Μικρά και αθώα ψέματα επιστρατεύουν συχνά οι γονείς για να ηρεμήσουν ή να καθησυχάσουν τα παιδιά τους.
Με αυτό τον τρόπο γλυτώνουν συχνά τη γκρίνια τους ή ξεγλιστρούν χωρίς διαμαρτυρίες. Όμως,τα παιδιά μπορούν να αναγνωρίσουν αν κάποιος τους λέει ψέματα, ακόμη και στη νηπιακή ηλικία. Αυτό προκύπτει από έρευνα που πραγματοποίησε μία διεθνής ομάδα ερευνητών στις ΗΠΑ, η οποία μελέτησε τις συμπεριφορές πάνω από 140 παιδιών, ηλικίας 2,5 ετών χρησιμοποιώντας δύο μεθόδους.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια κλασική μέθοδο, που ονομάζεται false belief task. Τα παιδιά παρακολουθούν ένα χαρακτήρα, τη Σάλυ, να κρύβει ένα βόλο στο ένα από τα δύο κουτιά που υπάρχουν, χωρίς να γνωρίζει ότι μετά θα μεταφερθεί στο άλλο κουτί. Σε αυτό το σενάριο οι ερευνητές κανονικά ρωτούν τα παιδιά που θα ψάξει η Σάλυ για τον βόλο. Τα μικρά παιδιά δείχνουν το καινούργιο κουτί στο οποίο έχει μεταφερθεί ο βόλος, καθώς δεν κατανοούν ότι η Σάλυ δεν γνωρίζει ότι άλλαξε τοποθεσία. Αντίθετα, αυτά που είναι μεγαλύτερα από 4 ετών καταλαβαίνουν ότι η Σάλυ δεν γνωρίζει και υποδεικνύουν ότι θα ψάξει στο κουτί που τον τοποθέτησε αρχικά.
Οι ερευνητές άλλαξαν λίγο την ιστορία και χρησιμοποίησαν την Έμα και ένα μήλο, που ακολούθησε την ίδια λογική, αλλά αυτή τη φορά το μήλο μεταφέρθηκε σε ένα μυστικό μέρος. Σε αυτήν, την πιο απλοποιημένη εκδοχή, ακόμα και τα μικρά παιδιά μπόρεσαν να αντιληφθούν ότι η Έμα θα έψαχνε εκεί όπου είχε αρχικά τοποθετήσει το μήλο.
Από το πείραμα αυτό, αυτό προκύπτει ότι και τα πολύ μικρά παιδιά αναγνωρίζουν το ψέμα, ακόμα και αν δεν είναι σε θέση να μας το εξηγήσουν όταν έχουν πολλές πληροφορίες να επεξεργαστούν, και πιθανότατα μπορούν να καταλάβουν πότε κάποιος λέει ψέματα, προσπαθεί να τα κοροϊδέψει ή προσποιείται.
Ο γονιός όταν έρθει αντιμέτωπος με κάποιο ψέμα του παιδιού του δεν θα πρέπει να το χλευάσει, να το τιμωρήσει ή να το μειώσει λέγοντας του «είσαι ψεύτης» ή «λες συνέχεια ψέματα». Θα πρέπει να προσπαθήσει να επικοινωνήσει με ήρεμο και ανοικτό τρόπο μαζί του χωρίς να προσβάλλει το παιδί μπροστά σε άλλα άτομα.
Τέλος, ο γονιός μπορεί να οριοθετήσει αυτή τη συμπεριφορά λέγοντας στο παιδί πως δεν θα ανεχτεί άλλα ψέματα, ως συμβόλαιο αμοιβαίας ειλικρινείας και όχι απειλής.
