζει το παράπονό της για τον χαμένο χρόνο.
“Κατά τη διάρκεια του πολέμου, δεν ξέραμε αν θα “βγάζαμε” την μέρα. Δεν είχα καμία ελευθερία. Δεν μπορούσα να μιλήσω δυνατά, δεν μπορούσα να γελάσω, δεν μπορούσα να κλάψω.
Αλλά τώρα, νιώθω ελευθερία. Κάθομαι δίπλα στο παράθυρο και κοιτάζω έξω. Το πρώτο πράγμα που κάνω το πρωί είναι να κοιτάζω έξω και να βλέπω τον κόσμο. Είμαι ζωντανή. Έχω φαγητό, βγαίνω, πηγαίνω για περιπάτους. Και θυμάμαι: Κανείς δεν θέλει να με σκοτώσει.
Ακόμα μερικές φορές αισθάνομαι ότι κάτι χάνω. Έφυγε ένα ολόκληρο έτος. Έχασα την παιδική μου ηλικία, δεν είχα ποτέ τα εφηβικά μου χρόνια. Και τώρα, στα γηρατειά μου, μειώθηκε η ζωή μου κατά ένα χρόνο. Δεν μου έχουν μείνει πολλά χρόνια ζωής ακόμα. Ο τρόπος με τον οποίο ζήσαμε φέτος σημαίνει ότι έχω χάσει πολλές ευκαιρίες για διαλέξεις, για να πω σε περισσότερους ανθρώπους την ιστορία μου, να με δουν και να γνωρίζουν ότι το Ολοκαύτωμα συνέβη σε ένα πραγματικό άτομο, που στέκεται μπροστά τους σήμερα. Είναι σημαντικό δεδομένου ότι οι μισοί νέοι στις ΗΠΑ δεν γνωρίζουν για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων.”
Ως κοινωνία οφείλουμε να διαφυλάξουμε την ιστορική μνήμη και να μην επιτρέψουμε ποτέ ξανά την άνοδο του φασισμού. Σήμερα, δεν αρκεί να νιώθουμε αποτροπιασμό για τους ναζί. Εκείνο που χρειάζεται είναι να σταθούμε απέναντι σε όσους εμπνέονται από αυτούς, να επιλέξουμε την ειρήνη και όχι τον πόλεμο, την αγάπη και όχι το μίσος, την αδελφοσύνη και όχι την ξενοφοβία, την αλληλεγγύη και όχι τη μισαλλοδοξία, την ανοχή στη διαφορετικότητα και όχι τις διακρίσεις και τις προκαταλήψεις. Την ημέρα μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, αλλά και κάθε ημέρα, οφείλουμε να επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας για την περιφρούρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στη μνήμη των εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων, ανεξαρτήτως Θρησκεύματος που δολοφονήθηκαν, ας διαβάσουμε μαζί τούτα τα λόγια από το χειρόγραφο του Μαρσέλ Νατζαρί: «Πεθαἰνω ευχαριστημένος αφού ξέρω ότι αυτή τη στιγμή η Ελλάς μας είναι ελεύθερη, δεν θα ζήσω εγώ, ας ζήσουν οι άλλοι, η τελευταία μου λέξη θα είναι ζήτω η Ελλάς». Ας δώσουμε μια υπόσχεση στη μνήμη των Ελλήνων Εβραίων που δολοφονήθηκαν από τους Ναζί, ότι δεν θα αφήσουμε ποτέ να αναβιώσει ο φασισμός.
ΞΥΝΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ
